Արմինֆո. Պետդեպարտամենտը հրապարակել է 2020 թվականի Մարդու իրավունքների պաշտպանության մասին ամենամյա զեկույցը։ Ինչպես հաղորդում է Ամերիկայի հայկական համագումարը, զեկույցը ներկայացվել է ճեպազրույցի ժամանակ, որն անցկացրել Է ԱՄՆ պետքարտուղար Էնթոնի Բլինքենը:
ԱՀՀ-ում նշում են, որ զեկույցում նշվում է հայերի նկատմամբ մարդու իրավունքների խախտումների մասին, մասնավորապես, Լեռնային Ղարաբաղում (Արցախում) տեղի ունեցած պատերազմի կապակցությամբ, որը հայ ժողովրդի դեմ սանձազերծվել է 2020թ.սեպտեմբերի 27-ին Ադրբեջանի կողմից Թուրքիայի լիակատար աջակցությամբ: Փաստաթղթում նաեւ նշվում են Ադրբեջանում մարդու իրավունքների հետ կապված էական խնդիրներ, այդ թվում ՝ "անօրինական կամ կամայական սպանություններ, խոշտանգումներ, կամայական ձերբակալություններ, բանտերում պահման խիստ, երբեմն նաեւ կյանքի համար վտանգավոր պայմաններ:.. Լեռնային Ղարաբաղի զինված հակամարտության հետ կապված մարդու իրավունքներին առնչվող կարեւոր խնդիրները ներառում էին ապօրինի սպանություններ, քաղաքացիական բնակչության շրջանում զոհեր եւ անմարդկային վերաբերմունք":
Զեկույցում նշվում է, որ կառավարությունը չի հետապնդել եւ չի պատժել մարդու իրավունքները խախտած պաշտոնատար անձանց մեծամասնությանը, եւ որ այդ անպատժելիությունը մնում է խնդիր: Մարդու իրավունքների խախտումներին նվիրված փաստաթղթում որպես օրինակ են ներկայացվում անցյալ տարվա հոկտեմբերին սոցիալական ցանցերում հրապարակված երկու տեսահոլովակներ, որոնցում ադրբեջանցի զինվորները "նվաստացնում եւ մահապատժի են ենթարկում երկու ձերբակալված հայերի Հադրութ քաղաքում": Այնուհետեւ ասվում է, որ տեսանյութերը գնահատվել են որպես իրական Bellingcat-ի, BBC-ի եւ Ատլանտյան խորհրդի թվային քրեագիտական հետազոտությունների լաբորատորիայի իսկական անկախ փորձագետները: Մեկ այլ օրինակ կապված էր Amnesty International-ի զեկույցի հետ, որում փաստագրված էր "ադրբեջանցի զինվորականների կողմից երկու հայ քաղաքացիական անձանց գլխատելու միջոցով մահապատիժը": Զեկույցում նշվում է Ադրբեջանի կողմից ծանր հրետանային հրթիռների, մարտական անօդաչու թռչող սարքերի (ԱԹՍ) եւ ավիառումբի, ինչպես նաեւ Լեռնային Ղարաբաղում քաղաքացիական անձանց եւ քաղաքացիական օբյեկտների խոցման համար կասետային զինամթերքի օգտագործումը: Ընդ որում, նշվում է, որ Ադրբեջանի կառավարությունը հերքում է մեղադրանքները, թե թիրախում եղել են քաղաքացիական օբյեկտներ, չնայած այն բանին, որ Human Rights Watch-ը 2020 թվականի հոկտեմբերի 3-ին եւ 2020 թվականի դեկտեմբերի 11-ին քննադատել է Ադրբեջանի զինված ուժերին Լեռնային Ղարաբաղի բնակելի շրջաններում զենքի բազմակի կիրառման համար: Նշվում էր, որ ոչ ռազմական օբյեկտների վրա հարձակումները ներառում էին անհետաձգելի բժշկական օգնության կենտրոններ եւ շտապ օգնության մեքենաներ, պարենային պահեստներ, հացահատիկային մշակաբույսեր, ընտանի կենդանիօներ, էլեկտրակայաններ եւ գազի կայաններ, ինչպես նաեւ խմելու ջրի համար սարքավորումներ, դպրոցներ եւ նախադպրոցական հաստատություններ: Միջազգային դիտորդները նշել են, որ ադրբեջանական զինված ուժերը բազմիցս հարվածներ են հասցրել մարդասիրական կազմակերպություններին, ինչպիսիք են Կարմիր խաչի միջազգային կոմիտեն (ԿԽՄԿ) եւ HALO Trust-ը, որոնք գտնվում են Ստեփանակերտում: Իսկ 2020 թվականի հոկտեմբերի 14-ին երեք ինքնաթիռ ռումբեր են նետել Մարտակերտի զինվորական հոսպիտալի վրա ՝ վնասելով հոսպիտալը և ոչնչացնելով մոտակայքում գտնվող բժշկական մեքենաները: Զեկույցում նաև նշվում է, որ 2020թ. նոյեմբերի 2-ին ՄԱԿ-ի Մարդու իրավունքների գերագույն հանձնակատար Միշել Բաչելետը քննադատել է Ադրբեջանի կողմից Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության գոտում և նրա շուրջ բնակավայրերի վրա շարունակվող հարձակումները ՝ մատնանշելով տների, փողոցների ավերումը, ինչպես նաև փաստելով, որ մարդիկ ստիպված են լքել իրենց տները և ապաստան փնտրել: "Ադրբեջանական ուժերի կողմից զինվորների և քաղաքացիական անձանց նկատմամբ ոտնձգությունների մասին բաժինը հիմնված է եղել հավաստի հաշվետվությունների վրա և մանրամասն նկարագրել չարաշահումները։ Այն հենվել է Human Rights Watch - ի 2020 թվականի դեկտեմբերի 2-ի զեկույցի վրա, որում նշվում էր, որ ադրբեջանցի զինվորականներն անմարդկային կերպով դիմել են Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության ընթացքում բռնազավթված բազմաթիվ էթնիկ հայ զինվորների, ենթարկել են ֆիզիկական բռնության եւ նվաստացման, որոնք նկարահանվել են տեսանյութում եւ լայնորեն տարածվել սոցիալական ցանցերում", - հաղորդում է ԱՀՀ-ը:
"Անհայտ կորածների եւ ռազմագերիների թվաքանակի վերաբերյալ տվյալները զեկույցում ներկայացված են Կարմիր խաչի միջազգային կոմիտեի հղումով, որը քննել է Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության հետ կապված անհայտ կորած անձանց վերաբերյալ գործերը եւ աշխատել է կառավարության հետ Անհայտ կորածների համահավաք ցուցակը կազմելու ուղղությամբ: Ի վերջո, զեկույցում նշվում է հայերի նկատմամբ հրահրիչ հռետորաբանության եւ թշնամանքի լեզվի աճ", - հաղորդում է ԱՀՀ-ը:
Ընդ որում, կազմակերպությունում արձանագրում են, որ ճեպազրույցի ժամանակ իր հայտարարության մեջ պետքարտուղար Բլինքենն ընդգծել է, որ նախագահ Բայդենը հավատարիմ է մարդու իրավունքները վերստին ԱՄՆ արտաքին քաղաքականության կենտրոնում դնելուն, եւ որ խախտումների համար մեղավորները պատասխանատվության կենթարկվեն:
Բլինքենը փաստել է, որ Մարդու իրավունքները ունիվերսալ են: Ընդ որում, նա հավելել է, որ COVID-19 համավարակը տագնապալի միտումներ է առաջացրել։ Եվ ավտոկրատ կառավարություններին հնարավորություն տվեց հետագայում էլ ճնշել մարդու իրավունքները։ "Մարդու իրավունքների պաշտպանությունն ամենուր ԱՄՆ շահերից է բխում", - ընդգծել է ԱՄՆ պետքարտուղարը: Վերջում Բլինքենը խոստացել է ԱՄՆ Կոնգրեսի հետ աշխատել Մարդու իրավունքների խախտողների դեմ պատժամիջոցների ուղղությամբ եւ ցույց տալ երկու կուսակցությունների հանձնառությունը մարդու իրավունքների առաջ մղմանը, եւ տնտեսական պատժամիջոցներ ու վիզային սահմանափակումներ կսահմանվեն, եթե ավտոկրատական ինստիտուտները խախտեն մարդու իրավունքները: