Արմինֆո. "Թուրքական հոսք " գազատարի շահագործման հանձնումը Անկարայի հերթական քայլերից մեկն է որպես տարածաշրջանային խոշոր գազային հանգույց Թուրքիայի կայացման ուղղությամբ։
"Թուրքական հոսքի" միջոցով Թուրքիան, փաստորեն, դառնում է դեպի Եվրոպա ռուսական գազի տարանցող, մինչդեռ, մինչ այդ երկիրը Ռուսաստանից գազ էր ստանում բացառապես ներքին օգտագործման համար։ ԱրմԻնֆո-ին այդպիսի կարծիք է հայտնել Միջազգային և անվտանգության հարցերի հայկական ինստիտուտի ասոցացված փորձագետ, թուրքագետ Հայկ Գաբրիելյանը։
Հունվարի 8-ին ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինի Թուրքիա կատարած աշխատանքային այցի ընթացքում տեղի է ունեցել "Թուրքական հոսք" գազատարի բացման հանդիսավոր արարողությունը: 930 կմ երկարությամբ գազատարով նախատեսվում է տարեկան 31,5 մլրդ խմ ռուսական գազ փոխադրել դեպի Եվրոպա:
"Այս ամենի մեջ գլխավորն այն է, որ Անկարային հաջողվել է միաժամանակ իրականացնել երկու մրցակցող TANAP և "Թուրքական հոսք" նախագծերը, դրանով իսկ հասնել իր տարածքով ինչպես Ռուսական, այնպես էլ ադրբեջանական գազի զուգահեռ տարանցման։ Ընդ որում, Տրանսանատոլիական գազատարը բոլոր հեռանկարներն ունի հետագա ընդլայնման համար՝ Կասպից ծովի հատակով "Մերձկասպյան" գազատարի կառուցման դեպքում, ինչը տեսականորեն թույլ կտա TANAP-ի միջոցով ԵՄ գազ փոխադրել նաև Իրանից, Իրաքից, Քաթարից եւ էլի մի քանի երկրներից", - ընդգծել է նա:
Նման նախագծի իրականացումը, փորձագետի գնահատմամբ, Թուրքիայի առջև բացում է իր տարածքում աշխարհի խոշորագույն գազային հանգույցի ձևավորման հեռանկարներ։ Սակայն այս փուլում դրանց իրականացմանը խանգարում է Անկարայի և վերոնշյալ արտահանողների և գազ ներկրողների միջև լավ հարաբերությունների բացակայությունը ։ Հիմնական պատճառը, ըստ թուրքագետի, Թուրքիայի տնտեսական և աշխարհաքաղաքական նկրտումների միջև հակասությունն է։ Մասնավորապես, Իսրայելից և Կիպրոսից դեպի ԵՄ թուրքական ամենակարճ երթուղով գազի արտահանմանը խանգարում են Ռեջեփ Էրդողանի հավակնությունները ՝ որպես նեոօսմանյան և նույնիսկ իսլամական աշխարհի առաջնորդ դառնալու ուղղությամբ։
Ամեն դեպքում, Անկարան, Գաբրիելյանի գնահատմամբ, արդեն կատարել է աշխատանքների ծավալի կեսից ավելին՝ Թուրքիայի ՝ որպես միջազգային մակարդակի կարևորագույն գազային հաբի կայացման ուղղությամբ։ Նրա կարծիքով, իր խնդրի վերջնական լուծման հասնելու համար թուրքերին մնացել է Իրանից եւ Իսրայելից երկու խողովակաշար կառուցել Կիպրոսի հետ: Իրան-ԵՄ ուղղությամբ մենաշնորհ ձեռք բերելուն, ըստ փորձագետի, խանգարում է Թեհրանի մոտ մի քանի այլընտրանքների ՝ այն երկրների տարածքների առկայությունը, որոնց միջոցով նույնպես Իրանը կարող է կապույտ վառելիքը տեղափոխել Եվրոպա:
"Այսպիսով, Թուրքիայի էներգետիկ և, համապատասխանաբար, աշխարհաքաղաքական դերը շարունակում է աճել։
Եվ հեռանկարում դա կարող է հանգեցնել ԵՄ-ին շանտաժի ենթարկելու Անկարայի փորձերի՝ առաջ մղելով դեպի Եվրոպա կապույտ վառելիքի տարանցողի իր բացառիկ դերը։ Իմ կարծիքով՝ ԵՄ-ում չափից ավելի են տարվել Ռուսաստանից սեփական գազային կախվածությունը նվազեցնելուն ուղղված պայքարով։ Եվ արդեն այսօր եվրոպացիները պետք է հաշվի առնեն և հաշվարկեն նման խնդրի առաջացման հնարավորությունն՝ այս անգամ արդեն Թուրքիայի հետ", - ամփոփել է ՄԱՀՀԻ փորձագետը։