Արմինֆո. Երրորդ հեղինակավոր "Մտքերի գագաթնաժողովը" (Summit of Minds) Դիլիջանում մեկնարկել է լռության րոպեով ՝ ի հիշատակ Արցախի դեմ 44-օրյա ագրեսիայի և կորոնավիրուսի համավարակի զոհերի:
Հայաստանի նախագահ Արմեն Սարգսյանն իր ողջույնի խոսքում նշել է, որ շատ քննարկումներ են եղել այս տարի գագաթաժողով անցկացնելու կամ չանցկացնելու հարցի շուրջ, եւ, ի վերջո, որոշում է կայացվել, այնուամենայնիվ, այն անցկացնել եւ, արդեն ավանդաբար, Դիլիջանում:
Հանրապետության նախագահը նաև փաստել է, որ այսօր արդեն մտածում են հաջորդ տարի 4-րդ գագաթնաժողովի և STARMUS փառատոնի նախապատրաստական աշխատանքների մասին, որին նախատեսվում է տարբեր ոլորտների ավելի քան հազար ներկայացուցիչների մասնակցություն:
Միևնույն ժամանակ, խոսելով աշխարհում տեղի ունեցող աշխարհաքաղաքական գործընթացների մասին, Հայաստանի նախագահն արձանագրել է, որ աշխարհն արդեն փոխվել է, այն այլևս միաբևեռ չէ, և պետք է հասկանալ, թե ինչպես շարունակել ապրել այս քվանտային բազմաբևեռ աշխարհում:
Նրա խոսքով՝ կորոնավիրուսի համավարակը լուրջ ազդեցություն է ունեցել աշխարհում տեղի ունեցող գործընթացների վրա։ "Համավարակը փոխել է աշխարհը, և այսօր չկա մարդ, ում չի դիպչել կորոնավիրուսը։ Սա համաշխարհային աղետ է, որը բազմաթիվ կյանքեր է խլել", - հավելել է Հայաստանի նախագահը, եւ, որպես օրինակ, բերել է Քիփլինգի ստեղծագործությունը, որտեղ նկարագրվում է մի իրավիճակ, երբ երաշտի պայմաններում կենդանիները միավորվել են՝ թշնամանքը հետաձգելով եւ գնալով դեպի գետը ջուր խմելու։
"Ցավոք, մեր իրավիճակում մեր հարևանները չառաջնորդվեցին Քիփլինգի ստեղծագործության մեջ նկարագրված սկզբունքներով, և համավարակի պայմաններում, անտեսելով այդ մարտահրավերը, ագրեսիա սանձազերծեցին մեր դեմ։ Այդ պատերազմը բազմաթիվ երիտասարդների կյանքեր խլեց։ Այդ կապակցությամբ կցանկանայի ձեզ խնդրել հարգել նրանց հիշատակը, ում կյանքերը խլեց այդ պատերազմը և համավարակը", - ասել է ՀՀ նախագահը:
Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանն, իր հերթին, ողջունել է գագաթնաժողովի անցկացումը, որը, այնուամենայնիվ, հաջողվել է կազմակերպել համավարակի պայմաններում: Նա կարևորել է այդ միջոցառման անցկացումը այսօրվա բարդ իրողություններում, մտքի նոր գեներացիան: «Կարծում եմ՝ ժամանակակից աշխարհը ոչ ժամանակակից աշխարհից տարբերվում է նրանով, որ ժամանակակից աշխարհը մոդելների և մոդելավորման աշխարհ է, որտեղ ամեն ինչը կամ գրեթե ամեն ինչը մոդելավորված է և աշխատում է այդ տրամաբանությամբ։ Երբ մենք մոդելավորում ենք աշխարհը, սկսում ենք ավելի լավ ճանաչել աշխարհը և սկսում ենք մեծ մասնակցություն ունենալ պրոցեսների կառավարմանը և ավելի կանխատեսելի դարձնել պրոցեսները մեզ համար։ Եթե անդրադառնանք աշխարհաքաղաքականությանը, պիտի արձանագրենք, որ աշխարհաքաղաքականությունն ինքն էլ որոշակի մոդելավորման կարող է տրվել, որովհետև այն շատ նման է մակընթացությունների և տեղատվությունների, որոնք անընդհատ և պարբերաբար տեղի են ունենում։ Չմոդելավորված աշխարհում մարդիկ չէին հասկանում՝ ինչը ինչի համար և ինչ պատճառով է տեղի ունենում, իսկ մոդելավորված աշխարհում այդ ամենն արդեն դառնում է կանխատեսելի։ Այդ առումով կարծում եմ, որ այսօր թերևս ամենահրատապ հարցը, որ պիտի քննարկվի «Մտքերի գագաթնաժողովի» ընթացքում, հենց աշխարհաքաղաքականության մոդելավորումն է՝ ինչպես և ինչու են գործընթացները տեղի ունենում։ Շատ կարևոր է, որ միտքն այս ուղղությամբ գեներացվի, հարցեր ձևակերպի և պատասխաններ տա։ Հատկապես առաջիկա և ընթացիկ ժամանակաշրջանում կան հարցեր, որոնք առանցքային նշանակություն ունեն մեր երկրի անցյալի, ներկայի և ապագայի համար, և որոնց պատասխանը շատ կարևոր է հենց առանձնահատուկ ապագայի տեսանկյունից։ Այդ ապագան կառավարելի և տեսանելի կլինի այնքանով, որքանով մենք կկարողանանք մոդելավորել այն աշխարհաքաղաքականությունը, որ տեղի է ունենում մեր տարածաշրջանում՝ ավելի նեղ, ավելի լայն և ընդհանրապես գլոբալ առումով», - ասել է Փաշինյանը։
Նշենք, որ այսօր Դիլիջանում մեկնարկել է ամեն տարի Ֆրանսիայի Շամոնի քաղաքում անցկացվող "Մտքերի գագաթաժողովը", որը 2019 թվականից անցկացվում է նաեւ Հայաստանում: Արդեն ավանդական "Մտքերի հայկական գագաթնաժողովն" անցկացվում է ՀՀ նախագահ Արմեն Սարգսյանի հովանու ներքո, հիմնական գործընկերներն են հեղինակավոր վերլուծական հանդեսը եւ Հայաստանի Կենտրոնական բանկը: "Մտքերի գագաթնաժողովը" միավորում է աշխարհի քաղաքական, տնտեսական, գիտական և մշակութային գործիչներին: Սա եզակի հարթակ է գաղափարների, գիտելիքների եւ փորձի փոխանակման համար, որի հիմնական նպատակն է ներկայացնել նոր գաղափարներ կարեւոր հարցերի շուրջ ողջ աշխարհում: Այս տարի գագաթաժողովն անցկացվում է «Գլոբալ փոփոխությունները նոր քվանտային աշխարհում» խորագիրի ներքո:
Ողջույնի խոսքից հետո տեղի է ունեցել նաեւ երկխոսություն նախագահ Արմեն Սարգսյանի եւ Իտալիայի նախկին վարչապետ ու Եվրահանձնաժողովի նախկին նախագահ Ռոմանո Պրոդիի միջեւ: Զրուցակիցները մտքեր են փոխանակել աշխարհում տեղի ունեցող գլոբալ գործընթացների, Արևմուտքի հետ Ռուսաստանի հարաբերությունների, համավարակով պայմանավորված մարտահրավերների շուրջ։ Պրոդին, անդրադառնալով Հայաստան-Եվրամիություն հարաբերություններին, համոզմունք է հայտնել, որ դրանք ապագայում սերտանալու են, հատկապես, մշակութային, գիտակրթական ոլորտներում։
Փակ ձևաչափերով անցկացվող լիագումար նիստերը նվիրված են երկու հիմնական թեմաների՝ աշխարհում և Հարավային Կովկասում աշխարհաքաղաքական փոփոխությունների զարգացմանը և տեխնոլոգիաներին, մասնավորապես, արհեստական բանականությանն ու կենսատեխնոլոգիաներին 21-րդ դարում։ Գագաթաժողովի շրջանակներում կներկայացվի հաջորդ տարի Հայաստանում կայանալիք STARMUS գիտության և արվեստի 6-րդ փառատոնի ծրագիրը:
Հաշվի առնելով համաճարակային իրավիճակն աշխարհում՝ որոշ մասնակիցներ գագաթնաժողովին կմասնակցեն առցանց: Այս տարի գագաթնաժողովի մասնակիցների շարքում են երկրների նախկին ղեկավարներ, միջազգային հեղինակավոր փորձագիտական և վերլուծական կենտրոնների, կազմակերպությունների, տեխնոլոգիական ընկերությունների ղեկավարներ, հեղինակավոր համալսարանների պրոֆեսորներ, այդ թվում՝ Արգենտինայի նախկին նախագահ Մաուրիսիո Մակրին, Շվեյցարիայի նախկին նախագահ Միշլին Կալմի Ռեյը, Ռուսաստանի «Սկոլկովո» հիմնադրամի նախագահ, Շախմատի համաշխարհային ֆեդերացիայի (ՖԻԴԵ) նախագահ Արկադի Դվորկովիչը, ՌԴ Պետդումայի պատգամավոր, ԱՊՀ գործերի, եվրասիական ինտեգրման և հայրենակիցների հետ կապերի կոմիտեի փոխնախագահ Կոնստանտին Զատուլինը, ՄԱԿ-ի Առևտրի և զարգացման համաժողովի (UNCTAD) ներդրումների և ձեռնարկատիրության բաժնի տնօրեն Ջեյմս Ժանը, Yandex-ի փոխտնօրեն Տիգրան Խուդավերդյանը, լեգենդար մարզիկ Ռոջեր Գրեյսին և այլք: