Արմինֆո. Թբիլիսիում մամուլի ասուլիս անցկացնելու նախնական մտադրությունը մեկ պատճառ ուներ ՝ երկար ժամանակ եւ այժմ ընկերությունը ենթարկվում է խիստ վարչական ճնշման։ Այս մասին օգոստոսի 2-ին Երեւանում կայացած տեսակոնֆերանսի ժամանակ հայտարարել է <Սանիթեք> ընկերության տնօրեն եւ սեփականատեր Նիկոլաս Տավիլը։
Նշենք, որ անցյալ տարվա ամռանից մայրաքաղաքի աղբահանության իրավիճակը կտրուկ սրվել է եւ քաղաքում սկսել են հայտնվել աղբավայրեր, իսկ հասարակական եւ քաղաքական գործիչները սկսել են ահազանգել վտանգավոր համաճարակաբանական ռիսկերի մասին:
<Սանիթեք>- ը մամուլի ասուլիսի ժամանակ, բացատրելով ստեղծված իրավիճակը, վկայակոչել է, որ ընկերությանը թույլ չի տալիս տալիս աշխատել Երևանի քաղաքապետարանը։ <Նման ճնշման օրինակներից մեկը այս տարվա փետրվարին ընկերության նկատմամբ հարուցված քրեական գործն է ։ Այս քրեական գործն անօրինական է եւ անհիմն, դա քաղաքական որոշում է, որը նպատակ ունի փոշիացնել ընկերության ֆինանսական միջոցները, իսկ այնուհետեւ բռնությամբ անօրինական ճանապարհով առգրավել ընկերությունը հօգուտ պետության>, - ասել է ընկերության սեփականատերը ՝ հավելելով, որ իշխանությունները բազմիցս հայտարարել են, որ մտադիր են վաղաժամկետ դադարեցնել ընկերության հետ պայմանագիրը: Եվ դա, ըստ Տավիլի, քաղաքական որոշում է ։
Մինչդեռ ընկերության իրավաբան Արմեն Հարությունյանը պատմել է, որ ընկերության նկատմամբ ՀՀ քրեական օրենսգրքի 205-րդ հոդվածով հարուցված քրեական գործը հարուցվել է բոլոր հնարավոր ընթացակարգերի խախտմամբ, այն հիմնավորված չէ և օրինական չէ: Ինչպես պատմել Է իրավաբանը, 7-րդ դրույթի համաձայն, որն ուժի մեջ է մնում օտարերկրյա ներդրումների մասին հին օրենքից, որեւէ օրենսդրական փոփոխությունների դեպքում օտարերկրյա ներդրողն իրավունք ունի կամ շարունակել կատարել իր պարտավորությունները հին պայմաններով, կամ նոր պայմաններով:
<Այսպես՝ 2018 թվականին, երբ սկսվեց Հարկային օրենսգրքի բարեփոխումը, մենք դիմեցինք Պետական եկամուտների կոմիտե (ՊԵԿ) ՝ ճշտելու, թե արդյոք <Սանիթեքը> կարող է օգտվել 7-րդ կետից եւ շարունակել վճարումները ՝ համաձայն հին օրենսդրության եւ ստացանք դրական պատասխան ։ Անցած տարվա ապրիլ-մայիս ամիսներին հանրապետությունում տեղի ունեցած հայտնի իրադարձություններից հետո մենք նույն հարցով կրկին դիմեցինք համապատասխան կառույցներին եւ նույնպես ստացանք դրական պատասխան ։ Իսկ արդեն այս տարվա փետրվարին, ինչպես պարզվեց, մեր ընկերության նկատմամբ քրեական գործ հարուցվեց հարկերից խուսափելու մեղադրանքով ՝ հիմք ընդունելով, որ <Սանիթեք> - ը չի կարող օգտվել օտարերկրյա ներդրումների մասին օրենքի 7-րդ կետից ։ Սակայն ոչ մի հիմնավոր բացատրություն չի տրվել>, - ասել է փաստաբանը ՝ հավելելով, որ ընկերությունն արդեն բողոքարկել է այդ որոշումը, քանի որ այն անօրինական է, քանի որ բացակայում է հանցակազմ, իսկ իբր հափշտակությունների գումարը կազմում է շուրջ 280-290 մլն դրամ ։ Նա չի բացառել ընկերությունում անօրինական քննչական միջոցառումների անցկացումը։ Նրա խոսքով ՝ իրենք նաև քաղաքապետարանի դեմ հայց են ներկայացրել ։
Մինչդեռ լրագրողների այն դիտարկմանը, թե որն է պատճառը, որ ինքը որոշել է չգալ Երևան, քանի որ մինչ այդ եղել է հանրապետությունում և չի ենթարկվել որևէ հետապնդման, Տավիլը հաստատել է, որ իսկապես մայիսի վերջին եղել է Հայաստանում և անարգել լքել է այն: <Սակայն այս անգամ ընկերության իրավաբանների թիմը խորհուրդ տվեց ինձ զերծ մնալ Երևան այցելելուց ։ Բացի այդ, կցանկանայի պարզաբանել, որ մինչեւ այս տարվա մայիսը մենք չգիտեինք ընկերության նկատմամբ քրեական գործ հարուցելու մասին>, - տեղեկացրել է ընկերության ղեկավարը ՝ հավելելով, որ այսօրվա դրությամբ իրենք մշակել են
Ստեղծված իրավիճակից դուրս գալու երկու ռազմավարություն՝ կարճաժամկետ և երկարաժամկետ:
Նրա խոսքով ՝ կարճաժամկետն այն է, որ քանի որ քաղաքապետարանն արդեն ձեռք է բերել մի քանի ԿամԱԶ եւ աղբամաններ, միավորել քաղաքապետարանի եւ ընկերության ջանքերը ՝ խնդրի շուտափույթ լուծման համար, անհրաժեշտ քննարկումներ անցկացնել այդ ուղղությամբ:
Երկարաժամկետ, ըստ Տավիլի, այն է, որ "Սանիթեքը" պատրաստ է անհապաղ 4 մլն ԱՄՆ դոլարի ներդրում կատարել աղբամանների ձեռքբերման համար, եւ ամեն տարի 500 աղբամաններ ձեռք բերել, եւ հնարավորինս արդիականացնել տրանսպորտը, անցնել կորպորատիվ կառավարման հորիզոնական մոնիթորինգային համակարգի ներդրման: Նա նշել է, որ դրա փոխարեն քաղաքապետարանն իր կողմից պետք է կատարի մի շարք պայմաններ, այն է ՝ ընդլայնել պայմանագրի պայմանները, վճարել տուգանքներ, վերանայել պայմանագրի պայմանները, զարգացնել ենթակառուցվածքները Նուբարաշենի աղբանոցում, մշակել և ներդնել քաղաքական կառավարման ճանապարհային քարտեզ, ինչպես նաև մշակել թափոնների արտահանման քաղաքականություն:
Նրա խոսքով ՝ այդ մասին մշտապես խոսվել է ընկերության կողմից, սակայն քաղաքապետարանը, ինչպես հին, այնպես էլ նոր իշխանությունների օրոք, մշտապես շեղվել է այդ առաջարկներից ։
Ընկերությունում նաեւ հայտնել են, որ նախորդ տարվա հոկտեմբերից "Սանիթեքը" ակտիվ բանակցություններ է վարել քաղաքապետարանի հետ ստեղծված իրավիճակից դուրս գալու համար, եւ պայմանավորվածություն է ձեռք բերվել, որ քաղաքապետարանը մրցույթ կհայտարարի տրանսպորտի գնման համար, եւ արդեն ապրիլին նրանք կհայտնվեն ընկերության պարկում ՝ ամառային սեզոնին կոլապս թույլ չտալու համար,
Սակայն այս տարվա փետրվարին նրանք հանկարծ քաղաքապետարանից գրավոր ծանուցում են ստացել պարտավորությունների չկատարման դեպքում տուգանքներ սահմանելու մասին, որը լիովին հակասում էր բանակցությունների ոգուն ։ <Քաղաքապետարանում մեզ նաև տեղեկացրել են, որ մեքենաների գնման մրցույթը ձախողվել է իրավաբանական պատճառներով ։ Այնուհետև քաղաքապետարանը միակողմանի կարգով խզել է մեզ հետ կապը ։ Հազարավոր նամակներ են ուղարկվել։ Մենք նույնիսկ գրել ենք ՀՀ վարչապետին, սակայն մեր նամակները ևս անպատասխան են մնացել, դրանք ուղղակի վերահասցեագրվել են Երևանի քաղաքապետարան ։ Չնայած մենք նախորդ տարվանից նախազգուշացնում և հորդորում էինք քաղաքապետարանին գտնել խնդրի լուծումը, մեզ անտեսում էին ։ Ավելին, մենք քաղաքապետարանի ներկայացուցիչների հետ ոչ մի հանդիպում չենք ունեցել և խնդրել ենք, որ բոլոր հանդիպումները ձայնագրվեն և լինի քարտուղար, ով արձանագրեր հանդիպումները, սակայն մեզ միշտ մերժել են> -ասել է ընկերության ղեկավարը ։
Նա նաև վստահեցրել է, որ շրջանառվող տեղեկատվությունն այն մասին, թե իբր ընկերության բաժնետերերի կազմում նախկին իշխանությունների ներկայացուցիչն է, մտածված սաբոտաժ է, ակնհայտ սուտ է, իսկ ընկերությունը միշտ ձեռնպահ է մնացել քաղաքական գործընթացներին մասնակցելուց: Նրանք նաև համաձայն չեն, որ ընկերությունն ի վիճակի չէ միանձնյա իրականացնել աղբահանության գործընթացը ՝ հիշեցնելով, որ իրենք Հայաստանում են 2014 թվականից ի վեր և առաջին տարիներին նման խնդիրներ չեն եղել, և նրանք քաղաքի մաքրման գործում բարձր գնահատական են ստացել քաղաքացիների կողմից ։ Սակայն խոստացված պայմանները գործնականում շատ ավելի վատ ու բարդ դրության մեջ են հայտնվել, ինչը հանգեցրել է տեխնիկայի արագ մաշվածության ու ծախսերի ավելացման:
<Սանիթեքում> հայտարարել են, որ 16 հազար աղբամանով մայրաքաղաք ապահովելու ընկերության պարտավորությունների մասին քաղաքապետարանի տեղեկատվությունը չի համապատասխանում իրականությանը: Խոսքը պայմանագրի ողջ ընթացքում 8 հազարի մասին է ։ Սակայն ընկերությունն արդեն ստիպված է եղել գնել եւ տեղադրել 10 հազար աղբաման: Այստեղ մատնանշվել են նաև աղբամանների հրկիզման բազմաթիվ դեպքեր և դրանց գողության դեպքեր, ինչը նույնպես մեծացնում է ծախսերը ։ Ընդհանուր առմամբ, ինչպես հայտարարում է <Սանիթեքը>, ընկերությունը Երևանի աղբահանության ենթակառուցվածքներում ներդրել է մոտ 20 մլն եվրո ։