Արմինֆո."Հյուսիս-հարավ ներդրումային միջանցքի" Տրանշ-2-ի գլխավոր կապալառու իսպանական «Կորսան-Կորվիամ Կոնստրուկցիոն» ընկերության հետ արբիտրաժի շրջանակներում խորհրդատվական ծառայություններ ստանալու համար Հայաստանի կառավարությունը 1,2 մլն դոլար կհատկացնի: Համապատասխան որոշումն ընդունվել է սեպտեմբերի 8-ին կառավարության նիստում:
Հիշեցնենք, որ "Հյուսիս-հարավ ներդրումային միջանցքի" (Աշտարակ - Թալին հատվածում) Տրանշ-2-ի շրջանակներում շինարարական աշխատանքներ իրականացնող «Կորսան-Կորվիամ»-ը պարտք է կուտակել ենթակապալառուների հանդեպ, ինչի կապակցությամբ հարուցվել են քրեական գործեր, այդ թվում ՝ հարկերը թաքցնելու փաստի առնչությամբ: 2018 թվականի սեպտեմբերին Գլխավոր դատախազությունը հայտնաբերել է ֆինանսական խախտումներ շինարարության ընթացքում, պետությանը հասցված վնասը գնահատվել է մոտ 50 մլն դոլար: Չնայած դրան, ՀՀ-ի դեմ արբիտրաժային հայցի նախաձեռնողը իսպանական ընկերությունն է: Արդյունքում՝ դեռեւս 2020 թվականի մարտին Հայաստանի կառավարությունը շուրջ 2 մլն է հատկացրել lalive իրավաբանական ֆիրմային «Կորսան-Կորվիամ»-ի հետ արբիտրաժային վեճում Հայաստանի շահերը ներկայացնելու համար:
Ինչպես ասվում է այսօրվա փաստաթղթին կից տեղեկանք-հիմնավորման մեջ, ՀՀ տրանսպորտի և կապի նախարարության և «Կորսան-Կորվիամ Կոնստրուկցիոն» ընկերության միջև 2012 թվականին կնքված պայմանագրի շրջանակներում ծագած իրավական վեճերի շրջանակներում հարուցված արբիտրաժային գործերով Հայաստանի Հանրապետության շահերը պաշտպանելու նպատակով թույլատրել «Ճանապարհային դեպարտամենտ» հիմնադրամին Հյուսիս-հարավ ճանապարհային միջանցքի ներդրումային ծրագիր - Ծրագիր 1 և 2 հետազոտման, վերլուծության, փորձագիտական եզրակացության նախապատրաստման ծառայությունների գնման մրցույթում հաղթող ճանաչված «Արկադիս Քոնսալթինգ» սահմանափակ պատասխանատվությամբ ընկերության (Մեծ Բրիտանիայի և Հյուսիսային Իռլանդիայի Միացյալ Թագավորությունում) հետ կնքել փորձագիտական ծառայությունների գնման պայմանագիր 1,175,000 ԱՄՆ դոլար արժողությամբ՝ համարժեք է 587,500.0 հազ. դրամին (կիրառելով 1 ԱՄՆ դոլար գումարը 500 դրամ միջին փոխարժեքը):
Նշենք, որ դեռ 2019 թվականի հունիսին լրագրողների հետ զրույցում բարձր տեխնոլոգիական արդյունաբերության նախկին նախարար Հակոբ Արշակյանը հաղորդել էր, որ "Հյուսիս-հարավ ներդրումային միջանցքի" Տրանշ-2 - ի շրջանակներում (Աշտարակ - Թալին հատվածում, մոտ 42 կմ) շինարարական աշխատանքները դադարեցվել են իսպանական «Կորսան-Կորվիամ Կոնստրուկցիոն» ընկերության հետ կոնֆլիկտի պատճառով: Ավելի վաղ ԱրմԻնֆո-ն հաղորդել էր, որ իսպանական ընկերությունը պետությունից ստացել է ամբողջ ծավալով կատարված աշխատանքի դիմաց վճար, սակայն չի կատարել իր պարտավորությունները 17 ենթակապալառուների հանդեպ՝ 2 մլրդ 49 մլն դրամի չափով (2018 թվականի օգոստոսից նոյեմբերն ընկած ժամանակահատվածում): Ինչպես այն ժամանակ հայտարարել էր տրանսպորտի, կապի և ՏՏ փոխնախարար Բագրատ Բադալյանը, իսպանական ընկերությունը ֆինանսական դժվարություններ ունի և գտնվում է սնանկացման փուլում։ Ընդ որում, ինչպես պարզվել էր, ընկերության ֆինանսական դժվարությունները նորություն չեն և 2 տարի առաջին երկու տրանշերի գլխավոր կապալառուն գտնվում էր սնանկության գործընթացում։ Այնուամենայնիվ, ամբողջ 2018 թվականի ընթացքում ընկերությունը դեռ շարունակում էր շինարարական աշխատանքները, իսկ ՀՀ կառավարությունը շարունակում էր վճարել գումարը։ Եվ միայն 2019 թվականին ի հայտ եկավ ընկերության հետ անհամաձայնություն մի շարք կետերի շուրջ ՝ ինչպես աշխատանքի ժամկետների ու ծավալների, այնպես էլ վճարումների չափի հետ կապված ։ "Նոր ինժեներական չափումների արդյունքում պարզվել է, որ մենք չենք կարող նրանց վճարել այն գումարը, որը նրանք ակնկալում են", - նշել էր փոխնախարարը: Հայաստանի կառավարությունը, ինչպես նշել էր փոխնախարարը, փորձում էր հարցը լուծել բանակցությունների միջոցով։ Այսօր արդեն հայտնի է, որ Տրանշ-2-ի շրջանակներում շինարարության աշխատանքները չեն ավարտվի ժամանակին: Այնուամենայնիվ, նրա խոսքով, ՀՀ տրանսպորտի նախարարությունը չէր ցանկանում խզել պայմանագիրը իսպանացիների հետ և պատրաստ էր շարունակել համագործակցությունը, եթե բանակցությունները "ընթանան նորմալ, կառուցողական հունով": "Եթե մենք խզենք պայմանագիրը, ապա մենք բավականին երկար ճանապարհ ունենք անցնելու եւ ստիպված կլինենք մի քանի տարով հետաձգել աշխատանքները", - պարզաբանել էր նա: Մինչդեռ ավելի վաղ հաղորդվել էր, որ "Հյուսիս-Հարավ" ճանապարհային միջանցքի Երևան - Արտաշատ հատվածում, որը շահագործման է հանձնվել 2015 թվականի վերջին, փոսեր են գոյացել, իսկ մի շարք հատվածներում ՝ ճաքեր: Իսկ չէ որ 1 կմ-ի համար 2 մլն դոլար փաստացի նախահաշվի համաձայն, ճանապարհը պետք է լիներ հոոյակկապ:
556 կմ ընդհանուր երկարությամբ "Հյուսիս-Հարավ" տրանսպորտային միջանցքի ստեղծման նախագիծը թույլ կտա ապահովել ելք դեպի Սեւ ծով եւ դեպի եվրոպական երկրներ Հայաստանի (Մեղրի - Կապան-Գորիս-Երեւան - Աշտարակ-Գյումրի-Բավրա) եւ Վրաստանի տարածքով: Ներդրումային ծրագիրը նպատակ ունի ապահովել Հայաստանի հյուսիսի (Վրաստանի հետ սահման) և հարավի (Իրանի հետ սահման) կապը միջազգային բարձր չափանիշները բավարարող տրանսպորտային հաղորդակցությունների միջոցով և ելքը համաշխարհային շուկաներ։ Միջանցքի շինարարությունն ի սկզբանե նախատեսվում էր ավարտել 2019 թվականին։