Երկուշաբթի, 24 Օգոստոսի 2020 18:19

Արմինֆո.Համաշխարհային բանկի պատվերով "COVID-19 համավարակի մասին հասարակական կարծիքի ուսումնասիրությունը" թեմայով անցկացված հարցումը ցույց է տվել, որ Հայաստանում հարցման մասնակիցների 66% - ը տնտեսությունն առաջնային է համարում առողջապահական խնդիրներից եւ նոր սահմանափակումների մեջ ավելի մեծ վնաս է տեսնում տնտեսությանը: Ընդ որում, հարցվածների 39 տոկոսը հայտարարել է, որ խիստ սահմանափակումները չպետք է կիրառվեն նույնիսկ կորոնավիրուսի դեպքերի աճի պայմաններում:

 

Հեռաաախոսով հարցումն անցկացվել է Վերակառուցման եւ զարգացման միջազգային բանկի (IBRD) եւ Զարգացման միջազգային ասոցիացիայի (IDA) կողմից CRRC-Armenia հիմնադրամի (Հետազոտական ռեսուրսների կովկասյան կենտրոն) հետ համատեղ, որի արդյունքները հրապարակվել են օգոստոսի 24-ին: Հետազոտության մեջ նշվում է, որ վարակի հասարակական ընկալման եւ ինստիտուցիոնալ արձագանքների մշտադիտարկումն անհրաժեշտ է հասարակությանը առավել մտահոգող ոլորտների բացահայտման համար, քանի որ համավարակը շարունակում է ազդել քաղաքացիների առողջության վրա եւ խորացնել տնտեսական ճգնաժամը:

 

Հարցման մասնակիցների ընդհանուր թվի 35 տոկոսը կորոնավիրուսի համավարակի ժամանակ կամ զրկվել է աշխատանքից, կամ բախվել է եկամտի նվազման: Հատկանշական է, որ հարցված տղամարդկանց 45%-ը նշել է, որ կամ զրկվել են աշխատանքից, կամ սկսել են աշխատել կրճատված աշխատանքային ժամերի գրաֆիկով, մինչդեռ նման իրավիճակում հայտնված կին հարցվածների թվում եղել է 27%-ը:

 

Հարցվածների 43%-ը սկսել է ավելի քիչ ծախսել անհրաժեշտ ապրանքների վրա, 36% - ը կրճատել է սննդի ծախսերը, իսկ 28% - ը անհրաժեշտ կարիքների համար ծախսել է ընտանեկան խնայողություններ: Հարցվածների 54 տոկոսը նշել է, որ համավարակի շրջանում իրենց ֆինանսական վիճակը վատացել է: Այնուամենայնիվ, հարցվածների 25 տոկոսը լավատեսորեն է տրամադրված՝ այն հույսով, որ առաջիկա 12 ամիսների ընթացքում իրենց բարեկեցությունն ու ընտանիքների ֆինանսական վիճակը կբարելավվի: Բայց հարցվածների 30%-ը այն կարծիքին է, որ ոչինչ չի փոխվի, 24%-ը՝  հոռետեսական տրամադրություն է դրսեւորել, իսկ 9%-ը՝ վատթարացում է սպասում։

 

Հարցին, թե համաճարակաբանական ճգնաժամի ժամանակ Հայաստանի առջեւ ծառացած ինչ խնդիրներ են անհանգստացնում, հարցվածների 36 տոկոսը նշել է կորոնավիրուսի համավարակը, 33 տոկոսը ՝ աշխատատեղերի  պակասը եւ գործազրկությունը, 18 տոկոսը՝ աղքատությունը եւ անհավասարությունը, 17 տոկոսը՝ տնտեսության վրա բացասական ազդեցությունը, 17 տոկոսը՝ կրթության ոլորտի խնդիրները, 15 տոկոսը՝ առողջապահության ոլորտի խնդիրները:

 

Հարցվածների 51%-ը նշել է, որ կորոնավիրուսը առողջապահության համակարգի խնդիրն է, ընդ որում, կանանց շրջանում այդ տեսակետին եղել է 56%, իսկ տղամարդկանց շրջանում ՝ 47%: Եվ մեծամասնությունը (47%) կարծում է, որ համավարակի տարածման հիմնական պատճառը հակահամաճարակային կանոնների խախտումն է (սոցիալական հեռավորություն չպահպանելը, դիմակներ եւ ձեռնոցներ չկրելը, եւ եւս 12% - ը դրան ավելացրել է հիգիենայի կանոնների պահպանման ցածր մակարդակը: Հետաքրքրական է, որ հարցվածների 9 տոկոսը կորոնավիրուսի տարածման պատճառ է համարում աշխարհի ազդեցիկ ուժերի քաղաքական / տնտեսական մրցակցությունը, 6 տոկոսը պատճառը տեսնում է զբոսաշրջության մեջ, իսկ 4 տոկոսը՝ էկոլոգիայի եւ կլիմայի փոփոխության մեջ: Հետաքրքրական է, որ հարցվածների 74% - ը պատասխանել է, որ դիմակներ են կրում, հաճախ են լվանում ձեռքերը կամ օգտվում ախտահանիչ միջոցներից։ Առողջապահական ռիսկերի հաշվին COVID-19-ի համատեքստում հարցվածների 34 տոկոսը գնահատել է կորոնավիրուսով վարակման բարձր ռիսկը, ընդ որում, 24 տոկոսը բարձր է համարում վարակման դեպքում հիվանդության ծանր ընթացքի ռիսկը: Հարցվածների 46 տոկոսն ասել է, որ կորոնավիրուսի ախտանիշների առկայության դեպքում կդիմեն բուժհաստատություն, իսկ 17 տոկոսը կդիմեն շտապ օգնության ծառայությունների:

 

Պետական գերատեսչությունների նկատմամբ վստահության մասին հարցին հարցվածների 54 տոկոսը դրական է արտահայտվել առողջապահության համակարգի հասցեին, ընդ որում, առողջապահության նախարարության օգտին՝ 41 տոկոսը, ոստիկանության նկատմամբ վստահություն է հայտնել հարցվածների 43 տոկոսը, իսկ պարետատան նկատմամբ՝ 35 տոկոսը: Հարցված քաղաքացիներից ԱՀԿ-ի նկատմամբ լիակատար վստահություն է հայտնել 25 տոկոսը, եւս 23 տոկոսն ասել է, որ, ամենայն հավանականությամբ, վստահում են այդ կազմակերպությանը: Իսկ միջազգային դոնոր կազմակերպությունների նկատմամբ վստահության մասին հարցին հարցվածների 32 տոկոսը դժվարացել է պատասխանել, սակայն 33 տոկոսը վստահություն է հայտնել: Հարցվողների 42% - ը կորոնավիրուսի տարածմանը հակազդելու համատեքստում կառավարության ջանքերի առնչությամբ արտահայտվել է, որ կցանկանար հիմնականում տեսնել համաճարակի ազդեցության մեղմացման առումով առողջապահության համակարգի վրա գործողությունների կենտրոնացում: Եվ հարցվածների միայն 22 տոկոսն է արտահայտվել, որ կցանկանար ավելի շատ տեսնել կառավարության ջանքերը ՝ ուղղակի ֆինանսական օգնություն տրամադրելու առումով։ Մինչդեռ, հարցվածների 65 տոկոսը նշել է, որ ոչ իրենք, ոչ էլ իրենց ընտանիքները չեն օգտվել պետական օգնության որեւէ ծրագրից: Համավարակի պատճառով բարդացած ֆինանսական իրավիճակի մեղմացման առնչությամբ հարցման մասնակիցների 27% - ը վարկային վճարումների ժամկետները երկարացնելու եւ վարկի մարման ժամկետը երկարաձգելու ցանկություն է հայտնել:  24% - ն ասել է, որ արտակարգ դրության ժամանակ կցանկանար, որ կոմունալ վճարումները սուբսիդավորվեին,  ևս 14%-ը ցանկացել է նվազագույն չափով փոխհատուցում՝  հարկադիր պարապուրդի շրջանում։

 

Հարցվածների 43 տոկոսը հակված է այն կարծիքին, որ սեպտեմբերից դպրոցները կաշխատեն սովորական ռեժիմով: Հարցվածների 51% - ը նշել է, որ երեխաներին դպրոց կուղարկեն, իսկ ծնողների 21% - ը նախապատվությունը տվել է հեռավար ուսուցմանը:

 

Նշենք, որ հարցման շրջանակներում կատարվել է 9605 զանգ, իսկ տվյալների հավաքագրումն իրականացվել է հունիսի 21-29-ն ընկած ժամանակահատվածում: Հարցվածների 31 տոկոսն ունեցել է բարձրագույն կրթություն, 32 տոկոսը ՝ միջնակարգ կրթություն, 21 տոկոսը ՝ միջնակարգ մասնագիտական կրթություն, իսկ 2 տոկոսը ՝ հետբուհական մասնագիտական կրթություն (գիտական աստիճանով): Հարցվածների 37% - ը Երեւանից է, 36% - ը ՝ գյուղերից, իսկ 27% - ը ՝ Հայաստանի այլ քաղաքներից։ Հարցված քաղաքացիների 36% - ը եղել է 18-35 տարեկան, 33% - ը ՝ 36-55 տարեկան, իսկ 31% - ը ՝ 56 տարեկան և բարձր։ Հարցման պահին հարցվածների 58% - ը աշխատանք է ունեցել, 18% - ը զբաղված է եղել գյուղատնտեսության ոլորտում, 14% - ը ՝ իրավագիտության և իրավունքի ոլորտներում, 12% - ը ՝ առևտրում։ Հարցվածների 31%-ի եկամուտը տատանվել է 48 - 120 հազար դրամի սահմաններում (98-245 դոլար), եւ միայն 5% - ի եկամուտը գերազանցել է 575.001 հազար դրամը (1178 դոլար):