Արմինֆո. Արցախի Ազգային ժողովում ներկայացված "Արցախի օկուպացված տարածքների մասին" օրենքի նախագիծը կոչված է սահմանելու եւ իրավական ձեւակերպում տալու Արցախի եւ նրա բնակիչների նկատմամբ Ադրբեջանի 44-օրյա ագրեսիայի արդյունքներին: ԱրմԻնֆո-ին այդպիսի կարծիք է հայտնել Մարդկային զարգացման միջազգային կենտրոնի ղեկավար Թևան Պողոսյանը։
"Դրանիս հետո հաջորդ քայլը պետք է լինի Հայաստանի Ազգային ժողովում Արցախի ճանաչման գործընթացի նախաձեռնումը։ Իմ կարծիքով ՝ այս օրինագծի ընդունումն ընթացիկ իրողություններում չափազանց կարևոր է։ Հատկապես, այն պայմաններում, երբ Հայաստանն, ըստ էության, արդեն Արցախի անվտանգության երաշխավորը չէ։ Ընդ որում, արդեն ոչ միայն դե յուրե, այլև դե ֆակտո։ Ինչ ակնհայտ դրսևորվում է Երևանի անգործության մեջ՝ գոնե Արցախի խորհրդարանում նախապատրաստվող ՝ Ադրբեջանի կողմից Արցախի Հանրապետության տարածքների օկուպացիայի մասին օրինագծի նկատմամբ", - ընդգծել է նա։
Փետրվարի 1-ին հայտնի դարձավ հունվարի 27-ին Արցախի Հանրապետության Ազգային ժողովի կանոնակարգում "Արցախի բռնազավթված տարածքների մասին" օրենքի նախագծի շրջանառության մասին, որը մշակվել է խորհրդարանական բոլոր հինգ խմբակցությունների մասնակցությամբ։ Նախատեսվում է դրա ընդունումը բոլոր փուլերով: ԱԺ կանոնակարգին համապատասխան, փետրվարի 16-ին նախագիծը կքննարկվի առաջին ընթերցմամբ: Օրինագծի հիմնական կետերը մատնանշում են Արցախի սահմանադրությամբ ամրագրված տարածքների պահպանման անայլընտրանքայնությունը։ Ինչպես նաև Արցախի գրավյալ տարածքներում գործունեության համար օտարերկրյա ընկերություններին Արցախի կառավարության թույլտվության անհրաժեշտությունը:
Վերադառնալով "Արցախի գրավյալ տարածքների մասին" օրինագծին՝ Պողոսյանը այս նախաձեռնությունը բնորոշել է որպես բնական եւ միջազգային պրակտիկայի շրջանակներում լիովին տեղավորվող: Նրա խոսքով, օրինագծում ձեւավորվել է իրավական խնդիրների շրջանակ, որոնք առնչվում են փախստականների կարգավիճակին, տեղանուններին եւ ագրեսիայի եւ օկուպացիայի ենթարկված տարածքներին: Վերջիններիս թվում, ըստ փորձագետի, պետք է լինեն մինչև Ադրբեջանի 44-օրյա ագրեսիան Արցախի վերահսկողության տակ գտնվող բոլոր տարածքները։ Ինչպես նաև առաջին պատերազմի արդյունքում Ադրբեջանի կողմից բռնազավթված տարածքները։
"Օրենքի առանձին կետ պետք է լինի Արցախի տարածքների օկուպացիայի համար պատասխանատվությունը։ Ինչպես նաև Արցախի գրավյալ տարածքներում ցանկացած ներդրում, տնտեսական, հումանիտար գործունեություն նրա իշխանությունների հետ համաձայնեցնելու անհրաժեշտությունը։ Մեր պատմամշակութային ժառանգության հետ կապված խնդիրները։ Այս ամենը բոլորովին նոր իրողություններ կստեղծի, առնվազն, իրավական դաշտում։ Իրողություններ, որոնց հետ ստիպված կլինեն հաշվի նստել բոլորը, ներառյալ՝ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահները։ Ի վերջո, ադրբեջանական ագրեսիայի արդյունքում խախտվել է տարածքային ամբողջականության տխրահռչակ սկզբունքը, ուժի չկիրառման սկզբունքը։ Այսինքն՝ երեք հիմնարար սկզբունքներից երկուսը, որոնց հիման վրա այս տարիների ընթացքում բանակցություններ են ընթացել։ Եվ այդ ամենը պետք է ապացուցենք, այդ թվում ՝ "Արցախի օկուպացված տարածքների մասին" օրենքի հիման վրա", - ամփոփել է Պողոսյանը։