Արմինֆո. ԵԱՀԿ ՄԽ համանախագահները շարունակում են աջակցել միջադեպերի հետաքննության մեխանիզմների ձևավորմանը` որպես այժմ հրադադարի ռեժիմի պահպանումն ապահովող կարևոր տարր, երբ ընթանում են հակամարտության խաղաղ կարգավորման շուրջ բանակցություններ: Այդ մասին հայտարարել է ԵԱՀԿ ՄԽ ամերիկացի հնամանախագահ Ջեյմս Ուորլիքը «Առավոտում» հրապարակված հարցազրույցում, պատասխանելով այն հարցին, թե արդյոք հետաքննությունների մեխանիզմների ստեղծման հարցը բանակցությունների օրակարգում չէ:
«Մենք հանձն ենք առել մշակել գործուն պլան, որը շարունակում ենք առաջ քաշել կողմերի հետ քննարկումներում եւ Վիեննայում», - նշել է Ուորլիքը: Միևնույն ժամանակ, պատասխանելով այն հարցին թե արդյոք կարող ենք այսօր արձանագրել, որ ապրիլյան
քառօրյա պատերազմից հետո կողմերը քննարկում են Լեռնային Ղարաբաղի կարգավիճակը ճանաչելու հարցը, որը դրված է Ադրբեջանի իշխանությունների առջեւ, ամերիկացի միջնորդը նշել է, թե կարեւոր է գիտակցել, որ կարգավորումը շատ տարրերի է առնչվում: «Սա ներառում է Լեռնային Ղարաբաղի կարգավիճակը, բայց նաեւ տարածքների վերադարձ ադրբեջանականվերահսկողության, միջազգային խաղաղապահների տեղակայում, ներքին տեղահանվածների եւ փախստականների վերադարձ, ենթակառուցվածքների եւ հեռահաղորդակցության օղակների վերականգնում եւ այլ հարցեր: Մենք հավատացած ենք, որ կարգավիճակի վերաբերյալ
հանրային անկեղծ քննարկումները դրական քայլ են», - ասել է նա:
Պատասխանելով ԼՂ կարգավորման հարցում Արեւմուտք-Ռուսաստան լուրջ դիմակայությանն առնչվող հարցին` Ուորլիքը փաստել է, որ կողմերը միջնորդական ջանքերի համար որպես ընդունելի խողովակ ընտրել են ԵԱՀԿ Մինսկի
խումբն ու եռանախագահներին: «Ռուսաստանը, Ֆրանսիան եւ Միացյալ Նահանգները հստակ մատնանշել են, որ պատրաստ են աշխատել միասին եւ օգնել՝ գտնելու խաղաղ լուծում: Մենք միասին աշխատել ենք այժմ քննարկվող առաջարկների ու գաղափարների շուրջ ու կշարունակենք սերտորեն գործակցել»: Նա նաև հույս է հայտնել, որ Հայաստանի և Ադրբեջանի նախագահներն առաջին իսկ հնարավորության դեպքում կհանդիպեն՝ քննության առնելու առանցքային հարցերը: «Նման դեմ առ դեմ հանդիպումներն անփոխարինելի են, սակայն միայն իրենք կարող են որոշել՝ երբ եւ որտեղ հանդիպել», - նշել է Ուրլիքը:
Հիշեցնենք, որ մայիսի 16-ին Վիեննայում Հայաստանի նախագահ Սերժ Սարգսյանի և Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևի հանդիպման ընթացքում քննարկվել են ԼՂ հակամարտության գոտում ապրիլի սկզբին զինադադարի կոպիտ խախտման հետևանքով ստեղծված լարված իրավիճակը և դրանից դուրս գալու ուղիները: Մասնավորապես, համանախագահող երկրների ներկայացուցիչները պնդել են 1994թ. զինադադարի և 1995թ. զինադադարի ամրապնդման մասին համաձայնագրերի անշեղ իրագործման անհրաժեշտությունը: Համաձայնություն է ձեռք բերվել քայլեր ձեռնարկելու դրանց իրականացման մշտադիտարկման և միջադեպերի հետաքննության մեխանիզմի ներդրման, ԵԱՀԿ գործող նախագահի անձնական ներկայացուցչի թիմի կարողությունների ավելացման, հակամարտության կարգավորման բանակցային գործընթացի հնարավոր վերսկսման ուղղությամբ: 2016 թվականի հունիսի 20-ին Սանկտ Պետերբուրգում կայացել է Հայաստանի, Ռուսաստանի եւ Ադրբեջանի նախագահների եռակողմ հանդիպումը` ՌԴ նախագահի նախաձեռնությամբ, որի ընթացքում քննարկվել են Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության կարգավորմանն առնչվող հարցեր: Հանդիպման արդյունքում ընդունվել է համատեղ հայտարարություն: Հայտարարությունում, մասնավորապես, նշվում է. «Հայաստանի և Ադրբեջանի նախագահները վերահաստատեցին մայիսի ս.թ. 16-ին Վիեննայում կայացած հայ-ադրբեջանական գագաթնաժողովի պայմանավորվածությունները` ուղղված հակամարտության գոտում իրավիճակի կայունացմանը և հաշտության գործընթացում առաջընթացին նպաստող մթնոլորտի ստեղծմանը: Այդ նպատակով նրանք համաձայնեցին, մասնավորապես, մեծացնել հակամարտության գոտում միջազգային դիտորդների թիվը՚: Մինչդեռ Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը հայտարարել է, որ հետաքննության մեխանիզմները տվյալ փուլում ակտուալ չեն, և հարցը կարող է քննարկվել ՙԼՂՀ-ից հայկական զորքերի դուրսբերումից հետո միայն՚: Բացի այդ, նա ընդգծել է, որ ԵԱՀԿ գործող նախագահի անձնական ներկայացուցչի գարսենյակը կարող է ընդլայնվել մինչև 12-13 մարդ և ոչ ավելի: Այդ հանդիպումներից հետո Ֆրանսիան պատրաստակամություն էր հայտնել կազմակերպելու հակամարտության կարգավորմանը նպատակաուղղված հաջորդ հանդիպումը` օգոստոսին, որն այդպես լէ չկազմակերպվեց: