Արմինֆո.Ռուս քաղաքագետ, Մերձավոր արեւելքի երկրների գծով առաջատար փորձագետ Եվգենի Սատանովսկին մեկնաբանել է Թուրքիայում 10 դեսպանների շուրջ սկանդալը:
Արձագանքելով Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի՝ 10 երկրների դեսպաններին արտաքսելու սպառնալիքի պատճառով ծագած սկանդալին, որոնք դիմել են Թուրքիայի իշխանություններին՝ հասարակական գործիչ, իրավապաշտպան եւ բարերար Օսման Քավալային կալանքից ազատելու համատեղ պահանջով, Սատանովսկին համոզմունք է հայտնել, որ դա ագրեսիայի ցուցադրական իմիտացիա է, բայց առանց անդառնալի հետեւանքների։ Նրա համոզմամբ ՝ հենց այս իրավիճակի ականատեսն է եղել միջազգային հանրությունը, երբ Էրդողանը արևմտյան երկրների միանգամից տասնյակ դեսպանների որոշել է երկրից "արտաքսել" տեղի իրավապաշտպանին ազատ արձակելու կոչով նամակի համար։ Սատանովսկին ուշադրություն է հրավիրել այն հանգամանքի վրա, որ այնուհետև թուրք առաջնորդը ողորմածորեն թույլ է տվել նրանց մնալ՝ այն բանից հետո, երբ նույն դեսպանները համերաշխորեն հաստատել են, որ մտադրություն չունեն միջամտելու Թուրքիայի ներքին գործերին, հավատարիմ են Վիեննայի կոնվենցիայի համապատասխան հոդվածին։ "Եվ, ընդհանրապես, մեծարգո Սուլթան, ձեր երկրում արեք՝ ինչ ուզում եք, ում հետ ուզում եք, մեր գործը չէ ձեզ սովորեցնել։ Դեսպանները, ի դեպ, լուրջ էին ՝ ԱՄՆ-ից, Կանադայից և Արևմտյան Եվրոպայի երկրներից մինչև Նոր Զելանդիա, որն, իհարկե, հեռու է գտնվում՝ օվկիանոսում, աշխարհագրության եզրին, բայց համաշխարհային չափանիշներով բավականին լուրջ խաղացող է։ Իրավապաշտպանը, որի համար դեսպանները "լարվեցին", ի դեպ, իսկական էր։ Եվ այն թեմաները, որոնց համար նրան դե ֆակտո վերցրել են, հաշտեցումը հույների և հայերի հետ, քրդերի նկատմամբ ճնշումների դադարեցումը և այլն, նույն ոգով, Էրդողանի համար ցավոտ, շատ ու շատ արժանապատիվ են։ Այո, եւ նա նստած է, սատանան գիտի, ինչ մեղադրանքներով, ինչպես մեզ մոտ, թերեւս, մեծ ահաբեկչություն է եղել 30-ական թվականների վերջին: Եւ ի՞նչ: Հանձնեցին նրան դեսպանները՝ առանց աչք թարթելու։ Մի ակնթարթում հանձնեցին, միայն նրանց պետք էր մի լավ սաստել, բայց՝ ավելի կոշտ", - նշել է ռուս փորձագետը։ Դրա հետ մեկտեղ, նա համոզված է, որ ստեղծված իրավիճակում Ռուսաստանը պետք է հետեւի Էրդողանի օրինակին եւ ձեւականություններ չպահպանի Արեւմուտքի հետ՝ դիվանագիտորեն, նրբանկատորեն եւ քաղաքակիրթ կերպով պատասխանելով Մոսկվայի հասցեին նրանց բոլոր հարձակումներին:
Հիշեցնենք, որ դիվանագիտական սուր ճգնաժամը ծագել էր հոկտեմբերի 23-ին՝ այն բանից հետո, երբ ԱՄՆ-ի, Գերմանիայի, Կանադայի, Դանիայի, Նորվեգիայի, Շվեդիայի, Ֆրանսիայի, Ֆինլանդիայի, Նիդերլանդների եւ Նոր Զելանդիայի դեսպանատները դիմել էին Թուրքիայի իշխանություններին՝ գործարար, իրավապաշտպան եւ բարերար Օսման Քավալային ազատ արձակելու համատեղ պահանջով: Սակայն, այդ հայտարարությունը զայրացրել էր Էրդողանին, որը հոկտեմբերի 23-ին, ելույթ ունենալով իր կողմնակիցների առջեւ, խոստացել էր անհապաղ «անցանկալի անձ» հայտարարել 10 դեսպաններին եւ ներքին գործերի նախարարին համապատասխան հանձնարարություն տալ։ Դրանից հետո Անկարայում ԱՄՆ-ի եւ այլ երկրների դեսպանությունները հայտարարություն են հրապարակել, որտեղ պարտավորվում են պահպանել
Վիեննայի դիվանագիտական հարաբերությունների մասին կոնվենցիայի 41-րդ հոդվածը, որով դեսպաններին հանձնարարվում է չմիջամտել այն երկրի ներքին գործերին, որտեղ իրենք աշխատում են: Դրանից հետո սկանդալը սկսել է հարթվել։
Նշենք, որ Քավալան արդեն 4 տարի բանտում է՝ առանց 2016թ. ռազմական հեղաշրջման փորձից հետո տեղի ունեցած բռնաճնշումների դեմ բողոքներին, իբր, մասնակցելու համար մտացածին մեղադրանքի համար դատավճռի: Ինքը՝ Քավալան, հերքում է, որ գործել է հակաօրինական, իսկ Էրդողանի քննադատները պնդում են, որ Քավալայի կալանավորումն այլախոհների դեմ իշխանությունների լայնածավալ պայքարի վառ օրինակ է։ Ավելի վաղ Եվրոպայի խորհուրդը Թուրքիային վերջին նախազգուշացումն էր արել՝ պահանջելով կատարել Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանի որոշումը եւ Քավալային ազատել կալանքից՝ մինչեւ դատը: