Նախարար. <Ամուլսար> հանքավայրը շահագործելիս հաշվի չեն առնվել 1952-1954 թթ. արշավախմբի արդյունքները

Արմինֆո. <Ամուլսար> հանքավայրը շահագործելիս հաշվի չեն առնվել 1952-1954 թթ. արշավախմբի արդյունքները: Այս մասին ապրիլի 9-ին Մետաղական հանքավայրերի ոլորտում ներդրումային ծրագրերի օրինականության եւ հիմնավորվածության ուսումնասիրության խորհրդարանական ժամանակավոր հանձնաժողովի նիստում հայտարարել է ՀՀ շրջակա միջավայրի նախարար Էրիկ Գրիգորյանը:

Նրա խոսքով ՝ քրեական գործի շրջանակներում պետք է պատասխան տրվի նաեւ այդ հարցին ՝ արդյոք այդ փաստը փորձ է թաքցնել այդ ուսումնասիրությունների արդյունքները, թե դա բացթողում է պետական մարմնի կողմից: Նախարարը նշել է, որ ծրագրի իրականացման ժամանակ էական շեղումներ են եղել։ Եվ եթե ընկերությունը հնարավորություն ունի փոխել դրանք, պետք է դա անի։

Անցած տարվա հոկտեմբերին նախարարը նշել էր, որ եթե <Լիդիան Արմենիա> ընկերությունը թաքցրել կամ կեղծել է <Ամուլսար> հանքավայրում ուրանի պաշարների վերաբերյալ տվյալները, ապա դա լուրջ հետեւանքներ կունենա վերջինիս համար:  

Անցած տարվա սեպտեմբերի 5-ին գերատեսչությունը այդ հարցով նամակով դիմել է ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանին, որում խոսվում էր 1952-1954 թվականներին Գրոմովյան արշավախմբի կողմից իրականացված աշխատանքների արդյունքների մասին: Փաթեթը, որը վերաբերում է ուրանի առկայությանը, ուղարկվել է Քննչական կոմիտե, եւ եթե պարզվի, որ <Լիդիան> ընկերության հետազոտությունների ընթացակարգերը խախտվել են, ապա ընկերությունը լուրջ խնդիրների առջեւ կկանգնի:

Նշենք, որ չնայած <Լիդիան> ընկերության հավաստիացումներին, որ Ամուլսարի ոսկու հանքավայրի շահագործման նախագծում արդեն ներդրվել է շուրջ 400 մլն դոլար,  բնապահպանները չեն կիսում կառավարության հիացմունքը հանքի շահագործման ծրագրի գրավչության վերաբերյալ: Բնապահպանները մտավախություն ունեն, որ հանքավայրի շահագործումը, որի ընթացքում օգտագործվելու է նատրիումի ցիանիդ, կարող է հանգեցնել գետերի ջրի օքսիդացմանը:  Աղտոտված ջրերը խմելու եւ ոռոգման համար ոչ պիտանի կդառնան եւ կարող են անուղղելի վնաս հասցնել Ջերմուկի հանքային աղբյուրներին եւ Սեւանի էկոհամակարգին:  Բացի ջրային ավազանից, հանրության մտահոգությունն է առաջացնում նաեւ հանքավայրում ուրանի պաշարների հնարավոր առկայությունը:

Այսպես, հայտնի գիտնական, երկրաբանական գիտությունների դոկտոր Պետրոս Գևորգի Ալոյանն իր "Ուրանի պարունակությունը Հայաստանի երկրաբանական ֆորմացիաներում" աշխատությունում նշել է, որ Ամուլսարի ուրանաին դրսևորումը գտնվում է Կեչուտ գյուղից 4 կմ դեպի հարավ-արևելք և համանուն լեռան գագաթից 5 կմ դեպի հյուսիս-արևմուտք:

Ամուլսարի դրսևորման հինգ տեղամասերում հաշվարկվել է մոտավորապես 76 տոննա ուրան, իսկ, հաշվի առնելով թորիումի տեղամասում ուրանի առկայությունը,  ընդհանուր պաշարները կարող են գնահատվել 100 տոննա:  Ավելին, մեկ այլ գիտնական, պրոֆեսոր Գ. Ս. Ավագյանի ուսումնասիրությունների համաձայն, Ամուլսարի հանքաքարի 40 նմուշների տվյալներով այնտեղ կա 195 տոննա ուրան և թորիում: Մինչդեռ, ուրանի հանքավայրերի մշակման համար անհրաժեշտ է կառավարության հատուկ թույլտվություն, որը "Լիդիան" ընկերությունը չունի։ Ընկերության տեղեկությունների համաձայն,  հանքավայրը պարունակում է շուրջ 73733 կգ ոսկի ՝ 1 տոննայում 0.78 գրամ միջին պարունակությամբ, ինչպես նաեւ 294.367 տոննա արծաթ՝ մեկ տոննայում 9.29 գ միջին պարունակությամբ։  Ընդ որում, բուն ուրանի մասին՝ ոչ մի խոսք։