Վարչապետ. Թեղուտի հանքավայրի պոչամբարի ամբարտակի փլուզման վտանգ չկա

Արմինֆո. Թեղուտի հանքավայրի պոչամբարի պատնեշի փլուզման վտանգ չկա: Այd մասին ֆեյսբուքյան իր էջում գրել է  վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը ՝ վկայակոչելով Թեղուտի հանքավայրում տեսչական մարմնի կողմից նախօրեին իրականացված մանրակրկիտ ստուգման արդյունքները։

"Հուլիսի վերջին մեծ աղմուկ բարձրացավ այն մասին, թե իբր Թեղուտի հանքի պոչամբարի պատվարը փլուզման եզրին է եւ ամեն պահի կարող է փլվել:

Միանգամից ասեմ, որ եթե այդ պնդումները ճշմարիտ լինեին, Թեղուտի պոչամբարի պատվարը պիտի նախորդ օրը տեղի ունեցած երկրաշարժի հետեւանքով փլված լիներ (կամ գոնե ճաքեր, դեֆորմացվեր), որովհետեւ հանքի շրջանում 2-4 բալ երկրաշարժ է գրանցվել: Հենց սա նկատի ունեմ, երբ ասում եմ՝ մինչեւ վերջ գնալ ճշմարտության հետեւից: Այդ օրերին կառավարության վրա շատ մեծ ճնշում կար՝ դադարեցնել Թեղուտի հանքի աշխատանքը: Եթե այդպես վարվեինք, ավելի քան 900 մարդ կրկին կմնար առանց աշխատանքի, իսկ չշահագործվող հանքը ավելի մեծ պրոբլեմ կդառնար, որովհետեւ չէր լինի նրա համար պատասխանատու որեւէ սուբյեկտ, որի առաջ հնարավոր կլիներ պահանջներ դնել, այդ թվում անվտանգությունն ու բնապահպանական նորմերն ապահովելու իմաստով: Եւ մենք որոշեցինք գնալ այլ ճանապարհով. Տեսչական մարմինները գնացին եւ մանրամասն ստուգում իրականացրին, որի արդյունքում եզրակացրին, որ պատվարի փլուզման վտանգ չկա եւ նախորդ օրվա երկրաշարժը ապացուցեց այդ պնդման ճշմարտացիությունը: Սրանից հետո հանքը շահագործողի առաջ դրվեց պահանջ՝ իրականացնել պոչամբարի պատվարի փորձաքննություն եւ ապահովել դրա երկարաժամկետ անվտանգությունը: Եթե այս պայմանը ապահովվի, հանքը կշահագործվի, ինչքան էլ այն ինձ դուր չգա, եթե այս պայմանը չապահովվի, հանքը չի շահագործվի, ինչքան էլ այն ինձ դուր գա: Սա է ճշմարտության իրավական ճանապարհը: Իսկ նրանք, ովքեր պնդում էինք, որ Թեղուտի հանքը փլուզվելու է, հիմա որեւէ պատասխանատվություն կրելու՞ են: Իհարկե՝ ոչ: Որովհետեւ նրանք ամեն ինչ կարող են պնդել: Իսկ եթե կառավարությունը ճնշումներին տրվեր՝ որեւէ պատասխանատվություն կրելու՞ էր: Իհարկե, այո: Առնվազն՝ Հայաստանի ներդրումային վարկանիշը նվազեցնելու,գործազուրկ մնացած 940 աշխատողների, նվազած հարկերի եւ տնտեսական ցուցանիշների համար", - գրել է վարչապետը։

Հիշեցնենք, որ ս. թ. մարտի 28-ին խորհրդարանում  վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարել էր, որ Թեղուտի հանքավայրի վերագործարկման հարցում առկա են իրական տեղաշարժեր։  Նրա խոսքով ՝ ընկերության ղեկավարությունը ("Վալլեքս Գրուպը", որը յուրացնում է հանքը - խմբ.) արդեն մարդկանց վերադարձնում է աշխատատեղեր։  Նիկոլ Փաշինյանը հույս էր հայտնել, որ առաջիկայում ձեռնարկությունը կվերսկսի աշխատանքը:

Այնուամենայնիվ, շուկայում տեղեկատվություն էր հայտնվել Թեղուտի հանքի վաճառքի մասին, քանի որ "Վալեքս" խումբը ֆինանսական ծանր վիճակում է հայտնվել 2018 թվականի սկզբին Թեղուտի հանքավայրի եւ Ալավերդու պղնձաձուլարանի աշխատանքի դադարեցման պատճառով: Թե մեկ, թե մյուսլ դեպքում ակտիվների "սառեցումը" կապված էր Էկոլոգիական անվտանգությանն առնչվող խնդիրների առկայության հետ։  Հանքավայրը միջազգային չափանիշներին չհամապատասխանող ամբարտակի եւ պոչամբարի ամրացման լրացուցիչ աշխատանքների կարիք ուներ: Ըստ որոշ տվյալների, Թեղուտի հանքավայրը, որն այս տարվա սկզբին որպես գրավային գույք փոխանցվել է ՎՏԲ բանկին, որը նախագիծը ֆինանսավորել էր 380 մլն դոլարով, օտարվել կամ բանկի կողմից փոխանցվել է "Ռուսական պղնձի ընկերության" կառավարմանը, որի բաժնետերերից մեկը ռուսաստանցի գործարար Նորայր Պետրոսյանն է:

Թեղուտի պղնձամոլիբդենային հանքավայրի շահագործման ծրագիրը Հայաստանի կառավարության կողմից հավանության արժանացավ 2007թ. նոյեմբերին: Թեղուտի հանքավայրը հանրապետությունում երկրորդն է Սյունիքի մարզի Քաջարանի պղնձամոլիբդենային հանքավայրից հետո։  Դեռևս 1972 թվականին այստեղ իրականացվել են լայնածավալ երկրաբանահետախուզական աշխատանքներ, որոնց արդյունքում հաստատվել են1,6 մլն տոննա պղնձի և 99 հազար տոննա մոլիբդենի պարունակությամբ  450 մլն տոննա հանքաքարի պաշարներ։  Նախագիծը բնապահպանական խնդիրների պատճառով 2018 թվականի փետրվարին դադարեցվել է։  Հանքավայրի շահագործումը կարող է շարունակվել միայն մի շարք տեխնիկական եւ բնապահպանական միջոցառումներից հետո, որոնց բացակայությունը ընկերությանը զրկել է վարկային աջակցությունից:

Նշենք, որ "Վալլեքս Գրուպը" (VallexGroup) ստեղծվել է 1998 թվականին եւ միավորում է 20 դուստր եւ փոխկապակցված ընկերությունների: "Թեղուտ" ՓԲԸ-ի բաժնետոմսերի 100% - ը պատկանում է Կիպրոսի "Թեղուտ ինվեստմենտս Լիմիթեդ" ՓԲԸ-ին, որի քվեարկող բաժնետոմսերի 100% - ը, իր հերթին, պատկանում է "Արմենիան Քափըր Փրոգրամ" ՓԲԸ-ին, որն ամբողջությամբ պատկանում է խմբի նախագահ Վալերի Մեջլումյանին: