Փորձագետ. Որոտանի մոտ առկա իրավիճակը Հայաստանի տրանսպորտային ռազմավարության բացակայության արտացոլումն է

Արմինֆո.Մեզ համար ամոթալի այն իրավիճակը, երբ ողջ երկրի ազգային անվտանգությունը կախված է ասֆալտի բարակ շերտակտորից։ ԱրմԻնֆո-ին այդպիսի կարծիք է հայտնել "Ապավեն" խոշոր բեռնափոխադրող ընկերության գործադիր տնօրեն Գագիկ Աղաջանյանը' մեկնաբանելով Գորիս-Կապան ավտոճանապարհի ադրբեջանցիների կողմից վերահսկվող ահատվածում տիրող իրավիճակը:

Սեպտեմբերի 12-ից Սյունիքի մարզի Որոտան գյուղի մոտ տեղակայված ադրբեջանցի ոստիկանները կանգնեցնում և ստուգում են իրանական բեռնատարները՝ վարորդներից պահանջելով երթեւկության վճար: Սեպտեմբերի 15-ին նրանք ձերբակալել են իրանցի երկու վարորդների՝ նրանց մեղադրելով Արցախ բեռներ փոխադրելու համար։ Ադրբեջանի այս գործողություններն արդեն լուրջ խնդիր են ստեղծել Իրանի և Հայաստանի միջև ապրանքաշրջանառության համար, քանի որ բեռնատարների շատ վարորդներ, պարզապես,  ի վիճակի չեն վճարել ադրբեջանական գանձումները։

"30 տարվա ընթացքում մենք այդպես էլ չկարողացանք երկրի հյուսիսը հարավին կապող նորմալ ճանապարհ կառուցել։ Մինչդեռ, եթե ամեն տարի պետբյուջեից այդ նպատակով հատկացվեր ընդամենը 20 մլն դոլար, ճանապարհն արդեն պատրաստ կլիներ։ Այն, ինչ այսօր տեղի է ունենում ճանապարհի այս հատվածում, ընդհանուր մասշտաբային խնդրի ընդամենը մի մասն է, որի մասին մենք բարձրաձայնում ենք, առնվազն, վերջին 10 տարիների ընթացքում։ "Հյուսիս-Հարավ" ավտոմայրուղու կառուցման նախագիծը հարկավոր էր սկսել Սյունիքից, այլ ոչ թե՝ Արարատից ու Արագածոտնից։ Սակայն, պատշաճ հետեւություններ, ցավոք, այսօր էլ չեն արվել", - նկատել է նա։

Դրական գնահատելով "Հյուսիս-Հարավ" նախագծի շրջանակներում Հայաստանը Իրանի և Վրաստանի հետ կապող ճանապարհի կառուցման բուն գաղափարը՝ Աղաջանյանը կարծում է, որ Հայաստանում կառուցվող բոլոր ճանապարհները պետք է անցկացնել բացառապես երկրի խորքում՝ սահմաններից հնարավորինս հեռու: "Ի վերջո, մենք պետք է սկսենք ինքնուրույն կառուցել սեփական ճանապարհները՝ սեփական շահերին համապատասխան: Հատկապես, երբ այսօր Որոտանի հատվածում պարզ տեսնում ենք, թե ինչ է կատարվում, երբ դրանք կառուցում են ուրիշները", - նշել է նա։

Փորձագետի գնահատմամբ, Հայաստանում այդպես էլ պատշաճ հետեւությունների չհանգեցին տրանսպորտային կոլապսից հետո, որը համակել էր երկիրը  2008 թվականին Ռուսաստանի եւ Վրաստանի միջեւ հակամարտության արդյունքում: Եվ իրավիճակը շարունակում է զարգանալ իներցիայով՝ նաև այսօր։ Մինչդեռ, հենց 2008 թվականը պետք է Հայաստանի համար լավ դաս դառնար, որը երկրի ղեկավարությանը դրդեր համապատասխան գործողությունների այլընտրանքային հաղորդակցությունների ստեղծման ուղղությամբ։

"Իրավիճակը կփոխվի այն ժամանակ, երբ մենք գիտակցենք բացառապես սեփական շահերին համապատասխան ավտոմոբիլային եւ երկաթուղային ճանապարհների կառուցման անհրաժեշտությունը, երբ գիտակցենք Հայաստանի՝ որպես ինքնուրույն, ինքնիշխան պետություն կայացման անայլընտրանք լինելը։ Երբեք ուշ չէ շտկել իրավիճակը։ Եւ անհրաժեշտ է սկսել ազգային տրանսպորտային ռազմավարության մշակումից, որի միջոցով անհրաժեշտ է, նախ,  որոշել ճանապարհների կառուցման գերակա ուղղությունները՝ ազգային անվտանգության շահերին համապատասխան։ Եւ անհապաղ սկսել դրա իրականացումը: Հակառակ դեպքում՝ Գորիս-Կապան ճանապարհահատվածի իրավիճակի նման իրավիճակները մեզ հետապնդելու են միշտ", - կանխատեսում է Աղաջանյանը։