Արմինֆո. Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինը Եվրասիական տնտեսական բարձրագույն խորհրդի նիստում ելույթի ընթացքում գոհունակություն է հայտնել, որ, չնայած կորոնավիրուսի համավարակին առչնվող դժվարություններին, եվրասիական ինտեգրացիոն փոխգործակցությունը շարունակվում է եւ շարունակում է խորանալ:
Ինչպես հաղորդում է Կրեմլը, Պուտինն արձանագրել է, որ ԵԱՏՄ գծով գործընկերների ելույթները հաստատում են, որ բոլորը շահագրգռված են Եվրասիական տնտեսական միության հետագա առաջընթաց զարգացմամբ, սերտորեն համագործակցում ենք եւ արդյունքների ենք հասնում, ընդ որում, ամենատարբեր ոլորտներում, առաջին հերթին, տնտեսության եւ առեւտրի ոլորտներում: "Հաջողությամբ իրականացվում է այնպիսի կարեւոր համատեղ նախագիծ, ինչպիսին է "մինչեւ 2025 թվականը տնտեսական ինտեգրման զարգացման ռազմավարական ուղղությունները", որը մենք ձեզ հետ հաստատել ենք անցյալ տարվա վերջին:
ԵԱՏՄ գրեթե բոլոր պետություններում վերսկսվել է տնտեսական աճը։ Մասնավորապես, Ռուսաստանում 2021 թվականի առաջին վեց ամիսների արդյունքներով ՀՆԱ-ն աճել է 4,8 տոկոսով։ Ընդ որում, ամբողջ Եվրասիական միությունում աճել են արդյունաբերական արտադրությունը՝ 4,4 տոկոսով և գյուղմթերքի արտադրությունը՝ 0,6 տոկոսով։ ԵԱՏՄ անդամ պետությունների միջև ապրանքաշրջանառությունն աճել է գրեթե մեկ երրորդով (31,9 տոկոս), իսկ երրորդ երկրների հետ Եվրասիական միության արտաքին առևտրի ծավալը ՝ մեկ քառորդով: Ընդ որում, նման ցուցանիշների հաջողվել է հասնել, չնայած այն բանին, որ ԵԱՏՄ անդամ որոշ պետություններ ենթարկվում են, մենք գիտենք այդ մասին եւ այդ մասին խոսել ենք, ոչ լեգիտիմ պատժամիջոցների որոշ երկրների կողմից։ Ոչ մեկի համար գաղտնիք չէ, որ այդ պատժամիջոցներն օգտագործվում են ոչ միայն որպես անբարեխիղճ մրցակցության գործիք, այլ նաեւ որպես միջոց ՝ սոցիալական, տնտեսական եւ քաղաքական խնդիրների ստեղծման միջոցով օրինական կառավարությունները խարխլելու կամ առկա խնդիրները խորացնելու համար, որոնք բավարար են ցանկացած երկրում։
Արտաքին այդպիսի անբարենպաստ պայմանները, ինչպես մեզ թվում է, պետք է լրացուցիչ խթանեն մեր Միության ներսում համագործակցության ամրապնդումը։ Աճում է ամենասերտ փոխգործակցության նշանակությունը ազգային արժույթներին անցնելու եւ փոխադարձ հաշվարկներում դոլարի եւ եվրոյի օգտագործման կրճատման, ներմուծման փոխարինման կազմակերպման, առաջատար բարձր տեխնոլոգիական ոլորտների զարգացման, բնակչությանը անհրաժեշտ պարենով ապահովելու նպատակով", - ասել է Ռուսաստանի նախագահը: Այս համատեքստում նա ուշադրություն է հրավիրել այն հանգամանքի վրա, որ Ռուսաստանում զարգացման մեծ փորձ է կուտակվել արևմտյան սահմանափակումների պայմաններում և պատրաստակամություն հայտնել կիսել դրանք ԵԱՏՄ գործընկերների հետ ։
"Համատեղ ավելի հեշտ և արագ իրականացնել խոշոր տնտեսական նախագծերը։ Չեմ կարող չհամաձայնել մեր նախագահ [Քասիմ-Ժոմարտ Տոկաեւի] հետ, որ նկատվում է այդ նախագծերի դեֆիցիտ, դրանք, իհարկե, պետք է փնտրել եւ ներդնել, ներդնել նոր տեխնոլոգիաներ, բավարարել սպառողների կողմից որակյալ ապրանքների եւ ծառայությունների աճող պահանջարկը եւ դրանով իսկ արդյունավետորեն դիմակայել ցանկացած արտաքին ճնշմանը:
Այս համատեքստում կարևոր ենք համարում ԵԱՏՄ - ում շարունակել արդյունաբերական և գյուղատնտեսական տնտեսություններում կոոպերացիայի ընդլայնման, ապրանքների, ծառայությունների, կապիտալի և աշխատուժի շարժի առավելագույն ազատության ապահովման պլանային աշխատանքը, որպեսզի ձևավորվի իսկապես լիարժեք, կայուն ընդհանուր շուկա", - ասել Է Պուտինը:
Նա նաեւ արձանագրել է, որ վերջին ժամանակներս ԵԱՏՄ անդամ պետություններն էապես առաջ են անցել ապրանքների մանրածախ առեւտրի կարգավորման միասնականացման հարցում: Սկսվել է Սպառողների իրավունքների պաշտպանության ոլորտում ազգային կարգավորման ներդաշնակեցման գործընթացը, հավանության են արժանացել պարենային անվտանգության ապահովման ընդհանուր սկզբունքներն ու մոտեցումները: "Այսօր մեր հաստատմանն է ներկայացվել Եվրասիական տնտեսական միության նավթի և նավթամթերքների ընդհանուր շուկաների ձևավորման երկրորդ փուլին անցնելու որոշումը։ Պատրաստվել է նաեւ բնապահպանական ոլորտում համագործակցության մասին համատեղ հայտարարության նախագիծը: Այս փաստաթուղթն արտացոլում է այն սկզբունքային նշանակության ըմբռնումը, որը պայքար է մղում կլիմայի փոփոխության դեմ, և շրջակա միջավայրի պահպանությունը մեր բոլոր պետությունների համար ։
Օրակարգում է բնապահպանական թեմաներով փոխգործակցության ինտենսիվացումը և, մասնավորապես, կլիմայական կարգավորման ներդաշնակեցված համակարգի մշակումը, որպեսզի մեր երկրների ընկերություններն աշխատեն էկոլոգիայի և շրջակա միջավայրի պաշտպանությանը վերաբերող հասկանալի և համաձայնեցված կանոններով: Նշեմ, որ Ռուսաստանում ներկայումս ակտիվ ջանքեր են գործադրվում տնտեսության ածխածնային արտադրողականության նվազեցման, ջերմոցային գազերի արտանետումների կրճատման, "կանաչ էներգետիկայի" զարգացման ուղղությամբ ։ Եվ մենք առաջարկում ենք ԵԱՏՄ շրջանակներում սկսել ածխածնի հաշվետվությունների հարցերի վերաբերյալ ստանդարտների միասնականացումը, իրականացնել փոխշահավետ կլիմայական նախագծեր, համատեղ ստեղծել սեփական տեխնոլոգիաներ, որոնք հիմնված են էներգիայի անածխաջրածին աղբյուրների օգտագործման վրա, իհարկե, ներառյալ այնպիսիք, ինչպես՝ ատոմային և հիդրոէներգետիկան:
Եվրասիական միության պետությունների փոխգործակցության ևս մեկ ուղղություն, որը պետք է հատուկ ուշադրություն դարձնել, մեր կարծիքով, թվայնացումն է։ Այդ մասին մենք այսօր էլ ենք խոսում ։ Աշխատանքը այս ոլորտում նոր թափ է հավաքում, որ, անշուշտ, բխում է ինչպես գործարար շրջանակների, այնպես էլ մեր երկրների քաղաքացիների շահերից, քանի որ հեշտացնում է բիզնեսի վարումը, բարձրացնում է շարժունակության եւ ծառայությունների մատչելիությունը: Որպես օրինակ բերեմ հուլիսի 1 - ին Եվրասիական տարածքում համատեղ թվային նախագծի ՝ "աշխատանք առանց սահմանների" միասնական որոնման համակարգի գործարկումը։ Այս էլեկտրոնային ծառայությունը հնարավորություն է տալիս մուտք գործել թափուր աշխատատեղերի, հայցորդների հարցաթերթիկների վերաբերյալ տեղեկատվություն ամբողջ Եվրասիական միության տարածքում։ Թվային տեխնոլոգիաները մեծապես օգնում են հարմարվել մեր երկրների տնտեսություններին, եւ, ընդհանրապես, մեր կյանքը, կորոնավիրուսային վարակի տարածման հետեւանքով առաջացած իրավիճակին: Ռուսաստանում մշակված "ճամփորդում եմ առանց COVID-19" բջջային հավելվածը զգալի օգնություն է դարձել պետությունների տարածքում քաղաքացիների տեղաշարժի ազատության վերականգնման գործում։ Այն հուսալի եւ հարմար է, մարդիկ գնահատել են դրա արդյունավետությունը, ուստի այդ նախագծի մասնակիցների թվում են նաեւ մեր հարեւանները ՝ Ադրբեջանը, Մոլդովան, Տաջիկստանը եւ Ուզբեկստանը", - ասել է Ռուսաստանի ղեկավարը:
Նա նաեւ նշել է, որ ԵԱՏՄ շրջանակներում զարգացող ինտեգրումը գրավում է մի շարք արտասահմանյան երկրների շահագրգիռ ուշադրությունը: Պուտինի խոսքով ՝ կարեւոր է, որ Եվրասիական միության աշխատանքին ավելի ակտիվ են միանում դիտորդ պետությունները։ Նրանք հնարավորություն ունեն մասնակցելու ինտեգրացիոն մարմինների գործունեությանը, ընդ որում ՝ բոլոր մակարդակներում, ծանոթանալ ինտեգրացիոն փաստաթղթերի նախապատրաստման և ընդունված որոշումների կատարման գործընթացին։
"Արդյունավետ իրականացվում է գործնականում ԵԱՏՄ կապերի ճկուն համակարգ նաև այլ պետությունների հետ, ինչպես նաեւ ինտեգրացիոն կառույցների հետ, ինչպիսիք են Շանհայի համագործակցության կազմակերպությունը եւ ASEAN-ը: Հուլիսին ուժի մեջ է մտել Սերբիայի հետ ազատ առեւտրի մասին համաձայնագիրը, քննարկվում են Եգիպտոսի, Իրանի հետ համանման պայմանագրեր, հավանության է արժանացել Հնդկաստանի հետ բանակցությունների մեկնարկը: Ակտիվ փուլում է Ինդոնեզիայի և Մոնղոլիայի հետ ազատ առևտրի գոտիների ստեղծման նպատակահարմարության ուսումնասիրման հետազոտական խմբերի աշխատանքը։ Այս ամենը շատ օգտակար է եվրասիական ինտեգրման հնարավոր ընդլայնման և Եվրասիական մեծ գործընկերության ստեղծման նախաձեռնության կյանքի կոչման տեսանկյունից։
Ընդհանրապես, ընդգծեմ, որ որքան ավելի ակնհայտ լինեն ԵԱՏՄ իրական ձեռքբերումները տնտեսության, առևտրի, սոցիալական ոլորտում, իսկ գլխավորը ՝ քաղաքացիների բարեկեցության բարձրացման գործում, այնքան, իհարկե, ավելի ծանրակշիռ կլինի մեր միավորման հեղինակությունը, նրա ազդեցությունն աշխարհում ։ Սրանք ակնհայտ բաներ են։ Վերջում կցանկանայի երախտագիտություն հայտնել ղազախ գործընկերներին, որոնք, ընթացիկ տարում նախագահելով ԵԱՏՄ - ն, նման բարդ իրավիճակում ամեն կերպ նպաստում են ինտեգրացիոն գործընթացների հետագա զարգացմանը", - ամփոփել Է Պուտինը: