Արմինֆո. Հայաստանի համար, որը խիստ ժողովրդագրական ճգնաժամ է ապրում, բնակչության աճի բարձր տեմպերի հասնելու առաջին քայլը պետք է դառնա ներգաղթի ժամանակակից քաղաքականության մշակումը։ Facebook-ի իր էջում նման կարծիք է հայտնել սոցիալական ներդրող, the FUTURE ARMENIAN հասարակական շարժման նախաձեռնող Ռուբեն Վարդանյանը։
Իր տեսակետը նա պայմանավորել է Հայաստանում ստեղծված միջավայրի էական փոփոխություններ կատարելու անհրաժեշտությամբ, ինչը, նրա կարծիքով, հնարավոր է միայն այն դեպքում, եթե երկիր տեղափոխվի շուրջ 50 000 ընտանիք (ավելի քան 150 000 մարդ)։
Այս համատեքստում նա ընդգծել է, որ ներգաղթի քաղաքականություն մշակելն անհրաժեշտ է՝ հենվելով հայրենադարձության նախորդ ալիքների փորձի վրա։ Մասնավորապես, Վարդանյանը պատմել է, որ նաախորդ դարի 20-30-ական թվականներին Հայկական ԽՍՀ են ժամանել ավելի քան 16 հազար հայեր, հիմնականում, Եվրոպայից եւ Ռուսաստանից։ Չնայած գաղափարական տարաձայնություններին՝ համաշխարհային հայ վերնախավի մի մասը նույնպես որոշել է Խորհրդային Հայաստան տեղափոխվել՝ խորհրդային կառավարության և Հայ առաքելական եկեղեցու հրավերով։ 40-ական թվականների վերջին Ստալինի նպատակաուղղված հայրենադարձության քաղաքականության արդյունքում ՀՍՍՀ տեղափոխվեցին շուրջ 150 հազար հայեր Հունաստանից, Սիրիայից, Եգիպտոսից, Իրանից, Ֆրանսիայից և ԱՄՆ-ից: 80-ականների վերջին և 90-ականների սկզբին Ադրբեջանից փախստականների ալիք եկավ։ 2000 - ականներին արդեն անկախ Հայաստան է ժամանել շուրջ 30 000 սիրիահայ, և մոտավորապես նույնքան փախստական Արցախից՝ անցյալ տարվա վերջից։
Սակայն, նա ընդգծել է, որ զանգվածային վերաբնակեցումը միշտ չէ, որ հարթ է ընթանում, քանի որ հայրենադարձները հայտնվում են այլ սոցիալական եւ մշակութային համատեքստում, ինչն անխուսափելիորեն շփում է ստեղծում նրանց եւ տեղի բնակիչների միջեւ: "Եղել է նաեւ հակակրանք երկու կողմից։ Որոշ հայրենադարձներ, այդպես էլ չկարողանալով հարմարվել ու հիասթափություն ապրելով, հետ են գնացել, ինչ-որ մեկի համար Հայաստանը տարանցիկ կետ դարձավ դեպի այլ երկրներ", - ընդգծել է Վարդանյանը։
Ընդ որում, նա նշել է նաեւ փոխադարձ հարստցման հիանալի օրինակներ: "Այսպես, 20-րդ դարի առաջին կեսին հայրենադարձներից հիմնականում ձեւավորվել է Խորհրդային Հայաստանի գիտական եւ մշակութային վերնախավը: Նրանք հարստացրել և բազմազանել են սոցիալական և մշակութային կյանքը ՝ իրենց հետ բերելով օտար լեզուների իմացություն, ջազ, բացօթյա սրճարանների հարմարավետություն, ցրման երկրների ազգային խոհանոց և այլն"։
Այս առնչությամբ ներդրողն ընդգծել է հայրենադարձության յուրաքանչյուր ալիքի մանրակրկիտ ուսումնասիրության, սխալների վրա աշխատանքների իրականացման, բոլոր առավելությունների ու թերությունների վերլուծության անհրաժեշտությունը ՝ նախորդ սխալների ու հիասթափված հայրենադարձների զանգվածային արտահոսքերի կրկնությունից խուսափելու համար: Բացի այդ, Վարդանյանի համոզմամբ, անհրաժեշտ է ուսումնասիրել այլ երկրների հայրենադարձության փորձը, ինչը լուրջ ջանքեր կպահանջի։
"Ինչ մեխանիզմներ պետք է ստեղծել, որպեսզի մարդկանց համար ավելի հեշտ լինի ներգաղթել և հարմարվել: Արդյոք դա պետք է լինի պարզեցված գործընթաց՝ ստանալու կացության կարգավիճակ եւ քաղաքացիություն, առնվազն երկու լեզու միջազգային շփման որպես աշխատողների, հատուկ կրթական ծրագրեր երեխաների համար, պետական-մասնավոր գործակալությունների, որոնք վարում են այդ հարցերը փոխարեն անարդյունավետ նախարարությունների եւ գերատեսչությունների: Ուրիշ ի՞նչ",- հարցեր է տվել Վարդանյանը։
Ընդ որում, նա նշել է, որ որրպես բարեփոխումների նախաձեռնող պետք է հանդես գա ոչ միայն պետությունը, այլեւ հասարակությունն էլ պետք է ջանքեր գործադրի իր նոր անդամներին ինտեգրելու համար: "Այս ամենը կարևոր է քննարկել հենց հիմա, եթե մենք ուզում ենք օգտվել սփյուռքի եզակի ներուժից, որն իսկապես ի զորու է բավականին կարճ ժամանակահատվածում վերափոխել մեր հասարակությունը և դրանով իսկ օգնել Հայաստանին հասնել պայթյունային տնտեսական զարգացման", - ընդգծել է գործարարը ։