Արմինֆո.Աշխարհի հարյուրավոր առաջնորդների, քաղաքական գործիչների եւ միլիարդատերերի գաղտնի գործարքներն ու աչքից թաքցրած գույքը դարձել են հանրության սեփականությունը՝ ֆինանսական փաստաթղթերի պատմության մեջ խոշորագույն արտահոսքերից մեկի շնորհիվ: Նոր օֆշորային դոսյեն անվանել են Pandora Papers։
Լրագրողական հետաքննությունների միջազգային կոնսորցիումի (ICIJ) շրջանակում ավելի քան 650 լրագրողներ ուսումնասիրել են միլիոնավոր ֆայլեր, որոնցում առկա են պետությունների ներկայիս եւ նախկին երեք տասնյակ ղեկավարներ եւ ավելի քան երեք հարյուր պաշտոնյաներ:
Փաստաթղթերը, ի թիվս այլ բաների, Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինին կապում են Մոնակոյի գաղտնի ակտիվների հետ եւ ցույց են տալիս, որ Չեխիայի վարչապետ, մագնատ Անդրեյ Բաբիշը, որին մեկ շաբաթ անց սպասվում են ընտրությունները, չի հայտարարագրել օֆշորային ընկերությունը, որի համար Ֆրանսիայի հարավում երկու վիլլա է ձեռք բերվել:
Նոր դոսյեն շարունակում է վերջին յոթ տարիների ավանդույթը, որի ընթացքում ֆինանսական փաստաթղթերը օֆշորներից մի քանի անգամ արտահոսել են հանրային տարածք: Առավել հայտնի են FinCen, "Դրախտի դոսյե", Panama Papers եւ LuxLeaks:
ICIJ-ի մեդիա գործընկերները, ներառյալ Բի-Բի-Սի "համայնապատկեր" ծրագիրը, նոր արտահոսքի շնորհիվ հասանելիություն են ստացել օֆշորային իրավասություններում ֆինանսական ծառայություններ մատուցող ընկերությունների 12 մլն փաստաթղթերի՝ այն երկրներում, որտեղ գործում են արտոնյալ հարկային ռեժիմ ընկերությունների գրանցման եւ լուծարման չափազանց հեշտացված կարգ: Փաստաթղթերը արտահոսել են այն ընկերություններից, որոնք աշխատում են, մասնավորապես, Բրիտանական Վիրջինյան կղզիներում եւ Կիպրոսում, Պանամայում, Բելիզում, Սինգապուրում, ԱՄԷ-ում եւ Շվեյցարիայում:
Մոնակոյում Կրիվոնոգիխի բնակարանին առնչվող դոսյեն պարունակում է փաստաթղթեր է, որոնք թույլ են տալիս ենթադրել, որ նախագահ Պուտինի ունեցվածքի մի մասը թաքցված է Մոնակոյում. նման եզրակացության են հանգել BBC - ի հետաքննչական "համայնաապատկեր հաղորդման լրագրողները, որոնք ուսումնասիրել են Pandora Papers ֆայլերը: Նրանք կապ են հայտնաբերել Մոնակոյում Սվետլանա Կրիվոնոգիխի բնակարանի եւ ընկերության միջեւ, որտեղ սպասարկվել են Գենադի Տիմչենկոն եւ Պյոտր Կոլբինը: Երեքն էլ համարվում են տարբեր ժամանակներում Պուտինի հետ շատ մտերիմ կապեր ունեցող մարդիկ։ Փաստաթղթերից հետեւում է, որ Մոնակոյի նավահանգիստին նայող շքեղ բնակարանները պատկանում են Սվետլանա Կրիվոնոգիխին եւ 2003 թվականին գնվել են 3,6 մլն դոլարով: Մեկ տարի առաջ "Պրոյեկտ" հրատարակությունը, որն այդ ժամանակից ի վեր Ռուսաստանի իշխանությունների կողմից ճանաչվել է անցանկալի կազմակերպություն եւ արգելված, Կրիվոնոգիխին համարում էր Պուտինի, իբր, 2003 թվականին ծնված դստեր մայր: Պուտինի մամուլի քարտուղար Դմիտրի Պեսկովը Կրիվոնոգիխի մասին հարցին բազմիցս պատասխանել է, որ երբեք չի լսել նման կնոջ մասին: Ինչպես ցույց է տվել PANDORA Papers-ի դոսյեն, Մոնակոյում Կրիվոնոգիխի գործերով զբաղվել է Moores Rowland ընկերությունը: Ինչպես պարզել է "Համայնապատկերը", Ընկերության հաճախորդների թվում եղել են եւ Տիմչենկոն, եւ հանգուցյալ Կոլբինը: Երկուսն էլ հայտնվել են ԱՄՆ-ի պատժամիջոցների տակ ՝ որպես Պուտինի մերձավոր շրջապատի ներկայացուցիչներ։ Տիմչենկոյի իրավաբանները մեկնաբանել են, որ իրենց հաճախորդը երբեք չի խախտել օրենքը, իսկ Moores Rowland-ի ներկայացուցիչները հաղորդել են, որ շատ ուշադիր են գնահատում նոր հաճախորդներին եւ միշտ գործում են սահմանված կանոնների շրջանակներում: Իսկ առանձին հաճախորդների գործերը մեկնաբանել չեն կարող ՝ հաշվի առնելով հարաբերությունների գաղտնիությունը։
Բրիտանական անշարժ գույքը՝ որպես մագնիս կասկածելի կապիտալների համար
Դոսյեում հանդիպող անուններից մի քանիսն արդեն հնչել են կոռուպցիայի, փողերի լվացման եւ հարկերից խուսափելու կասկածանքով: Գլխավոր հայտնություններից մեկը հայտնի եւ ապահովված անձանց կողմից Մեծ Բրիտանիայում գաղտնի, բայց միանգամայն օրինական օֆշորային սխեմաներով անշարժ գույքի գնումն է: Արտահոսքում տեղեկություններ են պարունակվում այդ նպատակով օգտագործվող 95 հազար ընկերությունների մասին։ Ինչ եւս մեկ անգամ ընդգծում է, որ բրիտանական իշխանություններն այդպես էլ չեն կատարել օֆշորային անշարժ գույքի սեփականատերերի գրանցամատյան ստեղծելու բազմաթիվ խոստումները, չնայած հասարակության այն մտահոգությանը, որ նման ներդրումները կարող են ծառայել որպես ապօրինի եկամուտների լվացման գործիք:
Ահա միայն մեկ օրինակ։ Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևի ընտանիքին մեղադրում էին սեփական երկիրը թալանելու մեջ ։ Pandora Papers-ը նշում է, որ Ալիեւներն ու նրանց մերձավորները կապ են ունեցել Մեծ Բրիտանիայում ավելի քան 400 մլն ֆունտ արժողությամբ անշարժ գույքին առնչվող գործարքների հետ (դա ավելի քան կես միլիարդ դոլար է): Ադրբեջանի առաջին ընտանիքը, կարծես, ավելի քան 30 մլն ֆունտ է վաստակել գահի տիրապետության իր շենքերից մեկի (Crown Estate) վաճառքի դիմաց։ Դա անշարժ գույքի եւ հողերի կայսրություն է տասնյակ միլիարդավոր ֆունտ արժողությամբ, որը պատկանում է թագուհուն, բայց կառավարվում է ի շահ հպատակների: Շատ գործարքներ, որոնք արտացոլված են արտահոսած փաստաթղթերում, լիովին օրինական են։
Սակայն, ըստ ICIJ-ից Ֆերգուս Շիլի, "արտահոսքի մասշտաբն աննախադեպ է, եւ այն ակնհայտորեն ցույց է տալիս, թե օֆշորային ընկերությունները ինչ ծառայություններ կարող են առաջարկել նրանց, ովքեր ցանկանում են թաքցնել կասկածելի եկամուտները կամ խուսափել հարկերից ": "Նրանք օգտագործում են օֆշորային հաշիվներ եւ վստահագրեր՝ այլ երկրներում միլիոնավոր դոլարների անշարժ գույք գնելու եւ իրենց եւ ընտանիքը հարստացնելու նպատակով՝ շարքային քաղաքացիների ի հաշվին": ICIJ վստահ է, որ այս հետաքննությունը կբացի Պանդորայի արկղը, այստեղից էլ՝ Pandora Papers անվանումը:
Հորդանանի թագավորի կալիֆորնիական առանձնատները
Փաստաթղթերը լույս են սփռում այն բանի վրա, թե ինչպես է Հորդանանի թագավոր Աբդալա 2-րդը գաղտնի 100 մլն դոլարի անշարժ գույք գնել ԱՄՆ-ում եւ Մեծ Բրիտանիայում։ Իշխանության երկու տասնամյակների ընթացքում, որոնք ուղեկցվում էին ավտորիտարիզմի մեղադրանքներով, թագավորը 15 տուն եւ բնակարան է ձեռք բերել Կալիֆոռնիայի եւ Անգլիայի շքեղ շրջաններում: Թագավորական իրավաբաններն ասում են, որ Աբդալա 2-րդը ամեն ինչ գնել է անձնական խնայողությունների հաշվին, որոնք նա ծախսում է նաեւ Հորդանանի քաղաքացիների կարիքների համար: Օֆշորների միջոցով ձեւակերպումը նրանք համարում են սովորական պրակտիկա հայտնի մարդկանց շրրջանում, որոնք մտահոգված են մասնավոր կյանքի անվտանգությանբ եւ անձեռնմխելիությամբ:
Pandora Papers-ի հիման վրա հաղորդումներ կհայտնվեն ICIJ-ի գործընկեր ԶԼՄ-ներում եւ այլ հրատարակություններում՝ դեռ ոչ մեկ անգամ: Դրանք մեզ կպատմեն նաև Քենիայի նախագահ Ուհուրու Քենյատտայի օֆշորներում թաքցված կես միլիարդանոց ունեցվածքի, Պակիստանի վարչապետ Իմրան Խանի մերձավոր շրջապատի հարստության և այն մասին, թե ինչ է արել Վլադիմիր Զելենսկին օֆշորային ընկերությունում մասնաբաժնի միջոցով՝ 2019 թվականին Ուկրաինայի նախագահի ընտրություններում հաղթելուց առաջ։
Ինչպես է 11-ամյա տղան դարձել Լոնդոնում տան տեր
Pandora Papers-ը վկայություններ է պարունակում այն մասին, թե ինչպես է Ադրբեջանի նախագահ Ալիեւի ընտանիքը Մեծ Բրիտանիայում անշարժ գույքի 17 օբյեկտ ձեռք բերել, ներառյալ 33 մլն ֆունտ արժեցող գրասենյակային շենքը՝ նրա 11-ամյա որդի Հեյդարի համար: Լոնդոնի ամենաթանկ Մեյֆեր թաղամասում գտնվող շենքը գնվել է Mallnick Holdings ընկերության կողմից, որը նախագահ Իլհամ Ալիեւի ընտանիքին էր պատկանում 2009 թվականից: Մեկ ամիս անց սեփականության իրավունքը վերաձեւակերպել են Հեյդարի անունով։
Արտահոսած ֆինանսական փաստաթղթերի վերլուծության արդյունքում պարզվել է նաեւ, որ մեկ այլ գրասենյակային շենք Ալիեւների ընտանիքը 2018 թվականին թագի տնօրինությանը վաճառել է 66 մլն ֆունտով: Crown Estate-ում հաղորդել են, որ գնումից առաջ կատարվել են օրենքով նախատեսված բոլոր ստուգումները, իսկ այժմ ընթանում է կրկնակի ստուգում:
Բրիտանական կառավարությունը, իր հերթին, հավաստիացրել է, որ պայքարում է փողերի լվացման դեմ օրենքների խստացման ճանապարհով եւ կգործարկի օֆշորային անշարժ գույքի սեփականատերերի ռեեստրը, հենց որ օրենսդրական գործունեության գրաֆիկում դրա համար ժամանակ գտնվի, հաղորդում Է BBC-ն:
Քնարիկ Հովհաննիսյան. Հայաստանի ջրային քաղաքականությունն անմխիթար վիճակում է
Հայաստանում բողոքի ակցիաները երկու բաղադրիչ ունեն՝ օբյեկտիվ և արտաքին. քաղաքագետ
Գեներալ-մայոր. Հայաստանն այսօր պատրաստ չէ Թուրքիայի և Իրանի հետ սահմանների ինքնուրույն պահպանությանը
Փորձագետ. ԵՄ-ը սեփական շահերն է հետապնդում Հարավային Կովկասի տարածաշրջանում
Ադրբեջանը "մուկ ու կատու" է խաղում Հայաստանի և աշխարհի հետ. վերլուծաբան
Փաշինյանը չի ճանաչել Արցախը, փոխարենը ճանաչել Է Պաղեստինը. քաղաքագետ
Վերախմբավորումից հետո մեր շարժումն էլ ավելի մասշտաբային կդառնա. արքեպիսկոպոս
Ֆրանսիացի հայտնի գործիչները Մակրոնին խնդրում են ֆրանսիական զորքեր ուղարկել Հայաստան 
Ընդդիմադիր պատգամավորների կողմից իրենց մանդատները վայր դնելու հարցն օրակարգում է. Մինասյան 
"Տավուշ հանուն հայրենիքի" շարժումը մարզերում հանդիպումներ կունենա ՀՀ քաղաքացիների հետ
Պետդեպարտամենտ. Վաշինգտոնում հստակ գնահատական չունեն՝ Լեռնային Ղարաբաղում տեղի ունեցածը գաղթ էր, թե էթնիկ զտում
Մեկնարկել է ավտոերթը դեպի Գյումրի՝ գյումրեցի Բագրատ Գալստանյանի գլխավորությամբ
Այս տարօրինակ լռությունն ընդհատելու ժամանակն է. Դիվանագետների համահայկական խորհուրդը դիմել է օտարերկրյա դիվանագիտական առաքելություններին և միջազգային կազմակերպություններին
Երեւան է այցելել Պենտագոնի ՊՎՆԳ վտանգների համատեղ նվազեցման ղեկավարության տնօրենը
ՀՀ վարչապետ. Ես՝ անձամբ, գիտեմ մեր դեմ պատերազմի նախապատրաստմանը ՀԱՊԿ, առնվազն, երկու պետությունների մասնակցության մասին
Կարծիք. Բաքվում Լուկաշենկոյի հայտարարություններն ակնհայտորեն ցույց են տալիս Հայաստանի և Ադրբեջանի դիվանագիտության աշխատանքի արդյունքները
Հարցում. Հայաստանում հարցվածների կեսից ավելին դրական է գնահատում "Տավուշը հանուն հայրենիքի" շարժումը
Փորձագետներն ու քաղաքագետները վերլուծել են "Հայաստանի շուրջ առկա խնդիրները և դրանց հնարավոր լուծումները"
