Արմինֆո. Հայաստանն ընդլայնում է վերարտադրողական օժանդակ ծառայությունների համար դիմող պոտենցիալ շահառուների շրջանակը։ Խորհրդարանը հունիսի 4-ին երկրորդ եւ վերջնական ընթերցմամբ ընդունել է "Վերարտադրողական առողջության եւ վերարտադրողական իրավունքների մասին" օրենքում փոփոխություններ եւ լրացումներ կատարելու մասին օրինագիծը:
Ավելի վաղ ԱրմԻնֆո-ն հաղորդել էր Հայաստանում ծնելիության գործակիցը օրենսդրորեն "բարձրացնելու" ծրագրերի մասին: ՀՀ առողջապահության նախարարության Մոր և մանկան առողջության պահպանման վարչության պետի պաշտոնակատար Նունե Փաշայանի խոսքով ՝ օրենսդրական դաշտում փոփոխությունների պատճառ են հանդիսացել այն սահմանափակումները, որոնք խոչընդոտել են բազմաթիվ անպտուղ զույգերին իրագործել իրենց երազանքը և երեխաներ ունենալ:
Մասնավորապես, ըստ գործող օրենքի, վերարտադրողական տեխնոլոգիաների ծառայություններից կարող էին օգտվել միայն այն դեպքում, եթե ամուսնական զույգի անդամներից մեկը պոտենցիալ կենսաբանական ծնող էր։ Նորամուծությունները, ըստ Փաշայանի, բացառում են այդ սահմանափակումը, քանի որ կան ընտանիքներ, որտեղ պոտենցիալ մայրն ու հայրը չունեն առողջ սեռական բջիջներ:
Բացի այդ, օրենսդրական փոփոխությունները թույլ կտան այն ընտանիքներին, որոնք ունեն նույն սեռի 3 երեխա, օգտվել օժանդակ տեխնոլոգիաներից, որպեսզի պլանավորեն չորրորդ երեխայի սեռը։
Հաջորդ խմբագրումները վերաբերում են այն ընտանիքներին, որոնք վերարտադրողականության օժանդակ տեխնոլոգիաներին դիմելու արդյունքում ավելի շատ սաղմեր են ստանում, քան պահանջվում է: Օրինագծով նախատեսվում է թույլ տալ այդ սաղմերը նվիրել այն ընտանիքներին, որոնք չունեն առողջ սեռական բջիջներ՝ պայմանով, որ ծնողներն ունեն հայկական ծագում։
Միաժամանակ կսահմանվի վերարտադրողական օժանդակ ծառայությունների համար դիմող կանանց տարիքային սահմանափակում։ Ինչպես նշել է վարչության ղեկավարի պաշտոնակատարը, տարիքը սահմանափակվել է մինչեւ 53 տարեկանը ՝ ծննդկանների շրջանում բարձր մահացության պատճառով, որոնց տարիքը գերազանցում է 40-ը: Բացի այդ, օրենքը թույլ կտա միայնակ մայրերին դիմել վերարտադրողական առողջության կենտրոններ ՝ երեխաներ ունենալու համար։
Իր հերթին վերարտադրողական բժշկության ասոցիացիայի նախագահ Էդուարդ Համբարձումյանն ընդգծել է, որ Հայաստանում ամենամեծ խնդիրներից մեկը ծնելիության ցածր գործակիցն է, որը կազմում է 1,6 տոկոս (2019թ. տվյալներով - խմբ.): "Եթե այս տեմպերով շարունակվի, ապա դարավերջին Հայաստանի բնակչությունը կկազմի ընդամենը 1.5 մլն մարդ ։ Դրա համար էլ մեր բոլոր օրինագծերն ուղղված են այն բանին, որ մեզ մոտ ավելի շատ երեխաներ ծնվեն", - ասել է նա։
Ըստ վիճակագրական կոմիտեի տվյալների ՝ ՀՀ բնակչության բնական աճի բացարձակ մեծությունը 2020 թվականին կազմել է 1077 մարդ, ինչը մեկ տարվա վաղեմության ցուցանիշից պակաս է 89,1 տոկոսով, իսկ 2018-ի համեմատ՝ 90 տոկոսով։ Բնակչության բնական աճի գործակիցը կազմել է 0,4 պրոմիլ՝ 2019թ. նույն ժամանակահատվածի 3,4 պրոմիլի և 2018թ. 3,6 պրոմիլի դիմաց:
Հաշվետու ժամանակահատվածում Հայաստանում ծնվել է 36 448 երեխա, ինչը 1,1 տոկոսով բարձր է մեկ տարվա վաղեմության ցուցանիշից, սակայն երկու տարվա կտրվածքով գրանցվել է 0,3 տոկոս անկում: