ԳՄՕ հսկա «Մոնսանտոն» Հայաստանի շուկայում իր արտադրանքն իրացնում է 2006 թվականից. Հայաստանի իրավասու կառույցներն անտեղյակ են

Արմինֆո. 2006 թվականից «Մոնսանտո» ընկերությունն զբաղվում է իր արտադրանքի իրացմամբ հայկական շուկայում: Այդ մասին ասվում է  ամերիկյան ԳՄՕ հսկա «Մոնսանտոյի»  Հայաստանի շուկա հնարավոր մուտքի առնչությամբ ՀՀ-ում ԱՄՆ դեսպանության պարզաբանման մեջ:

Անդրադառնալով Հայաստանում «Մոնսանտո» և «Վալմոնտ՚ ընկերությունների վերջերս կայացած շնորհանդեսի նպատակներին` ԱՄՆ դեսպանությունը պարզաբանում է, որ միջոցառումն անցկացվել է ՀՀ տնտեսությունում ամերիկյան ներդրումների խթանման ԱՄՆ քաղաքականության շրջանակում: Այդուհանդերձ, ինչպես ընդգծում է ամերիկյան դիվանագիտական գերատեսչությունը, ընկերության հետ համագործակցության որոշում պետք է կայացնեն հայ ֆերմերները և ագրոընկերությունները: Մինչդեռ Հայաստանի իրավասու կառույցները լիովին անտեղյակ են հայկական շուկա ԳՄՕ-արտադրանքի ներթափանցման և գենամոդիֆիկացված մթերքների արտադրությամբ և վաճառքով զբաղվող ընկերությունների գործունեության մասին:

Ոչ Հայաստանի գյուղնախարարությունում, ոչ Սննդամթերքի անվտանգության պետական ծառայությունում չեն կարողացել պարզորոշ պատասխան տալ ԱրմԻնֆո-ի այն հարցմանը, թե արդյոք «Մոնսանտոն» գործում է հայկական շուկայում: Երկու կառույցներում էլ միայն ենթադրել են, որ եթե անգամ ընկերությունը ներկայացված է հայկական շուկայում, ամենայն հավանականությամբ` ուրիշ առևտրային ապրանքանիշով:

Մեր հետաքննության ընթացքում նաև պարզվել է, որ Հայաստանում վիճակագրություն չի վարվում այն մասին, թե ինչ քանակությամբ ԳՄՕ-մթերք է ստացվում երկրի շուկա, և, առավել ևս, չեն անցկացվում այդ մթերքների լաբորատոր հետազոտություններ` անվտանգության նկատառումներով: Սակայն ԱրմԻնֆո-ի թղթայկցի  հետ զրույցում Սննդամթերքի անվտանգության պետական ծառայության մամուլի քարտուղար  Նվարդ Առաքելյանը լավատեսական լուր է հաղորդել. 2018 թվականին կառույցը մտադիր է որպես առաջնային ուղղություն իրականացնել հայկական շուկա մուտք գործող ԳՄՕ-մթերքների լաբորատոր հետազոտություններ: Ավելի վաղ ԱրմԻնֆո-ի թղթակցի հետ զրույցում  ՀՀ Գյուղատնտեսության նախարարության մամուլի քարտուղար Անի Սմբատյանը հաղորդել էր, որ հասարակական արձագանքից և ԶԼՄ-ների հրապարակումից հետո գյուղատնտեսության նախարար Իգնատի Առաքելյանը հանձնարարել է մանրամասն ուսումնասիրել Հայաստանում «Մոնսանտոյի» գործունեությանն առնչվող իրավիճակը: Այսօր նա հաղորդել է, որ այդ մասին տեղեկատվություն կտրամադրվի հաջորդ շաբաթ:

Այդուհանդերձ, Սմբատյանն ընդգծել է, որ ՀՀ Գյուղատնտեսության նախարարությունը շահագրգռված է հանրապետությունում օրգնական, «կանաչ» գյուղատնտեսական արտադրանքի աճեցմամբ: «Այդ մասին ընդգծել է նաև գյուղատնտեսության փոխնախարար Արմեն Հարությունյանը` ԱՄՆ դեսպանատան կազմակերպած շնորհանդեսի ժամանակ՚, - նշել է նա, ընդգծելով, որ «Մոնսանտո» ընկերությունը համագործակցության վերաբերյալ պայմանագրեր չունի ՀՀ Գյուղատնտեսության նախարարության հետ:

Նշենք, որ նոյեմբերի 1-ին ՀՀ-ում ԱՄՆ դեսպանատանը կայացել էր «Վալմոնտ՚ և ««Մոնսանտո՚ ընկերությունների գործունեության շնորհանդեսը: Երկու ընկերություններն էլ լավ հայտնի հետ համաշխարհային շուկայում: Valmont Irrigation-ը զբաղվում է մեխանիզացված ոռոգման սարքավորումների արտադրությամբ և սպասարկմամբ, և վերջինիս նկատմամբ, որպես այդպիսին, պահանջներ չկան: Նույնը չի կարելի ասել անդրազգային Monsanto ընկերության մասին, որը զբաղվում է տրանսգենային սերմեր ու թունաքիմիկատների արտադրությամբ: ԱՄՆ գործերի հավատարմատար Ռաֆիկ Մանսուրը ներկայացրել է դրանց մուտքը հայաստանյան շուկա, մինչդեռ երկու տարի առաջ Հայաստանն արգելել է ԳՄՕ արտադրությունը, սակայն գենամոդիֆիկացված բաղադրիչներ պարունակող սննդամթերքի ներմուծումը թույլատրված է՝ հատուկ մակնշման դեպքում: Այսինքն՝ շուկան, որպես այդպիսին, պաշտպանված չէ նման արտադրանքից: Իհարկե, ԱՊՀ-ում Monsanto-ի վաճառքի գծով մենեջեր Ալեքսանդր Զվյագինցևը լրագրողների հետ զրույցում հավաստիացրել է, որ ընկերությունը հայ գործընկերներին չի առաջարկի աշխատել գենամոդիֆիկացված արտադրանքով, քանի որ իրենք «դա չեն անում երկրներում, որտեղ դա արգելված է»: Բայց ահա արդեն շուրջ 20 տարի է, ինչ ընկերությունը Հայաստանում սերմեր է իրացնում և խորհրդակցություններ անցկացնում գյուղացիների հետ: Ամերիկյան ԳՄՕ հսկայի հայկական շուկա հնարավոր մուտքի թեման անտարբեր չի թողել աշխարհահռչակ  System Of a Down ռոք խմբի մեներգիչ Սերժ Թանկյանին, ով Facebook-ի իր էջում անդրադարձել է այդ թեմային: Նա Հայաստանին կոչ է արել հեռու մնալ ամերիկյան Monsanto ընկերությունից, որը զբաղվում է տրանսգենային սերմերի, թունաքիմիկատների արտադրությամբ: Թանկյանը, մասնավորապես, գրում է, որ Monsanto-ն թունավորել է ԱՄՆ շրջակա միջավայրը, և վերջինիս գենամոդիֆիկացված մթերքները կարող են վերջ դնել օրգանական սննդին: «Իր քաղաքականության պատճառով Monsanto-ն ԱՄՆ-ում և Եվրոպայում հայտնի է՝ որպես «չարիքի կորպորացիա»: Ի տարբերություն ԱՄՆ-ի՝ Հայաստանում հնարավորություն ունեմ վայելելու էկոլոգիապես մաքուր, խրթխրթան խնձորների համը»: Սեպտեմբերի վերջին The Guardian-ը  մերկացնող հոդված էր հրապարակել այն մաիսն, որ «Մոնսանտոն՚ պաշտոնապես տարեկան շուրջ 300000-400000 է ծախսել Եվրախորհրդարանում  իր շահերը ներկայացնելու համար: Հրապարակվել է նաև ընկերության ներքին նամակագրությունը, որում աշխատակիցները քննարկում են եղանակներ, թե ինչպես խոչընդոտել գլիֆոսատի պեստիցիդի նորմալ ուսումնասիրմանը և վտանգավոր ճանաչմանը, և այդ  մասին գրել են ԱՄՆ պաշտոնյաների և գիտնականների: Ավելի ուշ նաև պարզվել է, որ եվրոպական EFSA կազմակերպությունը, որը պատասխանատու է մթերքների անվտանգության համար, արդեն պատճենել է գլիֆոսատի մասին 2015 թվի իր հաշվետվությունը` 2012 թվի  Monsanto հեղինակության հաշվետվությունից: