Arminfo.info


 Երեքշաբթի, 22 Մայիսի 2018 08:43
Դավիթ Ստեփանյան

Սմբատ Նասիբյան. Պետական մոտեցումը կարող է Հայաստանի տնտեսության թերությունները վերածել առավելությունների

Սմբատ Նասիբյան. Պետական մոտեցումը կարող է Հայաստանի տնտեսության թերությունները վերածել առավելությունների

Արմինֆո. Կոնվերս բանկի հիմնադիր», ՀՀ Կենտրոնական բանկի խորհրդի նախկին անդամ Սմբատ Նասիբյանը ԱրմԻնֆո գործակալության հետ հարցազրույցում շարունակում է խոսել (առաջին հարցազրույց) հայկական «թավշյա հեղափոխության» գույների ու զարգացման հնարավոր սցենարների մասին: Վերլուծում է երկրում տիրող ներքաղաքական իրավիճակը: Կիսվում է Հայաստանի տնտեսական խնդիրների ու դրանց լուծման իր սեփական տեսլականով:

 

Պրն. Նասիբյան, հայկական «թավշյա հեղափոխության» էյֆորիայի առաջին ալիքը, կարծես, նվազեց: Ի՞նչ սպառնալիքներ և ինչ հնարավորություննե՞ր են թաքնված դրա ներքո:

 

Հայաստանում, իմ կարծիքով, ավելի շատ ապստամբություն էր, քանի որ մենք դեռ չենք տեսնում նոր գաղափարներ և իրականացմանն ուղղղված հստակ ծրագրեր, ինչպես նաև անձանց: Ըստ դասականների, հեղափոխությունը հասարակությանը կտրում է իր առօրյաից, ոչնչացնում պետության և էլիտայի պահպանողական կառույցները, ծնում նոր գաղափարներ: Միևնույն ժամանակ, հեղափոխությունը հաճախ ոչնչացnում է ոչ միայն իշխող ռեժիմիը, այլև պետական ​​մեքենան, ընդհուպ մինչև պետականության կորուստ: Այս լույսի ներքո անհրաժեշտություն է դառնում ապստամբության իրական վեկտորների սահմանումը և գիտակցումը, թե ինչի շուրջ պետք է մոբիլիզացնել դրա հզոր դրական էներգիան: Մենք պետք է հասկանանք, որ ամեն ինչ այնքան էլ պարզ չէ, որ պարզ լուծումներ չեն լինում, որ ցանկացած հսկայական փոփոխության և բարեփոխման բանալին միայն հզոր պետականությունն է: Հեղափոխությունից հետո ստեծվող մոդելներից մեկն էլ ժողովրդավարության ստեղծումն է, երկրորդը՝ ռեժիմի փոխարինումը նոր տեսակի օլիգարխիայով, երրորդը`հեղափոխական բռնապետության հաստատումը: Կարճաժամկետ հեռանկարում, մինչև արտահերթ ընտրությունները, այս մոդելներից ոչ մեկը Հայաստանում չի դիտվում: Այս լույսի ներքո առաջնահերթ խնդիր է, թե ինչպես  կանցկացնենք ընտրությունները, ինչ ուժեր կմասնակցեն և ովքեր կհաղթեն: Այստեղ ես վտանգ ե տեսնում, որ ժողովրդավարական ընտրություններում կարող են հաղթել գյուղական շրջաններում հեղինակություն վայելող կուսակցությունները, որոնք լիովին ի վիճակի են դառնալ նոր օլիգարխիա և հաստատել է նոր բռնապետական կամ ավտորիտար ռեժիմ: Երկրորդ վտանգը հեղափոխական բռնապետության հաստատումն է: Կա է նաև հին օլիգարխիայի վերադարձն իշխանության հիմքերի վրա, կամ նորի ստեղծումը: Բայց կա նաև ժամանակակից, արդյունավետ պետություն հիմնելու ճանապարհը, այս կամ այն կուսակցության հետևողական, հստակ, ժամկետների առումով իրատեսական ծրագրի հիման վրա: Ծրագրի վրա, որի համար այդ կուսակցությունը պետք է պատասխանատվություն կրի իր ընտրողների առջև: Վախենում եմ, որ սա թերևս մեր վերջին հնարավորությունն է, քանի որ մեր հասարակությունը և, հետևաբար, պետությունը, հերթական հիասթափությանը կարող են և չդիմանալ:

 

Որո՞նք են նոր կառավարության առջև ծառացած հիմնական մարտահրավերները:

 

Հիմնական մարտահրավերը գաղափարների բացակայությունն է, քանի որ այդ դեպքում դրանք կարող են անխուսափելիորեն փոխարինվել մասնավոր շահերով, դառնալով անկայունության հզոր գործոն: Մեկ այլ կարևոր վտանգ է բարեփոխումների հնարավոր սեգմենտավորումը, առայժմ մենաշնորհված տնտեսությունը: Այստեղ անհրաժեշտ է հատուկ նշել էներգետիկ ռեսուրսների պակասը: Այնուամենայնիվ, նման սցենարը հնարավոր է կանխել, եթե պետությունն օգտագործի իր մենաշնորհային իրավունքը: Ի տարբերություն նախկին՝ ոչ լեգիտիմ ռեժիմի, հայկական նոր իշխանությունն այդ իրավունքով, ընդ որում, ինչպես օրինական, այնպես էլ բարոյական, օժտված է հասարակության աջակցության շնորհիվ: Այս առումով կարելի է մեջբերել նորվեգացի տնտեսագետ, պրոֆեսոր Էրիկ Ռայներտին. «Մի արեք այն, ինչ ձեզ ասում են ամերիկացիները, այլ արեք այն, ինչ ամերիկացիներն ինքներն են արել»:  ԱՄՆ-ում ցանկացած անօրինական գործողություն կամ հանրահավաք ճնշվում են ամենադաժան ձևով, բայց դա Պետդեպարտամենտին չի խանգարում խստորեն դատապարտել հակակառավարական ցույցերի ցանկացած ճնշում այլ երկրներում: ԱՄՆ-ի իշխանությունները դա պայմանավորում են սեփական հասարակության վստահության հանդեպ ունեցած լեգիտիմությունով, ինչը, ըստ էության, իրավունք է տալիս օրենքի ցանկացած խախտման դեպքում կիրառել կոշտ ուժ: Հետևաբար, խաղի կանոնները Հայաստանում պետք է հստակ և նույնը լինեն բոլորի համար: Թե օլիգարխների, և թե մնացած հասարակության համար: Եվ բոլորը պետք է իմանան, թե ինչ կարող է նրանց սպասվում այդ կանոնները խախտելու դեպքում:

 

Իսկ չե՞ք տեսնում պոպուլիստական ​​նկատառումներով որոշումներ կայացնելու վտանգը:

 

Ցավոք, նման վտանգն արդեն տեսանելի է: Նախկին իշխանությունները պետության ձևավորման ուղղությամբ որոշակի ճիշտ քայլեր ձեռնարկել են: Դրանց թվում են կենսաթոշակային կուտակային համակարգի ստեղծումը, ավտոմեքենաների և բժշկական ապահովագրության համակարգերը, թեկուզ այն տեսախցիկները, որոնք հետևում են երթևեկության կանոնների խախտումներին: Բայց ամբողջ խնդիր կայանում էր նրանում, որ այդ ամենն օգտագործվում էր սեփական հարստացման նպատակով: Այսինքն, այդ բոլոր մեխանիզմները պետք է շարունակեն աշխատել, պարզապես պետք է փոխել ստացված ֆինանսական միջոցների բաշխման վեկտորները: Մարդիկ պետք է հստակ իմանան, որ այդ միջոցները, ի վերջո, գնում են իրենց սեփական կարիքներին, պետք է իմանան, որ իրենց չեն թալանում:

 

58 հանրապետականների ներկայությունը խորհրդարանում, կարծես, այդ ամենի լավագույն օգնությունը չէ...

 

Իրոք, նրանց կողմից, միանշանակ, կա կառավարության գործունեությունը սաբոտաժի ենթարկելու վտանգը: Իսկ այդ սպառնալիքին հակազդելը և անվստահություն արտահայտելը պետք է տեղի ունենա ոչ թե պատուհանների տակ սպառնալիքներ բղավելով, այլ նրանց նկատմամբ իրավական մեխանիզմներ կիրառելով: Դա անելու համար նախ պետք է ուսումնասիրել, թե ինչպես և ինչ ճանապարհով այդ մարդիկ հայտնվել են իշխանության ղեկին, և ինչ հետքեր են թողել իրենց հետևից այս բոլոր տարիներին: Սա միակ ճանապարհն է, և այդ ճանապարհը պետք է հնարավորինս արագ անցնել, քանի որ այսօր քաղաքացիներն սպասում են արդյունքների: Օրինակ, հասարակությանն այնքան անցանկալի Երևանի քաղաքապետին պաշտոնանկ անել    պետք է ոչ թե փողոցային ճնշումների կամ բողոքի ակցիաների միջոցով, այլ օրենքի հոդվածների տարրական կիրառումով, ընդ որում՝ամենայն կոշտությամբ: Նման քրեական հոդվածներից մեկը կոչվում է՝ ապօրինի հարստացում, որը կարող է օգտագործվել պետական միլիոնատեր ​​պաշտոնյայի դեմ: Ես նույնպես լուրջ կասկածներ ունեմ մեր պաշտոնատար անձանց հարկային եկամուտների հռչակագրերի իրականությանը համապատասխանության առումով, հատկապես նրանց, ովքեր որպես իրենց եկամտի աղբյուր նշում են վարկային գործունեությունը: Այստեղ լեգիտիմ իշխանության իրավապահ մարմինների համար բացվում է լայն, չմշակված դաշտ, բացառապես օրենքի շրջանակներում: Պետության կառավարման գործառույթները, որոնք իրականացվում էին նախկին իշխանությունների կողմից, չափազանց թանկ էին նստում հասարակության վրա:

 

Իմ կարծիքով, խոսքը գնում է 1-ից մինչև 3 միլիարդ դոլարի տարեկան վարձավճարի մասին: Մինչդեռ, այդ գումարների պատշաճ օգտագգործումը լիովին բավարար կլիներ թեկուզ, պետական ​​ապարատի բնականոն գործունեությունն ապահովելու համար: Կարծում եմ, որ մենք պետք է պարզապես մոռանանք հանրապետականներին, քանի որ նրանք այլևս ներկայացուցչական ներուժ չունեն:

 

Բայց այնուամենայնիվ, հանրապետականներն այսօր արդեն փորձում են խաղալ Նիկոլ Փաշինյանից հասարակության բարձր ակնկալիքների վրա: Եվ դրան է միացել նրանց տրամադրության տակ դեռևս գտնվող ողջ քարոզչական մեքենան: Ինչո՞վ կարող է պատասսխանեռլ նոր կառավարությունը, եթե ոչ՝պոպուլիստական ​​որոշումներով:

 

Մեր ժողովրդին սովը փողոց դուրս չբերեց, հայն այն ազգն են, որը միշտ էլ կարողանում է ինչ-որ չափով իրեն կերակրել: Մարդիկ արդարություն փնտրելու համար դուրս եկան փողոց: Հետևաբար, այսօր նրանք նոր իշխանությունից ոչ թե հացը կամ շոուներ են ակնկալում, այլ օրենքի առաջ բոլորի հավասարություն և արդարություն: Նրանք օրենքի գերակայություն են ակնկալում բոլորի և ամեն ինչի վրա: Երկար տարիներ Հայաստանում, մարդու արժանապատվության ոտնահարման արդյունքում, ոմանց թույլ է տվել այն, ինչը թույլ չի տրվել մեծամասնությանը: Մի բուռ մարդիկ, օգտագործելով իշխանության կողմից տրված իրենց արտոնյալ դիրքը, տարիներ շարունակ իրար մեջ բաժանում էին միլիարդները, մնացած բնակիչությանը թողնելով թշվառ փշրանքները: Իսկ այսօր մարդիկ իշխանությունից ակնկալում են այս կամ այն դիրքին սեփական ուժեևով հասնելու իրավունք, բոլորի, այլ ոչ թե մի խումբ պայմանականորեն ընտրված մի բուռ մարդկանց համար: Հետևաբար, Փաշինյանը պետք է առաջին հերթին արմատախիլ անի անարդարությունը, հենվելով մեր հասարակության առողջ զանգվածի վրա, որը, փաստորեն, նրան բերեց իշխանության: Իսկական պետականություն ունենալու մեր հասարակության օրինական և սրված ծարավը պետք է հհագեցվի նոր կառավարության ծրագրային մոտեցման տեսքով: Հասարակությունը պետք է բացատրվի, որ հենց դա է նոր կառավարության հիմնական խնդիրը: Եվ հենց այդ ուղղությամբ էլ պետք է կաշխատի: Մարդիկ պետք է հստակ իմանան, թե ինչու պետք է աջակցեն Նիկոլ Փաշինյանին հետագայում: Դա համար նրանց պետք է բացատրել, որ որոշումները կայացվում են ռացիոնալ հիմքի վրա, և ոչ այն պատճառով, որ իշխանությունն ամենախելոքն է և կարող է իրենց փոխարեն ամեն ինչ որոշել:Դրա համար էլ հասարակությանը պետք է ներկայացվի լուծումների տարբերակները և դրանց ռիսկերը, նախքան նրանց ընդունումը:

 

Փաստորեն, Նիկոլ Փաշինյանն արդեն անում է դա, խստորեն քննադատվող անձանց միջոցով ...

 

Նրա այդ նախաձեռնությունը կարելի է միայն ողջունել: Բայց դա բավարար չէ, քանի որ վարչապետը չի կարող պատասխանատու լինել բոլորի համար, չի կարող լինել բոլոր բնագավառների փորձագետ: Հասարակության հետ խոսել, բացատրել իրավիճակը, հեռանկարները և ռիսկերը կարող են ոլորտների մասնագետները: Հայաստանի տնտեսությունն ու կառավարումն անարդյունավետ են և անբավարար, այդ կառավարման վարձը սարսափելի բարձր է և ոչ մրցունակ: Իսկ մրցունակ լինել, նույնիսկ ԵԱՏՄ մյուս երկրների հետ հարաբերություններում, հնարավոր է միայն Հայաստանի կառավարության արդյունավետության բարձրացման միջոցով: Ահա այնտեղ է թաքնված մեծ ներուժը: Ցավոք, պետք է ցրեմ հասարակության մեծ ակնկալիքները տնտեսության կտրուկ բեկումի առումով: Նույնիսկ իշխանություններն ունեն արտաքին նեերարկումների ակնկալիքներ:

Մինչդեռ, տեսանելի ապագայում, անձամբ ես, ներդրումների ներհոսքի կտրուկ աճ չեմ ակնկալում: Ներդրումների ներհոսք մենք կարող ենք ակնկալել միայն խաղի հստակ կանոնները սահմանելուց հետո, կառուցելով ժամանակակից պետություն, իր բոլոր ատրիբուտներով և տարրերով:

 

 

Պետություն, որը զուրկ կլինի հովանավորչական կառավարման և կլիենտիզմի դրսևորումներից: Այսօր շատերն են խոսում միլիարդավոր ներդրումների մասին, դրանք շատ մեծ թվեր են, որոնցով խաղալն ինձ այնքան էլ չի հրապուրում:

 

Սփյուռքում իշխանափոխությունը դիմավորեցին, կարծես, մեծ ոգևորությամբ: Ի՞նչ կարող եք ասել մեր հայրենակիցների համախառն ներդրումային ներուժի մասին, որը, ըստ որոշ գնահատականների, կազմում է 500 միլիարդ դոլար:

 

Իմ կարծիքով, այն պարզապես գոյություն չունի: Ինչ վերաբերում է 500 միլիարդ դոլարին, ապա եթե դրանք գոյություն ունեն, ապա Հայաստան հասսստատ չեն գա, չունենալով անհրաժեշտ պաշտպանություն: Մենք պետք է հասկանանք մի պարզ բան, որ սփյուռքի փողերը որևէ կերպ չեն տարբերվում մյուս հեջային ֆոնդերի, ներդրումային ընկերությունների, մասնավոր ներդրողների գումարներից: Համապատասխանաբար, Սփյուռքի ներդրումների տեղաբաշխման պայմանները նույնպես չեն կարող տարբերվել ընդունվածներից: Հետևաբար, իմ կարծիքով, այստեղ զգացմունքային ֆոնը բավականին ավելորդ է, իսկ  Սփյուռքը Հայաստանին կցուցաբերի միայն բարեգործական օգնություն: Եվ այս լույսի ներքո Հայաստանիօ համար ավելի լավ է գործ ունենալ խոշոր ներդրումային հեջային ֆոնդերի հետ, որոնք ունեն մեծ ռիսկեր ունեցող երկրներում ներդրումներ կատարելու փորձ:

 

«Ավգյան ախոռները», իրականում, վաղուց մաքրման կարիք ունեն: Նախկին իշխանությունների շնորհիվ դրանց մեջ, ի թիվս այլ բաների, կուտակվել են նաև միլիարդավոր դոլարների արտաքին պարտքեր: Ի՞նչպես եք պատկերացնում այս հարցի լուծումը: Միայն արտաքին պարտքի սպասարկման համար պահանջվում է մի քանի հարյուր միլիոն դոլար, և այդ գումարը տարեցտարի աճելու է:

 

2018 թվականի հունվարի 1-ի դրությամբ Հայաստանի՝պետության, կենտրոնական բանկի և մասնավոր հատվածի ընդհանուր արտաքին պարտքը հասել $ 10.5 մլրդ-ի: Եվ այդ  սարսափելի թիվը միայն Կարեն Կարապետյանի վարչապետության տարիներին ավելացավ $ 1.3 մլրդ-ով: Եվ այն հանգամանքը, որ $ 6 մլրդ է կազմում միայն կառավարության մասնաբաժինը ընդհանոր պարտքի գումարում, վկայում է այն մասին, որ մասնավոր հատվածի պարտքերն ու ռիսկերն էականորեն աճել են ինչը լրջորեն մտահոգում է: Պետական ​​պարտքը, համապատասխանաբար, բաղկացած է ազատ շուկայում տեղաբաշխված կարճաժամկետ պետական պարտատոմսերից, ինչպես նաև ԱՄՀ, ՀԲ, ԱԶԲ և այլոց ծրագրային արտոնյալ վարկերից: Պարտատոմսերի դիմաց վճարները ինչ-որ կերպ հետաձգել, որը կազմում է մոտ 1 մլրդ. դոլար, Հայաստանի չի կարող, քանի որ դա կնշանակի անվերապահ դեֆոլտ: Բայց մենք կարող ենք փորձել պայմանավորվել միջազգային ֆինանսական կազմակերպությունների հետ, Հայաստանին տրված ծրագրային վարկերի առումով: Ի վերջո, այդ բոլոր վարկերը տրամադրվել են համատեղ ծրագրերի իրականացման նպատակով, և վատ չէր լինի կրկին նստել և միասին գնահատել դրանց իրականացման արդյունավետությունը: Եվ եթե հանկարծ պարզվի, որ նախկին ռեժիմն այդ միջոցներն օգտագործել է անարդյունավետ, և նույնիսկ կատարել է «օտկատներ», այդ թվում նաև վարկառուներին, ապա լիովին հնարավոր կլինի փորձել հրաժարվել այդ միջոցների նկատմամբ պատասխանատվությունից: Ի վերջո, այդ հաստատությունները կարող էին նաև չտրամադրել այդ վարկերը, իսկ եթե տվել են, ապա դրանց իրականացումը պետք է առնվազն վերահսկեին:

 

Կամ գոնե փորձեին բաժանել դրանք ...

 

Իհարկե: Առավել բացասական սցենարի դեպքում պետք է փորձել ստուգել և գնահատել այս կամ այն ծրագրի արդյունավետությունը, օրինակ «Հյուսիս-Հարավ» ծրագրի, և ԱԶԲ կողմից անբարեխիղճ վերահսկողության հայտնաբերման դեպքում փորձել վերակազմավորել վարկը: Իսկ սա վերակավարկավորման հնարավոր մոդելներից միայն մեկն է:

 

Գնահատեք Հայաստանի տնտեսության չօգտագործված ներուժը: Այսօր ո՞ր ոլորտները կարող են զարգանալ:

 

Այստեղ հարկ է ընդհանուր գնահատական ​​տալ Հայաստանի ամբողջ տնտեսությանը, առաջին հերթին բացահայտելով առավելությունները մյուս երկրների նկատմամբ: Մենք անդամակցում ենք ԵԱՏՄ-ին, ունենք փոքր, համեմատաբար կրթված, միատարր, բավականաչափ շարժունակ բնակչություն: Կա տեխնիկական զարգացում, ինտերնետը տարածված է: Ի վերջո, Հայաստանում անվտանգ է և ինչ-որ առումներով Հայաստանում ապրելն ավելի հարմարավետ է, քան նույնիսկ Ֆրանսիայում: Հետևաբար, մենք պետք է այս առավելություններն առաջին հերթին փորձենք տեղափոխել մակրոտնտեսական «կալկայի» վրա և տեսնել, թե ինչ կստացվի: Հայաստանը մեծ երկիր չէ, հետևաբար, համեմատաբար հեշտ և արդյունավետ է փորձարկել տնտեսական ծրագրեր, ընդ որում՝ տրանսազգային կորպորացիաների մասնակցությամբ: Հայաստանում բավականին հեշտ է թեստային ռեժիմով կատարել նոր տեխնոլոգիաների փորձարկում, որոնք, հաջողության դեպքում, կարելի է տարածել մեծ շուկաներում: Ֆրանսիական «La poste» հետ իմ համագործակցության հիման վրա կարելի է ասել, որ դա շատ հնարավոր է: Այլ կերպ ասած, մենք տեսնում ենք, որ խնդրի ճիշտ ձևակերպման դեպքում մեր փոքրիկ շուկան, տնտեսության թերությունները կարող են վերածվել առավելության: Բայց միայն մեկ դեպքում, եթե լինի պետական ​​մոտեցման դրսևորում՝ բառացիորեն ամեն ինչում: Իսկ դրա համար Հայաստանում կա բավարար մարդկային ներուժ:

ԿԱՐԴԱԼ ԲՈԼՈՐ ՄԵԿՆԱԲԱՆՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ

Левон
Очень трезвая оценка касательно завышенных ожиданий от миллиардов диаспоры. Думается, что подобные оценки преобладают и в экспертной среде армянского общества. Хотелось бы, кроме прочего, спросить уважаемого г-на С. Насибяна относительно внутренней задолженности населения многочисленным банкам и прочим, о которой критически высказывался с избирательных трибун г-н Г. Царукян.
lena
Прочитала с большим интересом и уважением к Насибяну

ԱՎԵԼԱՑՆԵԼ ՄԵԿՆԱԲԱՆՈՒԹՅՈՒՆ
Ներմուծեք թվանշաններն     

Նորություններ
Moody’s միջազգային գործակալությունը բարձրացրել է Կոնվերս Բանկի վարկանիշըMoody’s միջազգային գործակալությունը բարձրացրել է Կոնվերս Բանկի վարկանիշը
Ամերիաբանկը` Tech Week Vanadzor-ի ֆինթեք գործընկերԱմերիաբանկը` Tech Week Vanadzor-ի ֆինթեք գործընկեր
Էրդողան. Կովկասն այլևս համբերություն չունի` ապրելու նոր հակամարտությունԷրդողան. Կովկասն այլևս համբերություն չունի` ապրելու նոր հակամարտություն
Արքեպիսկոպոս Աջապահյանի փաստաբանական խումբը Փաշինյանի հայտարարությունը որակում է հրաման դատախազությանըԱրքեպիսկոպոս Աջապահյանի փաստաբանական խումբը Փաշինյանի հայտարարությունը որակում է հրաման դատախազությանը
"Ահաբեկչության մասին" գործը դարձել է հակառակորդներին ճնշելու գործիք։ Առաջնային թիրախը ՀԱԵ-ն է. փաստաբան
Քաղաքագետ. Հայ հոգևորականների և գործարար Կարապետյանի մեկուսացումը միայն ցուցադրում է իշխանության սնանկությունն ու վախերըՔաղաքագետ. Հայ հոգևորականների և գործարար Կարապետյանի մեկուսացումը միայն ցուցադրում է իշխանության սնանկությունն ու վախերը
Հայաստանում ժամանակավորապես կդադարեցվի թվային հեռարձակումը . հանձնաժողովՀայաստանում ժամանակավորապես կդադարեցվի թվային հեռարձակումը . հանձնաժողով
Քաղաքագետ Կարեն Իգիթյանին արգելել են մուտք գործել ՀայաստանՔաղաքագետ Կարեն Իգիթյանին արգելել են մուտք գործել Հայաստան
ՀՀ վարչապետը հերթական սպառնալիքներն է հնչեցրել Ամենայն հայոց կաթողիկոսի հասցեինՀՀ վարչապետը հերթական սպառնալիքներն է հնչեցրել Ամենայն հայոց կաթողիկոսի հասցեին
ԱԳՆ. Հայաստանի տարածքը չի կարող օգտագործվել երրորդ պետությունների կողմից հարևան պետություններից որևէ մեկի դեմ ռազմական գործողություններ իրականացնելու համարԱԳՆ. Հայաստանի տարածքը չի կարող օգտագործվել երրորդ պետությունների կողմից հարևան պետություններից որևէ մեկի դեմ ռազմական գործողություններ իրականացնելու համար
ԱԱԾ մեկուսարանում գտնվող Միքայել արքեպիսկոպոս Աջապահյանն ու Բագրատ արքեպիսկոպոս Գալստանյանը հացադուլ են հայտարարումԱԱԾ մեկուսարանում գտնվող Միքայել արքեպիսկոպոս Աջապահյանն ու Բագրատ արքեպիսկոպոս Գալստանյանը հացադուլ են հայտարարում
Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածինը հանդես է եկել հայտարարությամբ, որում վրդովմունքն է հայտնվում Հայ եկեղեցու դեմ Հայաստանի իշխանությունների և անձամբ վարչապետի սանձազերծած դատապարտելի արշավի առնչությամբՄայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածինը հանդես է եկել հայտարարությամբ, որում վրդովմունքն է հայտնվում Հայ եկեղեցու դեմ Հայաստանի իշխանությունների և անձամբ վարչապետի սանձազերծած դատապարտելի արշավի առնչությամբ
# MERDZEVOV հեշթեգով Երևանի կենտրոնական պուրակում մեկնարկում է հանրահավաք՝ ի պաշտպանություն քաղբանտարկյալ, հայտնի գործարար Սամվել Կարապետյանի# MERDZEVOV հեշթեգով Երևանի կենտրոնական պուրակում մեկնարկում է հանրահավաք՝ ի պաշտպանություն քաղբանտարկյալ, հայտնի գործարար Սամվել Կարապետյանի
Երևանում մեկնարկել է երթ՝ ի պաշտպանություն Սամվել ԿարապետյանիԵրևանում մեկնարկել է երթ՝ ի պաշտպանություն Սամվել Կարապետյանի
էլեկտրաէներգիայի պլանային դադարեցումներ  հուլիսի 7-ինէլեկտրաէներգիայի պլանային դադարեցումներ հուլիսի 7-ին
Առաջնորդ՝ առանց վստահության, ընդդիմություն՝ առանց աջակցության, խաղաղություն՝ առանց զիջումների. Նիկոլ Փաշինյանի իշխանության 7 տարինԱռաջնորդ՝ առանց վստահության, ընդդիմություն՝ առանց աջակցության, խաղաղություն՝ առանց զիջումների. Նիկոլ Փաշինյանի իշխանության 7 տարին
Անիի Մայր տաճարը վերականգնումից հետո կգործի որպես մզկիթԱնիի Մայր տաճարը վերականգնումից հետո կգործի որպես մզկիթ
IDBank-ը թողարկել է պարտատոմսերի 2025 թվականի 3-րդ, 4-րդ և 5-րդ տրանշերըIDBank-ը թողարկել է պարտատոմսերի 2025 թվականի 3-րդ, 4-րդ և 5-րդ տրանշերը
«Միջազգային քրիստոնեական համերաշխություն»-ը ՄԱԿ Մարդու իրավունքների խորհրդին կոչ է անում Լեռնային Ղարաբաղի հարցով հատուկ զեկուցող նշանակել«Միջազգային քրիստոնեական համերաշխություն»-ը ՄԱԿ Մարդու իրավունքների խորհրդին կոչ է անում Լեռնային Ղարաբաղի հարցով հատուկ զեկուցող նշանակել
Հայաստանի հանրային մուլտիպլեքսը չպետք է օգտագործվի օտարերկրյա քաղաքական օրակարգերի սպասարկման համար. հայտարարությունՀայաստանի հանրային մուլտիպլեքսը չպետք է օգտագործվի օտարերկրյա քաղաքական օրակարգերի սպասարկման համար. հայտարարություն
Փաստաբան. Խորհրդարանում ընթանում է Մառլեզոնյան բալետի հերթական մասի բեմադրությունըՓաստաբան. Խորհրդարանում ընթանում է Մառլեզոնյան բալետի հերթական մասի բեմադրությունը
Վերաքննիչ դատարանն անփոփոխ է թողել Սամվել Կարապետյանին կալանավորելու առաջին ատյանի որոշումըՎերաքննիչ դատարանն անփոփոխ է թողել Սամվել Կարապետյանին կալանավորելու առաջին ատյանի որոշումը
Լինդսի Սնելը կոչ է արել աջակցել ի պաշտպանություն արցախահայության Կոնգրեսի երկկուսակցական նամակ կազմելու ANCA-ի նախաձեռնությանըԼինդսի Սնելը կոչ է արել աջակցել ի պաշտպանություն արցախահայության Կոնգրեսի երկկուսակցական նամակ կազմելու ANCA-ի նախաձեռնությանը
Ֆրանսիայի Առնուվիլ քաղաքն ընդունել է բանաձև, որով դատապարտել է ԿԽՄԿ-ի անարդար արտաքսումն ԱդրբեջանիցՖրանսիայի Առնուվիլ քաղաքն ընդունել է բանաձև, որով դատապարտել է ԿԽՄԿ-ի անարդար արտաքսումն Ադրբեջանից
Ադրբեջանն օկուպացված Ստեփանակերտում անցկացնում է ՏՀԿ 17-րդ գագաթնաժողովըԱդրբեջանն օկուպացված Ստեփանակերտում անցկացնում է ՏՀԿ 17-րդ գագաթնաժողովը
Վահագն Չախալյանը ձերբակալվել է ահաբեկչության նախապատրաստմանը եւ իշխանության յուրացմանն առնչվող  գործի շրջանակումՎահագն Չախալյանը ձերբակալվել է ահաբեկչության նախապատրաստմանը եւ իշխանության յուրացմանն առնչվող  գործի շրջանակում
Ադրբեջանի դինաստիական ռեժիմը շարունակում է դաժան հաշվեհարդարը լրագրողների նկատմամբԱդրբեջանի դինաստիական ռեժիմը շարունակում է դաժան հաշվեհարդարը լրագրողների նկատմամբ
Շվեդիայի դեսպանը հրաժեշտ է տվել Հայաստանի ԱԳ նախարարինՇվեդիայի դեսպանը հրաժեշտ է տվել Հայաստանի ԱԳ նախարարին
Հուլիսի 4-ին և 5-ին Երևանի մի շարք հատվածներում երթևեկությունը ժամանակավորապես կդադարեցվիՀուլիսի 4-ին և 5-ին Երևանի մի շարք հատվածներում երթևեկությունը ժամանակավորապես կդադարեցվի
Արցախի մշակույթի նախկին նախարար․երբևէ Արցախ վերադարձը պետք է սկսվի մշակութային վերադարձիցԱրցախի մշակույթի նախկին նախարար․երբևէ Արցախ վերադարձը պետք է սկսվի մշակութային վերադարձից
Սեյրան Օհանյան. Հայաստանի իշխող խմբակն իմ դեմ շոու է կազմակերպելՍեյրան Օհանյան. Հայաստանի իշխող խմբակն իմ դեմ շոու է կազմակերպել
Հայաստանի խորհրդարանում քննարկվում է Սեյրան Օհանյանի եւ Արծվիկ Մինասյանի նկատմամբ քրեական հետապնդում հարուցելուն համաձայնություն տալու հարցըՀայաստանի խորհրդարանում քննարկվում է Սեյրան Օհանյանի եւ Արծվիկ Մինասյանի նկատմամբ քրեական հետապնդում հարուցելուն համաձայնություն տալու հարցը
Երևանն ակնկալում է Վաշինգտոնի հետ ռազմավարական գործընկերության խորացումԵրևանն ակնկալում է Վաշինգտոնի հետ ռազմավարական գործընկերության խորացում
Փաշինյանը բարձր է գնահատում աշխարհում հակամարտություններին վերջ դնելու և խաղաղություն հաստատելու Թրամփի տեսլականըՓաշինյանը բարձր է գնահատում աշխարհում հակամարտություններին վերջ դնելու և խաղաղություն հաստատելու Թրամփի տեսլականը
Սամվել Կարապետյանը դատական կարգով ներողություն է պահանջում Արսեն Թորոսյանից և Հայկ Կոնջորյանից՝ զրպարտության համարՍամվել Կարապետյանը դատական կարգով ներողություն է պահանջում Արսեն Թորոսյանից և Հայկ Կոնջորյանից՝ զրպարտության համար
Քաղաքագետ. Հայաստանին անհրաժեշտ են մեխանիզմներ՝ այլևս երբեք մեկ հոգու ձեռքում ողջ իշխանությունը չկենտրոնացնելու նպատակովՔաղաքագետ. Հայաստանին անհրաժեշտ են մեխանիզմներ՝ այլևս երբեք մեկ հոգու ձեռքում ողջ իշխանությունը չկենտրոնացնելու նպատակով
Հայաստանի նախկին վարչապետը հանդես է եկել ի պաշտպանություն կալանավորված Սամվել ԿարապետյանիՀայաստանի նախկին վարչապետը հանդես է եկել ի պաշտպանություն կալանավորված Սամվել Կարապետյանի
Փոխվարչապետ. Բարձր ենք գնահատում Միացյալ Նահանգների շարունակական աջակցությունը Հարավային Կովկասում խաղաղության հաստատման ջանքերինՓոխվարչապետ. Բարձր ենք գնահատում Միացյալ Նահանգների շարունակական աջակցությունը Հարավային Կովկասում խաղաղության հաստատման ջանքերին
ՌՀՄ ղեկավար. Հայաստանի իշխանությունների գործողությունները սպանում են բիզնեսը եւ կհանգեցնեն երկրում ներդրումների արտահոսքիՌՀՄ ղեկավար. Հայաստանի իշխանությունների գործողությունները սպանում են բիզնեսը եւ կհանգեցնեն երկրում ներդրումների արտահոսքի
Սամվել Կարապետյանը կալանքի տակ էլ հազար անգամ ավելի ազատ է, քան Հայաստանի իշխանությունները. Սամվել Կարապետյանը կալանքի տակ էլ հազար անգամ ավելի ազատ է, քան Հայաստանի իշխանությունները. "Տաշիր" ԸԽ ղեկավարի որդի
Միքայել Աջապահյանի փաստաբանները վերաքննիչ բողոք են ներկայացրել կալանավորման մասին որոշման դեմՄիքայել Աջապահյանի փաստաբանները վերաքննիչ բողոք են ներկայացրել կալանավորման մասին որոշման դեմ
Հայաստանն ու Վիեննան քննարկել են միգրացիայի ոլորտում համագործակցության հետագա ամրապնդման ուղիներըՀայաստանն ու Վիեննան քննարկել են միգրացիայի ոլորտում համագործակցության հետագա ամրապնդման ուղիները
Միրզոյան. Հայաստանը ձգտում է Չինաստանի հետ կապերի խորացման՝ առանց որևէ սահմանափակմանՄիրզոյան. Հայաստանը ձգտում է Չինաստանի հետ կապերի խորացման՝ առանց որևէ սահմանափակման
էլեկտրաէներգիայի պլանային դադարեցումներ  հուլիսի 4-ինէլեկտրաէներգիայի պլանային դադարեցումներ հուլիսի 4-ին
Երևանում տեղի են ունեցել քաղաքական խորհրդակցություններ Հայաստանի և Բելգիայի արտաքին քաղաքական գերատեսչությունների միջևԵրևանում տեղի են ունեցել քաղաքական խորհրդակցություններ Հայաստանի և Բելգիայի արտաքին քաղաքական գերատեսչությունների միջև
ՀՀ ՔԿ. Կալանավորները խարդախությամբ զբաղվել են հենց բանտիցՀՀ ՔԿ. Կալանավորները խարդախությամբ զբաղվել են հենց բանտից
Հայաստանը ՇՀԿ անդամ դառնալու ցանկություն է  հայտնելՀայաստանը ՇՀԿ անդամ դառնալու ցանկություն է  հայտնել
Հայաստանն ընդլայնում է Արցախից բռնի տեղահանվածների բնակարանային աջակցության պետական ծրագիրըՀայաստանն ընդլայնում է Արցախից բռնի տեղահանվածների բնակարանային աջակցության պետական ծրագիրը
Արդարադատության նախարարը հայտարարել Է ԶԼՄ-ների ոլորտում ինքնակարգավորող մարմնի ստեղծման մասինԱրդարադատության նախարարը հայտարարել Է ԶԼՄ-ների ոլորտում ինքնակարգավորող մարմնի ստեղծման մասին
Նոր սահմանադրության գաղափարական հիմքերը կորոշվեն Սահմանադրական բարեփոխումների խորհրդի նիստի արդյունքում. արդարադատության նախարարՆոր սահմանադրության գաղափարական հիմքերը կորոշվեն Սահմանադրական բարեփոխումների խորհրդի նիստի արդյունքում. արդարադատության նախարար
Թմրաշրջանառությունից հանվել է մաքսանենգ ճանապարհով Հայաստան ներմուծված ավելի քան 7 կգ մարիխուանաԹմրաշրջանառությունից հանվել է մաքսանենգ ճանապարհով Հայաստան ներմուծված ավելի քան 7 կգ մարիխուանա
Արդշինբանկում ամփոփվեց Mastercard Business քարտապանների համար կազմակերպված խաղարկությունըԱրդշինբանկում ամփոփվեց Mastercard Business քարտապանների համար կազմակերպված խաղարկությունը
ՁԻԱՀ-ի, տուբերկուլոզի և մալարիայի դեմ պայքարի գլոբալ հիմնադրամը 9,6 մլն դոլար դրամաշնորհ կհատկացնի ՀայաստանինՁԻԱՀ-ի, տուբերկուլոզի և մալարիայի դեմ պայքարի գլոբալ հիմնադրամը 9,6 մլն դոլար դրամաշնորհ կհատկացնի Հայաստանին
Հայաստանը փոխում է ՄԻԵԴ-ի վճիռներով և որոշումներով սահմանված արդարացի փոխհատուցման գումարի վճարման կարգՀայաստանը փոխում է ՄԻԵԴ-ի վճիռներով և որոշումներով սահմանված արդարացի փոխհատուցման գումարի վճարման կարգ
Առաջիկա երեք օրերին Հայաստանի ողջ տարածքում կդիտվի անձրևային եղանակ. օդերևութաբաններԱռաջիկա երեք օրերին Հայաստանի ողջ տարածքում կդիտվի անձրևային եղանակ. օդերևութաբաններ
Մովչան. Աշխարհում չկա մեկը, ով հիմա զբաղվեր Ռուբեն Վարդանյանին Բաքվի բանտից ազատելու հարցովՄովչան. Աշխարհում չկա մեկը, ով հիմա զբաղվեր Ռուբեն Վարդանյանին Բաքվի բանտից ազատելու հարցով
Փաշինյանը պահանջել է Ամենայն հայոց կաթողիկոսի արտահերթ ընտրության անցկացումՓաշինյանը պահանջել է Ամենայն հայոց կաթողիկոսի արտահերթ ընտրության անցկացում
Թուրքիայում առաջարկել են Հայաստանի հետ սահմանի անցակետը վերանվանել Թուրքիայում առաջարկել են Հայաստանի հետ սահմանի անցակետը վերանվանել "Թալեաթ փաշա"
Սարգիս Խանդանյանն ընտրվել է ԵԱՀԿ ԽՎ ժողովրդավարության, մարդու իրավունքների եւ հումանիտար հարցերով հանձնաժողովի նախագահՍարգիս Խանդանյանն ընտրվել է ԵԱՀԿ ԽՎ ժողովրդավարության, մարդու իրավունքների եւ հումանիտար հարցերով հանձնաժողովի նախագահ
ԶԼՄ. Ալիևն ու Փաշինյանը հուլիսին կհանդիպեն Դուբայում՝ խաղաղության գործընթացի շրջանակումԶԼՄ. Ալիևն ու Փաշինյանը հուլիսին կհանդիպեն Դուբայում՝ խաղաղության գործընթացի շրջանակում
Կարդալ ավելին



Մեկնաբանվողներ
Վերաքննիչ դատարանն անփոփոխ է թողել Սամվել Կարապետյանին կալանավորելու առաջին ատյանի որոշումըՎերաքննիչ դատարանն անփոփոխ է թողել Սամվել Կարապետյանին կալանավորելու առաջին ատյանի որոշումը
Մովչան. Աշխարհում չկա մեկը, ով հիմա զբաղվեր Ռուբեն Վարդանյանին Բաքվի բանտից ազատելու հարցովՄովչան. Աշխարհում չկա մեկը, ով հիմա զբաղվեր Ռուբեն Վարդանյանին Բաքվի բանտից ազատելու հարցով
IDBank-ի ներկայացուցիչը միացել է Trade Finance Global-ի խմբագրական խորհրդինIDBank-ի ներկայացուցիչը միացել է Trade Finance Global-ի խմբագրական խորհրդին
ԱԺ պատգամավոր. ամենակարևորը ռուս-ադրբեջանական դիմակայությունը Հայաստանի սահմաններին չհասցնելն էԱԺ պատգամավոր. ամենակարևորը ռուս-ադրբեջանական դիմակայությունը Հայաստանի սահմաններին չհասցնելն է
Կառավարության շենքի մոտ ցուցարարները պահանջում են քրեական պատասխանատվության ենթարկել Փաշինյանին՝ ՀԱԵ հասցեին հայտարարությունների համարԿառավարության շենքի մոտ ցուցարարները պահանջում են քրեական պատասխանատվության ենթարկել Փաշինյանին՝ ՀԱԵ հասցեին հայտարարությունների համար
Կաթողիկոս. Թուրքիայի ռազմական աջակցությամբ Ադրբեջանն իրականացրել է ոճրագոծություն՝ բռնազավթել և ամբողջապես հայաթափել է ԱրցախըԿաթողիկոս. Թուրքիայի ռազմական աջակցությամբ Ադրբեջանն իրականացրել է ոճրագոծություն՝ բռնազավթել և ամբողջապես հայաթափել է Արցախը
Թվում էր՝ ավելի վատ չի կարող լինել. Փաշինյանն անպարկեշտ վիրավորանք է հրապարակել եպիսկոպոսի հասցեին, իսկ նրա կինը հոգևորականներին անվանել է մանկապիղծներԹվում էր՝ ավելի վատ չի կարող լինել. Փաշինյանն անպարկեշտ վիրավորանք է հրապարակել եպիսկոպոսի հասցեին, իսկ նրա կինը հոգևորականներին անվանել է մանկապիղծներ
Հայաստանը պաշտպանել է ՄԱԿ Գլխավոր ասամբլեայում ընդունված հակառուսական բանաձևըՀայաստանը պաշտպանել է ՄԱԿ Գլխավոր ասամբլեայում ընդունված հակառուսական բանաձևը
Վարդան Ղուկասյանն ընտրվել է Գյումրու քաղաքապետՎարդան Ղուկասյանն ընտրվել է Գյումրու քաղաքապետ
Սարգսյանը նշել է երեք հիմնական խնդիրները, որոնք անհրաժեշտ է իրագործել Հայաստանում իշխանափոխությունից հետոՍարգսյանը նշել է երեք հիմնական խնդիրները, որոնք անհրաժեշտ է իրագործել Հայաստանում իշխանափոխությունից հետո
Քաղաքական գործիչ. Փաշինյանը միտումնավոր զոհաբերեց Արցախը՝ Հայաստանի ռազմավարական կողմնորոշումը փոխելու համարՔաղաքական գործիչ. Փաշինյանը միտումնավոր զոհաբերեց Արցախը՝ Հայաստանի ռազմավարական կողմնորոշումը փոխելու համար
Վաթսուն ամերիկացի օրենսդիրներ ԱՄՆ պետքարտուղարին կոչ են արել դադարեցնել ռազմական օգնությունն ԱդրբեջանինՎաթսուն ամերիկացի օրենսդիրներ ԱՄՆ պետքարտուղարին կոչ են արել դադարեցնել ռազմական օգնությունն Ադրբեջանին
Քաղաքագետ. 31 տարի անց Արցախն Ադրբեջանի կազմում է ճանաչել Լևոն Տեր-Պետրոսյանի քաղաքական հոգեզավակըՔաղաքագետ. 31 տարի անց Արցախն Ադրբեջանի կազմում է ճանաչել Լևոն Տեր-Պետրոսյանի քաղաքական հոգեզավակը
 Փաշինյանը հայտարարել է Ղարաբաղյան շարժման դերի մասին՝  Փաշինյանը հայտարարել է Ղարաբաղյան շարժման դերի մասին՝ "Հայաստանի պետականության չկայացման գործում"
Փաշինյանը պարզաբանել է, թե խաղաղության համաձայնագրի շրջանակում Բաքվի հետ ինչ հարցեր են քննարկման ենթակաՓաշինյանը պարզաբանել է, թե խաղաղության համաձայնագրի շրջանակում Բաքվի հետ ինչ հարցեր են քննարկման ենթակա