Երկուշաբթի, 25 Հոկտեմբերի 2021 14:01

Արմինֆո.Ռուսաստանի, Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև հրադադարի մասին եռակողմ հայտարարության համաձայն, տարանցիկ ճանապարհը (Գորիս-Կապան ճանապարհահատվածը - խմբ.) պետք է իր նախկին կարգավիճակն ունենար՝ մինչև նոր շրջանցիկ ճանապարհի կառուցումը։ Այդ մասին հայտարարել է Հայաստանում Իրանի դեսպան Աբաս Բադախշան Զոխուրին «Թասնիմ» լրատվական գործակալությանը հարցազրույցում՝ անդրադառնալով Իրան-Հայաստան հարաբերություններին, ինչպես նաեւ՝ իրադարձություններին Կովկասում և "Հյուսիս-Հարավ" տարանցիկ ճանապարհին:

 

Իրանցի դիվանագետի կարծիքով, Իրանի և Հայաստանի միջև հարաբերությունները լավ  էին և ամենաբարձր մակարդակի՝ ՀՀ անկախության հռչակումից ի վեր։ "Այնուամենայնիվ, երկու երկրների միջեւ լավ քաղաքական հարաբերություններին զուգահեռ, մենք ցանկալի արդյունքների չենք հասել տնտեսական հարթությունում, ինչպես սպասվում էր՝ հաշվի առնելով առկա ներուժը", - ասել է դեսպանը:

 

Ընդ որում, նա արձանագրել է, որ 2018 թվականին Նիկոլ Փաշինյանի իշխանության գալուց հետո հայտարարվել է արտաքին քաղաքական նոր կուրս։ "Երեք տարի առաջ, երբ տեղի ունեցավ Փաշինյանի հեղափոխությունը, նոր հեռանկարներ բացվեցին, և ՀՀ նոր կառավարության տեսակետը, հիմնականում, ուղղված էր Հայաստանի զարգացմանը։ Բայց բանը հասավ պատերազմի, և զարգացման ուղղությամբ նախատեսված ծրագրերի իրականացումը դժվարացավ։ Զարգացման այդ գործընթացը շարունակվեց Փաշինյանի վերընտրությամբ",- նշել է նա, հավելելով, որ Փաշինյանի իշխանության օրոք հայ-իրանական հարաբերությունները զարգացել են բոլոր ուղղություններով։

 

Դրա հետ մեկտեղ, Բադախշան Զոխորին նշել է երկու երկրների միջեւ առեւտրի ցածր ծավալը, հավելելով, որ Հայաստանում իրանական ցուցահանդեսների անցկացումը նպաստում է երկկողմ ապրանքաշրջանառության խթանմանը:

 

Անդրադառնալով հարավից հյուսիս տարանցիկ ճանապարհ կառուցելու հարցին՝ դիվանագետը, մասնավորապես, ասել է. :"Մենք ունենք երթուղի Հնդկական օվկիանոսից դեպի Չաբահար նավահանգիստ և Պարսից ծոց, ապա Ջուլֆա-Հայաստան-Վրաստան երկաթուղային երթուղին՝ դեպի Սև ծով, որն անվտանգ է։ Սա առեւտրի փոխանակման համար շատ հարմար երթուղի է, եւ այդ երթուղու երկայնքով գտնվող երկրները կարող են արդյունավետ կերպով օգտագործել դրա առավելությունները":

 

Միաժամանակ, Իրանի դեսպանը վստահեցրել է, որ այժմ արագ տեմպերով ընթանում է այլընտրանքային տարանցիկ ճանապարհի շինարարությունը (շրջանցելով ՀՀ Սյունիքի մարզի Գորիս-Կապան ճանապարի 21 կմ հահատվածը - խմբ.):

 

Նա նաև չի բացառել Իրանի մասնակցությունը ՀՀ Սյունիքի մարզի Սիսիան քաղաքում 60 կմ երկարությամբ շրջանցիկ ճանապարհի կառուցմանը: Դեսպանի խոսքով ՝ դա կլինի ամենակարճ ճանապարհը, եւ Հայաստանի կառավարությունը լրջորեն ձգտում է կառուցել այն։ Բադախշան Զոխուրին նաեւ հավելել է, որ այդ հատվածի շինարարությանն Իրանի մասնակցության շուրջ բանակցությունները դեռ շարունակվում են:

Դիվանագետը նաեւ անդրադարձել է այն խոչընդոտներին, որոնք Ադրբեջանի զինված ուժերը ստեղծել են Հարավ-Հյուսիս տարանցիկ ճանապարհին: "Այդ ճանապարհի 21 կմ Գորիս-Կապան ճանապարհահատվածն այժմ, խորհրդային հին քարտեզների համաձայն, պատկանում է Ադրբեջանի Հանրապետությանը։ Սակայն, Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև հրադադարի մասին եռակողմ հայտարարության պայմանավորվածությունների համաձայն, ենթադրվում է, որ այդ ճանապարհը  կունենա նախկին կարգավիճակը՝ մինչև նոր ճանապարհի շինարարության ավարտը։ Սակայն, ցավոք, մենք տեսանք, որ որոշ ժամանակ առաջ ճանապարհը փակվեց երկու օրով ,առաջին անգամ, իսկ հետո դրա բացումից հետո իրանական բեռնատարներից գանձվում է երթեւեկության վարձ", - ասել է դեսպանը, հավելելով, որ Թեհրանում ենթադրում էին, որ Բաքուն կսպասի այլընտրանքային ճանապարհի կառուցմանը եւ չի գանձի այն տեղամասի երթեւեկության վարձը, որն Իրանը օգտագործել է վերջին 30 տարիների ընթացքում՝ կատարելով վճարելումները Հայաստան ժամանելուն պես:

 

Դիվանագետը նաեւ ընդգծել է, որ Հայաստանում Իրանի դեսպանատունը մի շարք միջոցառումներ է իրականացնում այդ խնդիրների շուտափույթ լուծման համար, այդ թվում՝ Հայաստանի կառավարություն ուղարկվող նոտաներով:

 

Իրանի դիվանագիտական առաքելության ղեկավարը նաեւ կարծում է, որ այսօր Հայաստանում լուրջ ուշադրություն չեն դարձնում իրենց անկախության հարցին, եւ դա պայմանավորված է ոչ միայն այն հանգամանքով, որ նա լուրջ աջակցություն ունի Ռուսաստանի կողմից, որը վերահսկում է հայկական ենթակառուցվածքի մեծ մասը: Բադախշան Զոխուրին կարծում է, որ Հայաստանի արեւմտյան ձգտումներն ապագայում կմեծանան, ինչը պայմանավորված է նաեւ ԱՄՆ-ում ու Եվրոպայում հայկական մեծ սփյուռքով: