Արմինֆո.Հուլիսի 28-ի առավոտը Հայաստանի համար սկսվեց Ադրբեջանի նախաձեռնած հերթական գնդակոծությունների, սպանությունների և մեր մարտական դիրքերի ու գյուղերի վրա հարձակման մասին տեղեկատվությամբ
։ Սյունիքից, Արարատից ու Տավուշից հետո թշնամու ագրեսիայի օբյեկտը հերթական անգամ դարձավ Գեղարքունիքի մարզը։ ՀՀ Մարդու իրավունքների պաշտպան Արման Թաթոյանի տեղեկատվության համաձայն, հուլիսի 28-ի առվոտյան ադրբեջանցի զինվորականները թիրախավորել էին Կութ եւ Վերին Շորժա գյուղերը:
Ադրբեջանական ագրեսիայի հերթական դրսևորման հերթական զոհեր են դարձել արդեն մի քանի հայ զինվորականներ։ Հայկական բանակը, Պաշտպանության նախարարության տեղեկատվության համաձայն, ի պատասխան ձեռնարկել է բոլոր անհրաժեշտ գործողությունները երկրի սահմանները պաշտպանելու համար, և առավոտյան ժամը 09:20-ի դրությամբ թշնամին հետ է շպրտվել ելման դիրքեր: Կասկածից վեր է, որ Ադրբեջանի ռազմաքաղաքական ղեկավարության կողմից Գեղարքունիքի բնակիչների նկատմամբ նախաձեռնված հերթական ահաբեկչությունը և մեր զինվորականների սպանությունները Բաքվի կողմից Երևանի նկատմամբ ճնշումների քաղաքականության անքակտելի մասն են։ Ճնշման նպատակն ակնհայտ է. Հայաստանի կողմից "խաղաղության" պայմանագրի ստորագրումը Արցախի հատուկ հիշատակմամբ՝ որպես Ադրբեջանի տարածքի մի մաս։ Պարոն Ալիեւի երկրորդ ցանկությունը Հայաստանի տարածքով իրեն արտատարածքային միջանցքի տրամադրումն է՝ Նախիջեւանի էքսկլավի հետ Ադրբեջանի կապի համար։ Այստեղ ապշերոնյան միապետության անփոփոխ նախագահին ակնհայտորեն հանգիստ չեն տալիս Ադոլֆ Հիտլերի կասկածելի դափնիները, որը հարձակվեց Լեհաստանի վրա եւ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմ սանձազերծեց՝ լեհերի կողմից Արեւելյան Պրուսիայի հետ Գերմանիայի ցամաքային կապի համար "Դանցիգյան միջանցքի" տրամադրումից հրաժարվելուց հետո։
Կարևոր է նշել, որ բոլոր այդ գործընթացները, սկսած 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարության ստորագրումից մինչև այսօր, վերահսկվում և մոդերացվում են մեկ երկրի ՝ Ռուսաստանի կողմից։ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբում համանախագահող մյուս երկրները՝ ԱՄՆ-ն և Ֆրանսիան, գործընթացում, գործնականում, ներկա չեն։ Եվ հենց Մոսկվան է այդ հայտարարության կատարման երաշխավորը։ Միանձնյա երաշխավորը: Հայտարարության, որում ոչ մի խոսք չկա ոչ Արցախի կարգավիճակի, ոչ էլ Ադրբեջանին արտատարածքային միջանցքի տրամադրման մասին՝ նրա ցմահ կաառավարչի հիտլերյան նկրտումները բավարարելու համար։ Այս լույսի ներքո ուշագրավ է թվում Մոսկվայի համաձայնությունը՝ ապահովելու անվտանգությունը "Զանգեզուրի միջանցքում", այսինքն, փաստացի, սեփական միանձնյա վերահսկողության տակ վերցնել Հայաստանի ինքնիշխան տարածքի մի մասը։ Փաստորեն, երկրորդ պլան մղելով Մինսկի խմբի գործընկերներին, հենց Մոսկվան է ստանձնել հայտարարության բոլոր 9 կետերի կատարման միանձնյա պատասխանատվությունը։ Մինչդեռ, Ադրբեջանում դեռեւս 200 հայ գերի կա, Բաքուն հրաժարվում է ապաշրջափակել հաղորդակցությունները, նոյեմբերի 9-ի հետ ոչ մի առնչություն չունեցող պահանջներ է ներկայացնում եւ շարունակում է մարտական գործողություններ վարել Հայաստանի նկատմամբ: Եվ, վերջապես, հայտարարության ստորագրումից հետո ադրբեջանցի զինվորականները ներխուժել են Հայաստանի տարածք և շարունակում են մնալ Սյունիքում և Գեղարքունիքում։ Եվ այսպես, Ռուսաստանը ոչ միայն չի կատարում իր պարտավորությունները՝ որպես նոյեմբերի 9-ի եռակողմ պայմանավորվածությունների կատարման երաշխավոր, այլև չի ցանկանում, կամ չի կարող, հարկ եղած դեպքում ընդգծել, կատարել նույնիսկ սեփական երկկողմ պարտավորությունները Հայաստանի հանդեպ։ Մենք ուզում ենք դա ընդունել՝ թե ոչ, բայց դա փաստ է։ Հայաստանի անվտանգության ապահովման պարտավորությունները, որոնք նա ստանձնել է 1995 թվականի պայմանագրով։ Պարտավորությունները ՀԱՊԿ-ին Հայաստանի անդամակցության շրջանակներում: Ռուսաստանի հետ անվտանգության ոլորտում ոչ մի պայմանագիր չունեցող արտադաշինքային երկիրը գնդակոծում է Հայաստանի տարածքը, այնտեղ դրոններ է ուղարկում, սպանում եւ առեւանգում քաղաքացիներին, ինչին ի պատասխան Մոսկվան նախընտրում է միայն լռել: Հրապարակավ: Թե ինչ է տեղի ունենում ոչ հրապարակային տիրույթում՝ Փաշինյանի եւ Ալիևի հետ Պուտինի հանդիպումներում, հայ և ադրբեջանցի գործընկերների հետ Շոյգուի հանդիպումներում, մեզ մնում է միայն կռահել։ Այդուհանդերձ, դատելով այս բոլոր հանդիպումների՝ սահմանին նոր գնդակոծությունների և նոր սպանությունների արդյունքներից, հնարավոր է թվում ենթադրել, որ ռազմավարական դաշնակցից Հայաստանը ոչ մի լավ բան չպետք է սպասի։ Երևանի հանդեպ սեփական պարտավորությունները կատարելու Մոսկվայի անկարողությունը կամ ցանկության բացակայությունը անհերքելի փաստ է։
Նոր սպանությունների և նոր տարածքների զավթման ֆոնին շարունակել Ադրբեջանի հետ բանակցությունները Ռուսաստանի միջնորդությամբ և Ռուսաստանի առաջարկած ձևաչափի շրջանակներում, Հայաստանի համար ինքնասպանության սցենար է թվում։ Բանակցություններ վարել, հաշտության պայմանագիր կնքել ինքնաձիգի փողի տակ՝ ոչ այլ ինչ է, եթե ոչ ինքնասպանություն հայոց պետականության համար։ Ավելի ճիշտ նրա համար, ինչ նրանից մնացել է՝ 1999-ի հոկտեմբերի 27-ից սկսված գործընթացներից հետո։ Հրաժարվել Արցախի կարգավիճակին ձգտելու իրավունքից, ինչը նախատեսված է "մադրիդյան սկզբունքներով", հավասարազոր է ինքնասպանության։ Եվ, վերջապես, ինքնասպանության է հավասար ագրեսիվ մինի-սուլթանությանն իր տարածքի մի մասի տրամադրումը՝ Էրդողանի էլ ավելի ագրեսիվ Թուրքիայի հետ նրա կապի նպատակով։ Շարունակելով գործել Ադրբեջանի, Թուրքիայի և Ռուսաստանի կողմից պարտադրվող տրամաբանության շրջանակներում՝ Հայաստանը նմանվում է մինչեւ գոտկատեղը ճահճի մեջ գտնվող մարդու։ Այս աշխարհաքաղաքական ճահճից դուրս գալու համար ոչ մի գործողություն չձեռնարկելով՝ մենք դանդաղ, բայց հաստատ ընկղմվելու ենք դրա մեջ, մինչև այդ ճահճում վերջնականապես չխեղդվի մեր պետականությունը։ Այո, այս գործընթացը կտևի տարիներ, հնարավոր է, տասնամյակներ, բայց պահպանելով խաչված ձեռքերով կեցվածք՝ մենք վաղ թե ուշ վերջնականապես կանհետանանք այս աշխարհաքաղաքական ճահճում։
ԵՄ-ի, ԱՄՆ-ի, Հայաստանում ԵՄ-ի եւ ԱՄՆ-ի դեսպանների վերջին բոլոր հայտարարություններն ու գործողությունները, հաստատված աննախադեպ ֆինանսական օգնությունը Հայաստանին, նուրբ, բայց, այնուամենայնիվ, մեզ ձգված եղեգնափայտն են։ Կփորձենք արդյոք ճահճից դուրս գալ՝ կառչելով այդ եղեգնաձաայտւց, թե կնախընտրենք շարունակել դանդաղ խորտակվել, պետք է որոշենք բացառապես մենք։ Արևմուտքը բոլորովին շահագրգռված չէ Հայաստանի հերթական ռուս-թուրքական բաժանման հարցում և, առնվազն, դրանում Արևմուտքի շահերը համընկնում են Հայաստանի շահերի հետ։ Մինչդեռ, Հայաստանի շահերը Ռուսաստանի շահերի հետ չեն համընկնում։ Առնվազն, սկսած Արցախի շուրջ բանակցությունների սեղանին "Լավրովի պլանի" ի հայտ գալուց։ Թե՝ ինչպես երկիրն իրեն պահի ռազմավարական դաշնակցի նկատմամբ՝ դաշնակցի հետ շահերի նման անհամատեղելիության պայմաններում, հարցն իսկապես հռետորական է։
"Ադրբեջանի կողմից Հայաստանի տարածքային ամբողջականության դեմ ուժի կիրառմանն ի պատասխան Հայաստանի Հանրապետությունը գործի կդնի միջազգային իրավունքով վերապահված իր ռազմաքաղաքական ողջ գործիքակազմը", - նշվում է հուլիսի 28-ի առավոտյան Հայաստանի ԱԳՆ տարածած հայտարարության մեջ: Այս հայտարարությունըթվում է միանգամայն տեղին: Սակայն, միայն այն դեպքում, եթե դրան հաջորդեն Երևանի որոշակի գործողություններ։ Երկկողմ, եռակողմ և բազմակողմ պայմանագրերի շրջանակներում Հայաստանի հանդեպ սեփական պարտավորությունները կատարելու Մոսկվայի անկարողությունը/ցանկության բացակայությունն ակնհայտ է։ Ինչը պետք է արժանանա Երևանի տրամաբանական պատասխանին, առնվազն, արտակարգ նիստի պահանջով ՄԱԿ Անվտանգության խորհրդին դիմելու տեսքով։ Իսկ առավելագույնը՝ մեր երկրի անվտանգության ապահովման գործում Փարիզի մասնակցության վերաբերյալ առաջարկությունների փաթեթով Ֆրանսիային դիմելն է։ Հենց դա նկատի ուներ Հայաստանում Ֆրանսիայի դեսպան Ժոնաթան Լաքոտը՝ դիվանագիտական լոզվից թարգմանած պարզ լեզվի։ Եվ այդ առաջարկը հնչեցվել է միանգամայն հստակ։ Նույնիսկ՝ մեզ համար:
Եվ, վերջապես, վերջինը հերթականությամբ, բայց ոչ կարևորությամբ։ Նույնիսկ ինքնաձիգի փողի տակ Ադրբեջանի հետ կնքելով "խաղաղ" պայմանագիր՝ մենք խաղաղություն չենք ստանա։ 44-օրյա պատերազմի արդյունքում ստեղծված ուժերի հաշվեկշռի պայմաններում դա, պարզապես, անհնար է։ Սպանությունները սահմանին կշարունակվեն, որից հետո կհետեւեն փոքրիկ ցարի եւ նրա տերերի նոր պահանջները։ Հայաստանի և հայ ժողովրդի նկատմամբ ագրեսիան հնարավոր է կանգնեցնել բացառապես տարածաշրջանում նոր աշխարհաքաղաքական հավասարակշռության ձևավորման միջոցով։ Առնվազն՝ Եվրամիության մասնակցությամբ՝ ի դեմս Ֆրանսիայի և ԱՄՆ-ի։ Այս ամենումեջ որոշակի դեր կարող են խաղալ նաև Իրանն ու Չինաստանը։ Դա բարդ, բայց միանգամայն հնարավոր սցենար է։ Հայաստանն արդեն գին է վճարել Ռուսաստանի և Ռուսաստանի փոխարեն նման սցենարի իրականացման իրավունքի համար։ Մեր տղաների արյամբ և Արցախի տարածքներով։ Այնպես, ինչպես դա արել են Վրաստանն ու Ուկրաինան։ Եվ այսօր իրավունք ունի Մոսկվայից պահանջել անվերապահորեն կատարել Երևանի հանդեպ ստանձնած բոլոր պարտավորությունները՝ առանց բացառության։ Առնվազն: Միակ այլընտրանքը Հարավային Կովկասում նոր աշխարհաքաղաքական հաշվեկշռի ձևավորումն է։ Դիվանագիտական ճանապարհով, բանակցությունների միջոցով։ Ինչին մասնակցության հայտը ԵՄ-ն արդեն հնչեցրել է։
Հ.Գ.։ Հայաստանի վրա հարձակումը դադարեցնելու՝ Ադրբեջանի կողմից ընդունված Մոսկվայի առաջարկը զոհված հայ զինծառայողներին չի վերադարձնի։ Սա հերթական կիսամիջոց է, որը տանում է դեպի հերթական սպանություններ ու ահաբեկումներ դեռևս Ռուսաստանի բարեկամ Հայաստանի բնակչության նկատմամբ։ Ռուսաստանը պարտավոր է կատարել Հայաստանի հանդեպ ստանձնած բոլոր սեփական պարտավորությունները՝ առանց բացառության: Եթե դեռ ցանկանում է պահպանել սեփական ներկայությունը Կովկասյան լեռնաշղթայից դեպի հարավ։ Ռուսաստանը պարտավոր է կատարել իր պարտավորությունները, իսկ Հայաստանը պարտավոր է պահանջել՝ դրանք անշեղորեն կատարել։ Այլ երկրների հանցավոր շահերի դիմաց մեր արյամբ վճարել՝ մենք այլեւս մտադիր չենք։
Հայ գեներալը բացառել է հայ-թուրքական սահմանին որևէ սադրանք, քանի դեռ այնտեղ ծածանվում է Ռուսաստանի դրոշը
"Խաղաղության խաչմերուկն" իրականությունից կտրված նախագիծ է
ԵՄԱ ղեկավար. Եթե ԵՄ-ը մնա այն միավորումը, որպիսին հանդես է եկել վերջին տարիներին, ապա Հայաստանի անդամակցությունն այդ կառույցին, գործնականում, անհնար է
Քաղաքագետ. Հայաստանի իշխանությունների բոլոր գործողությունները խոսում են այն մասին, որ երկիրը ընթանում է իր պետականության լուծարման ճանապարհով
"Խաղաղության խաչմերուկը" Անկարայի և Բաքվի կողմից Երևանին պարտադրված պանթյուրքական նախագիծ է. Արթուր Խաչատրյան
Ոսկեպարում սկսվել է հանրահավաք հանուն հայոց պետականության
Չկա վերադարձ պատմական Հայաստանի գաղափարին. կոչ է անում Փաշինյանը
Պետդեպարտամենտի նախկին պաշտոնյա. Վաշինգտոնին դա կարող է դուր չգալ, բայց Հայաստանի անվտանգության լավագույն երաշխավորները Ռուսաստանն ու Իրանն են
Տիգրան Ավինյանը՝ Երևանում ծառահատումների կասեցման մասին. Եթե կա այլ գիտական կարծիք, մենք պատրաստ ենք լսել, իսկ եթե ոչ ՝ պետք չէ քաղաքից ժամանակ խլել
Փաշինյանը Հիսուս Քրիստոսի ճանապարհը համեմատել է այն դժվարությունների հետ, որոնց բախվել է իր քաղաքական ուժը
Այսօր Հայաստանում ուժերի գերլարում է պետք՝ բոլոր ունակ մարդկանց համատեղ աշխատանք. վերլուծաբան
Պետությունը շահագրգիռ է Հայաստանում բնակվող բոլոր ազգային համայնքների զարգացման հարցերում. Փաշինյան
ՌԴ ԱԳՆ. Մոսկվան Երեւանի հետ հարաբերություններում "ամրության ստուգում" է անցել
Փաշինյան. արտաքին ուժերը նույնպես դրդել են Ղարաբաղում էթնիկ զտում կազմակերպող հիմնական ուժին
Նախկին քաղաքապետ. Մեր քաղաքական ուժը գնալու է ինստիտուցիոնալ լուծումների ճանապարհով
Դաշնակիցներ, ուղեկիցներ և դաշինքների պատրանքներ. Մարկեդովնովը՝ Հայաստանի արտաքին քաղաքականության մասին՝ նոր իրողություններում
Քաղաքական գործիչ. ՌԴ-ի և ՀԱՊԿ-ի հետ դաշինքի խզումը և Երևանի կողմնորոշումը դեպի Արևմուտք կարող է կործանարար լինել Հայաստանի համար
Քաղաքական գործիչ. հայ ժողովուրդը պետք է ընտրություն կատարի պատերազմի և ՀՀ վարչապետի հրաժարականի միջև
