Չորեքշաբթի, 18 Օգոստոսի 2021 21:13

Արմինֆո.Հայաստանում կներդրվի պարտադիր բժշկական ապահովագրության համակարգ: Այդ մասին կառավարության օգոստոսի 18-ի նիստի ընթացքում հաղորդել է ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը ՝ ներկայացնելով կառավարության առաջիկա 5-ամյակի ծրագիրը:

 

Նրա խոսքով ՝ վերջին տարիներին առողջապահության ոլորտում էական փոփոխություններ են կատարվել։ "Այնուամենայնիվ, այժմ կառավարությունը հասել է այն կետին, որտեղ արմատական բարեփոխումներ են անհրաժեշտ ։ Մենք պետք է քաղաքական կամք դրսևորենք և Հայաստանում ներդնենք ապահովագրության ծրագիր առողջապահության համակարգում։ Պետք է ասեմ, որ ծրագրի բովանդակության հարցում մենք, ըստ էության, արդեն կողմնորոշվել ենք ։ Այդ ուղղությամբ մեծ աշխատանք է կատարվել, և առաջիկայում մենք պետք է կարողանանք կյանքի կոչել նախանշված ծրագրերը", - ասել է նա։

 

Հիշեցնենք, որ դեռ 2019 թվականին ՀՀ առողջապահության նախարարությունն առաջարկել էր 2022 թվականից բժշկական ապահովագրության համար աշխատավարձից վճարել 4-6 տոկոս հարկ։ Փաստաթղթի հիմնավորման համաձայն, հայեցակարգի մշակումը պայմանավորված է հանրապետության բոլոր քաղաքացիների համար որակյալ և ժամանակին բժշկական ծառայությունների մատչելիության ապահովման անհրաժեշտությամբ ՝ անկախ սեռից, տարիքից, բնակության վայրից և սոցիալական կարգավիճակից ։ Այսօր, ինչպես նշել են փաստաթղթի հեղինակները, ֆինանսական հասանելիության ցածր մակարդակը հանգեցրել է բժշկական հաստատությունների ոչ լիարժեք ծանրաբեռնվածության: "Ֆինանսական խնդիրների պատճառով բնակչության մոտ 20,1 տոկոսը առաջնային օղակի բժիշկներ չի այցելում ։ Ֆինանսական միջոցների դեֆիցիտը խոչընդոտում է համակարգի զարգացմանը եւ բուժծառայությունների որակի բարելավմանը, նպաստում է ընտանիքների աղքատացմանը ՝ առողջապահության համար աղետալի ծախսերի պատճառով",-ասված էր փաստաթղթում ։ Այսպես, բնակչության 9% - ի մոտ սպառողական ծախսերի ավելի քան 25% - ն ուղղվում է առողջապահությանը, ինչի հետևանքով նրանց մոտ 6% - ը "գլորվում" է դեպի աղքատացում, ինչը տարածաշրջանում ամենաբարձր ցուցանիշն է ։ Ներդրումը, նախագծի հեղինակների կարծիքով, խոստանում է եկամուտների ավելացում ոչ միայն բժշկական կազմակերպություններում, այլեւ պետական գանձարանում:

 

Մինչդեռ Առողջապահության նախարարության այս նախագիծը թեժ քննարկումների թեմա է դարձել, եւ քննադատության է ենթարկվել ոչ միայն փորձագետների, այլեւ շարքային քաղաքացիների կողմից, որոնք մատնանշում են "առողջության հարկի" չափազանց բարձր տոկոսը: Մասնավորապես, պետական կառույցը, որին վստահված է նաև երկրի հարկային քաղաքականության իրականացումը, ՀՀ ֆինանսների նախարարությունը դեմ է հանդես եկել նախաձեռնությանը այն տեսքով, որով առաջարկվել է Առողջապահության նախարարության կողմից ։ Ինչպես 2019 թվականի դեկտեմբերին հայտարարել էր ֆինանսների նախարար Ատոմ Ջանջուղազյանը, բացատրելով երկրի ֆինանսական իշխանությունների, մասնավորապես ֆինանսների նախարարության բացասական դիրքորոշումը առողջապահության նախարարության կողմից առաջարկվող "առողջության հարկի" նկատմամբ, ստացվում է, որ, մի կողմից, երկրի ֆինանսական իշխանությունները հայտարարել են երկրի մրցունակությունը բարձրացնելու պատրաստակամության մասին, մասնավորապես, եկամտահարկի եւ շահութահարկի նվազեցման միջոցով, մյուս կողմից, ըստ էության, լրացուցիչ հարկային բեռ ենք ստեղծում բիզնեսի համար: "Ուղղակի հարկերի նվազեցման տրամաբանությունը հետապնդում է բիզնեսի մոտ նոր ներդրումների համար շրջանառու միջոցների ձեւավորման, նոր ներուժի ձեւավորման եւ լրացուցիչ արդյունքի գեներացման նպատակ", - հայտարարել էր նախարարը: Ինչպես նշել էր գլխավոր ֆինանսիստը, չնայած շատերն ասում են, որ առաջարկվող "առողջության հարկը" լրացուցիչ բեռ է վարձու աշխատողի համար, գործնականում այն դրվելու է երկրի տնտեսության ուսերին: Նույն աշխատողը, ըստ նախարարի, կարող է ներդնել եկամտահարկի նվազեցման արդյունքում ազատ միջոցներ Հայաստանի կապիտալի շուկայի զարգացման և այդ ուղղությամբ լրացուցիչ ներուժի ձևավորման գործում:

 

Այն ժամանակ Ջանջուղազյանը նշել էր, որ քաղաքացիների գերակշիռ մասը դժգոհ է նախագծից։ Հարցին, թե արդյոք ֆինանսների նախարարությունն ունի առողջապահական հարկի նախընտրելի շեմ, գերատեսչության ղեկավարը պատասխանել էր. "Ֆինանսների նախարարության նախընտրած շեմը զրո է ։ Հարցը ոչ թե չափն է, այլ ուղղությունը"։ Այսպիսով, ըստ Ջանջուղազյանի, գերատեսչությունում վստահ չեն, որ Առողջապահության նախարարության կողմից առաջարկվող ճանապարհն անցավ կլինի և կհանգեցնի ցանկալի արդյունքի: Ինչպես կարծում էր ֆինանսների նախարարը, հարցը լրամշակում էր պահանջում ։

 

Հավելենք, որ Հայաստանում գործում է ապահովագրության և ապահովագրական գործունեության մասին օրենք, որի շրջանակներում հանրապետությունում իրականացվում է կամավոր բժշկական ապահովագրություն, որին ուղղվում է առողջապահության ընդհանուր ծախսերի 1,5% - ը: Կամավոր բժշկական ապահովագրության համակարգի խթանման համար հարկային օրենսգրքով արտոնություններ են նախատեսված իրենց աշխատակիցների առողջությունն ապահովագրող կազմակերպություններին ՝ 120 հազար դրամանոց փաթեթի շրջանակներում նրանք կարող են այդ գումարը ներկայացնել որպես հիմնավորված ծախս՝ դրանով իսկ նվազեցնելով շահութահարկի հարկման բազան: