Երկուշաբթի, 31 Օգոստոսի 2020 22:04

Արմինֆո.Անիմաստ է առաջընթաց ակնկալել Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության շուրջ բանակցություններում, երբ Ադրբեջանը, մի կողմից, ատելություն է հրահրում, մյուս կողմից, խոսքով ձգտում է խաղաղության։ Այդ մասին "Ինտերֆաքս" - ին տված հարցազրույցում հայտարարել է ՀՀ ԱԳ նախարար Զոհրաբ Մնացականյանը՝ անդրադառնալով հուլիսյան էսկալացիայի պատճառներին։

 

"Ցավալի է դիտարկել ոչ միայն մեր տարածաշրջանում ատելության մթնոլորտի բորբոքումը, այլեւ այն տարածաշրջանի սահմաններից դուրս տեղափոխելու փորձը։ Խաղաղ կարգավորման գործընթացում Հայաստանի համար կարևոր սկզբունք է խաղաղությանը նպաստող մթնոլորտի ստեղծման համար առավելագույն ջանքերի գործադրումը։ Անհնար է խաղաղ բանակցային գործընթաց վարել ատելության մթնոլորտի, պատերազմի հռետորաբանության և ուժի սպառնալիքի առկայության դեպքում։ Անհնար է "հայատյացության", ռազմատենչ հռետորաբանության պայմաններում ենթադրել, որ մենք կարող ենք իրական առաջընթաց ունենալ բանակցություններում", - ասել է Մնացականյանը։

 

Անդրադառնալով Ճշգրտող հարցին, թե ինչ անել, որպեսզի հետագայում նման բախումներից խուսափեն, Հայաստանի արտգործնախարարը համոզմունք է հայտնել, որ նախ պետք է լինի խաղաղ գործընթացի անհրաժեշտության գիտակցումը, նաև պետք է լինի քաղաքական կամք, և պետք է լինեն որոշակի քայլեր։

 

"Մենք բանակցություններ ենք վարում, այդ թվում ՝ տարբեր կոնկրետ քայլերի վերաբերյալ, որոնք նպաստում են այդ հռետորաբանության ատելության սրման նվազմանը։ Այս բլոկը կոնկրետ համալրում ունի, կան բազմաթիվ առաջարկներ մեր կողմից, ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահների կողմից ։ Բոլոր այդ գաղափարները պետք է իրականացնել։ Մենք լավ օրինակ ունենք, երբ անցյալ տարի մենք կարողացանք իրականացնել Բաքվի, Երեւանի եւ Ստեփանակերտի լրագրողների փոխանակման նախագիծը ։ Արդյունքները, հնարավոր է,  համեստ էին, բայց՝ շատ կարեւոր: Սա ողջ խաղաղ գործընթացի կարևոր մասն է", - ասել է ՀՀ արտգործնախարարը։

 

Հարցին, թե որն է մշտական սրացումների պատճառը, Մնացականյանը հիշեցրել է, որ հուլիսի 12-ին տեղի ունեցածը, փաստորեն, հերթական փորձ էր 2016թ. ապրիլից հետո ուժ կիրառելու և ռազմական գործողությունների միջոցով Հայաստանին ու Արցախին միակողմանի զիջումներ պարտադրելու համար։

Նա հիշեցրել է, որ հուլիսի 12-ին հարձակում է տեղի ունեցել Հայաստանի հյուսիս-արեւելքում ՝ Տավուշի մարզում։ "Զգալի քանակությամբ սպառազինություն, տեխնիկա է կիրառվել, այդ թվում ՝ գնդակոծության են ենթարկվել խաղաղ բնակչությունն ու քաղաքացիական ենթակառուցվածքները ։ Հայաստանը վճռական հակահարված է տվել այդ ագրեսիային ՝ ևս մեկ անգամ հաստատելով, որ այդ հակամարտության ռազմական լուծում չկա։ Եվ Հայաստանը, և Լեռնային Ղարաբաղը բավականաչափ ուժ ունեն, բավարար ռեսուրսներ ՝ իրենց պաշտպանությունն ու անվտանգությունն ապահովելու համար, և Ադրբեջանի հուլիսյան ագրեսիայի ջախջախիչ հակադարձումը դա ևս մեկ անգամ հաստատեց", - ասել է նախարարը։

 

Նա նաև չի համաձայնել այն պնդումներին, թե Հայաստանին ձեռնտու է ստատուս քվոն, և նա շահագրգռված չէ հակամարտության կարգավորմամբ։ "Ես չեմ կարող համաձայնել այդ կարծիքին։ Եվ Հայաստանը, և Լեռնային Ղարաբաղը շահագրգռված են տարածաշրջանում կայուն խաղաղությամբ։ Դա հնարավոր է փոխզիջումների հիման վրա խաղաղ համաձայնության հասնելու ճանապարհով։ Միակողմանի զիջումները բացառվում են, դրանք հեռանկար չեն կարող ունենալ։ Եվ մենք չենք կարող շահագրգռված լինել մի իրավիճակով, երբ տարածաշրջանում խաղաղությունն ու անվտանգությունը չունեն կայուն երկարաժամկետ հիմքեր։ Այս առումով խաղաղ բանակցային գործընթացը մեզ համար եղել և մնում է կարևոր առաջնահերթություն այդ հակամարտության լուծման համար", - ընդգծել է Մնացականյանը։

 

Գնահատելով ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի դերը կարգավորման գործում' ՀՀ ԱԳՆ ղեկավարն արձանագրել է, որ սկսած 90-ականների կեսերից եռանախագահների ձևաչափը, որը ներառում է Ռուսաստանը, ԱՄՆ-ն և Ֆրանսիան, եղել և մնում է բանակցային գործընթացի միակ ձևաչափը:

 

"Եվ այն ունի որոշակի արդյունք։ Սա միջազգային հանրության կողմից ճանաչված ձևաչափ է, որը ներառում է ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի երեք մշտական անդամների։ Երեք երկրներ, որոնք ունեն բավական ուժեղ ռեսուրս ՝ քաղաքական, դիվանագիտական, միջնորդության ֆունկցիա իրականացնելու համար։ Այդ երկրների ներգրավվածությունը մնում է շատ հաստատուն։

 

Այս տարիների ընթացքում մշակվել է մի ամբողջ մեխանիզմ, տարբեր պարամետրերի և մոտեցումների մի ամբողջ կատալոգ, որոնք ապահովում են այն շրջանակները, որտեղ հնարավոր է փոխզիջում մշակել ։ Շոշափելի եւ իրական փոխզիջում: Մենք այս առումով շարունակում ենք և շարունակելու ենք աջակցել այդ միջնորդական ձևաչափին։ Ռուսաստանի Դաշնությունը Մինսկի խմբի համանախագահներից մեկն է ։ Ռուսական կողմի ջանքերը շատ արդյունավետ էին, դա դրսևորվեց թե հուլիսին, թե դրանից առաջ տեղի ունեցած իրադարձությունների ժամանակ։ Ես վստահ եմ, որ Ռուսաստանի ներգրավվածությունը բոլոր մակարդակներում ընդգծում է այն լրջությունը, որ Ռուսաստանն ունի այս գործընթացի վերաբերյալ, և այն կարևոր ներդրումը, որ Ռուսաստանն ապահովում է մյուս համանախագահների հետ խաղաղ կարգավորման ուղղությամբ աշխատանքում։ Այստեղ մեզ մոտ որևէ հարց չի առաջանում, և անընդունելի է համանախագահների աշխատանքը կասկածի տակ դնելու ցանկացած փորձ, որը, ամեն ինչից զատ, կարևոր զսպող գործոն է էսկալացիայի տեսանկյունից, ինչպես նաև՝ առկա ձևաչափի վրա ճնշում գործադրելու առումով ", - ասել է նա։