Հինգշաբթի, 21 Նոյեմբերի 2019 15:11

Արմինֆո.Եվրասիական տնտեսական հանձնաժողովի խորհրդի վերջին (հերթական) նիստի ժամանակ, Ղազախստանի պատվիրակությունը ՝ վարչապետի առաջին տեղակալ-ֆինանսների նախարար Ալիխան Սմաիլովի գլխավորությամբ, ԵԱՏՄ գործընկերներին կրկին հիշեցրել է ստանձնած պարտավորությունների և միության նեղ, բացառապես տնտեսական ձևաչափի մասին:

 

Ինչպես հաղորդում է ԵՏՀ մամլո ծառայությունը, Մոսկվայում կայացած հերթական նիստի օրակարգը բաղկացած էր ինտեգրացիոն համագործակցության արդիական ուղղություններին վերաբերող 46 հարցերից: Քննարկվել են ներքին շուկաների գործունեության, սակագնային միջոցների կիրառման, մաքսային և տեխնիկական կարգավորման, ԵԱՏՄ թվային օրակարգի, սանիտարական և բուսասանիտարական միջոցների կիրառման վերաբերյալ հարցեր: ԵՏՀ խորհրդի նիստի շրջանակներում քննարկված առանցքային հարցերից մեկը խոչընդոտների վերացման հարցն էր:  "Ձևավորելով ԵԱՏՄ-ն ՝ մենք մտադիր էինք ստեղծել ընդհանուր շուկա և ապահովել ապրանքների շարժի ազատությունը, իսկ գործնականում մենք հակառակն ենք անում, փակվում ենք միմյանցից։  Այսպես կոչված  "Սպիտակ գրքի" ընդունման պահից (2017թ.մարտի 3) հանձնաժողովը լրացուցիչ որակեց 54 խոչընդոտ։  Դրա հետ մեկտեղ, 2017 թվականի մարտից վերացվել է միայն 44 խոչընդոտ", - նիստի կուլիսներում քննարկումը մեկնաբանել է առեւտրի եւ ինտեգրման փոխնախարար Ժանել Կուշուկովան:  "Մենք առեւտրի եւ ինտեգրման նախարարությունում վերլուծել ենք խոչընդոտների վերաբերյալ իրավիճակը: Կան կոնկրետ առաջարկություններ՝ մեր երկրում հավասարաչափ միջոցներ սահմանելու վերաբերյալ։ Եթե մոտ ժամանակներս ԵԱՏՄ մեր գործընկերները չբացեն իրենց շուկաները, ապա մենք ստիպված կլինենք այդ միջոցները կիրառել", - հավելել է նա:

 

ԵՏՀ խորհրդի նիստում քննարկված մեկ այլ ոչ պակաս կարևոր հարց է դարձել փաստաթղթի նախագիծը, որը սահմանում է Եվրասիական տնտեսական ինտեգրման զարգացման ռազմավարական ուղղությունները մինչև 2025 թվականը: "Ղազախական կողմի դիրքորոշումը մնում է նույնը։  Մենք մտադիր չենք "փոշիացնել" ԵԱՏՄ օրակարգը ոչ տնտեսական բլոկի համար",- մեկնաբանել է Ժանել Կուշուկովան խորհրդի նիստից հետո:

 

Ընդ որում, նա նշել է, որ Ղազախստանը "կարեւոր նշանակություն է տալիս տվյալ փաստաթղթի մշակմանը": "Այն կսահմանի մինչև 2025 թիվը մեր համագործակցության գերակայությունները: Այս փաստաթղթի որակական մշակման նպատակով մենք ստեղծել ենք հատուկ աշխատանքային խումբ ՝ բոլոր շահագրգիռ պետական մարմինների մասնակցությամբ։ Աշխատանքային խումբը գլխավորում է առեւտրի եւ ինտեգրման նախարար Բախիտ Սուլթանովը":

 

Խորհրդի նիստի ընթացքում որոշում է կայացվել ավտոմոբիլային անվադողերի, օծանելիքի, ֆոտոխցիկների և թեթև արդյունաբերության մի շարք ապրանքների նույնականացման միջոցներով դրոշմավորում սահմանելու մասին: ԵԱՏՄ կանոնների համաձայն ՝ յուրաքանչյուր երկիր իրավունք ունի ապրանքների մակնշում մտցնել իր ազգային օրենսդրությանը համապատասխան ՝ մյուս կողմերից նախապես հարցնելով նման մակնշմանը միանալու պատրաստակամության մասին: "Ռուսաստանի Դաշնությունն իրականացրել է նման իրավունք ՝ համապատասխան ծանուցում ուղարկելով մի շարք ապրանքների նկատմամբ մակնշում սահմանելու մասին, - հայտնել է Ժանել Կուշուկովան: - Մենք պայմանավորվել ենք, որ առայժմ կհետևենք, թե ինչպես կանցնի այդ "պիլոտը" Ռուսաստանում, ինչպես է նման մակնշում իրականացվելու։  Եվ եթե հասկանանք նման ձևաչափի առավելությունները, օգուտներ քաղենք այդ ապրանքների վրա մակնշում մտցնելուց, ապա կմիանանք դրան ՝ մեր ներքին օրենսդրությանը համապատասխան ։  Ընդունված որոշումը մեզ թույլ է տալիս դա անել", - ասել է Կուշուկովան։

 

ԵԱՏՄ թվային օրակարգի որակական զարգացման համար ղազախական կողմը կողմերի ուշադրությունն է հրավիրել թվային օրակարգը զարգացման նոր առաջնահերթություններով համալրելու աննպատակահարմարությանը՝ առանց վերլուծելու նախկինում գործարկված թվայնացման նախագծերի արդյունքները:  "Այսօր հաստատվել են ԵԱՏՄ թվային օրակարգի շրջանակներում նախաձեռնությունների մշակման մի շարք առաջնահերթություններ: Օրինակ, դա ԵԱՏՄ թվային առևտուրն է, թվային տրանսպորտային միջանցքները, թվային հետագծելիությունը և այլն: ԵՏՀ-ն առաջարկել է այդ առաջնահերթությունները լրացնել նոր ուղղություններով: Մեր հերթին, մենք նշել ենք, որ ցանկացած լրացում պետք է լինի հիմնավորված: Բացի այդ, մենք կարծում ենք, որ նախ պետք է վերլուծել գործող ուղղությունների իրականացման արդյունքները, որոնցից ոչ մեկն այսօր լիարժեք դեռ չի իրականացվել", - պարզաբանել Է Ղազախստանի դիրքորոշումը Ժանել Կուշուկովան:

 

Քննարկման արդյունքում կողմերը համաձայնել են ղազախական կողմի փաստարկներին ։  Հարցն ուղարկվել է լրամշակման:։ Առավել ևս, որ ԵԱՏՄ-ում թվայնացման ուղղությամբ ընդհանուր աշխատանքի ոչ ամենահաջող օրինակ կա. Եվրասիական տնտեսական միության ինտեգրված տեղեկատվական համակարգի ստեղծումը (ԵԱՏՄ ինտեգրված տեղեկատվական համակարգի ստեղծման, գործունեության ապահովման և զարգացման միջոցառումների ծրագիրը 2019 - 2020թթ.քննարկվել է խորհրդի վերջին նիստում) ։  Այսպես, այն բանից 4 տարի անց, երբ երկրները պայմանավորվեցին կազմակերպել տեղեկատվության փոխանակում լիազոր մարմինների միջև, որպեսզի նվազեցնեն բյուրոկրատական քաշքշուկները և պարզեցնեն առևտրի ընթացակարգերը, 88 ընդհանուր գործընթացներից իրականացվում են միայն 15-ը։  "Մենք բազմիցս բարձրացրել ենք այդ հարցը։ Մենք համարում ենք, որ դա բացարձակապես անթույլատրելի է եւ առաջարկել ենք պարզաբանել այն. Ի վերջո, այս աշխատանքը էապես կթեթեւացնի ձեռնարկատերերի կյանքը: Կողմերը աջակցել են մեզ այս հարցում։  Քննարկման արդյունքում մենք հանձնարարել ենք ԵՏՀ - ին անցկացնել ընդունված ընդհանուր գործընթացների իրականացման ժամկետների խախտման պատճառների համալիր վերլուծություն, և արդյունքների մասին զեկուցել ԵՏՀ խորհրդի նիստին", - հայտնել Է Ժանել Կուշուկովան:

 

Հաշվի առնելով այս տարվա հոկտեմբերի 1-ին ԵԱՏՄ անդամ պետությունների ղեկավարների կողմից ստորագրված ԵԱՏՄ մասին պայմանագրում փոփոխություններ կատարելու մասին արձանագրությունը, որը նախատեսում է ԵՏՀ-ին օժտել մրցակցության խախտումների համար շուկայի մասնակիցների նկատմամբ պատիժներ սահմանելու նոր լիազորություններով, Եվրասիական տնտեսական հանձնաժողովի խորհուրդը հավանություն է տվել ԵՏՀ աշխատանքի Կանոնակարգում համապատասխան փոփոխություններին ՝ բարձրագույն խորհրդի նիստում դրանց հետագա քննարկման համար:

 

Ինչպես պարզաբանել Է ժ. Կուշուկովան, "ԵՏՀ-ի նոր լիազորությունները նախատեսում են մի շարք կարգերի հաստատում ՝ մրցակցության խախտման փաստի առաջնային սահմանման եւ կատարված ոչ մրցակցային գործողությունների մասին կամավոր տեղեկացման եւ տնտեսավարող սուբյեկտի ՝ մրցակցության ընդհանուր կանոնների խախտման հանգեցնող պայմանները վերացնելու ձգտման դեպքում տուգանքի սահմանման փոխարեն: Մեր կարծիքով դա թույլ կտա մեր արտադրողներին զերծ պահել զգալի տուգանային պատժամիջոցներից, եթե նրանք ոչ միտումնավոր են խախտել մրցակցության ընդհանուր կանոնները" ։