Արամ Կարապետյան: Սերժ Սարգսյանի լեգիտիմությունը Րաֆֆի Հովհաննիսյանի խղճի վրա է:

Պրն. Կարապետյան, փոխզիջումների և երկխոսության պատրաստակամություն ցուցաբերելով`Հայաստանի իշխանությունները և ընդդիմությունը`ի դեմս ՙԺառանգություն՚ կուսակցության ու վերջինիս առաջնորդ Րաֆֆի Հովհաննիսյանի, այնուամենայնիվ, չեն կարողանում փոխըմբռնման հանգել թվում է, թե տեխնիկական հարցերում: Որքանո՞վ է իրական բանակցությունների սեղանի շուրջ նստելու կողմերի ցանկությունը, և ինչպիսի՞ խնդիրներ է դրանցից յուրաքանչյուրը լուծում: 

Կարծում եմ, որ Հայաստանն այսօր այլ խնդիրներ ունի, ավելի մասշտաբային և էական, քան Սարգսյանի և Հովհաննիսյանի միջև ծավալված նամակագրական ժանրի երկխոսությունը: Այդ նամակագրությունը սոսկ գործող իշխանության փիար է: Սերժ Սարգսյանը ցանկանում է ցույց տալ, որ ինքն օրինական նախագահ է, ընդ որում դրսևորում է կառուցողականություն և ընդդիմությանը` ի դեմս Րաֆֆի Հովհաննիսյանի, ինչ-ինչ զիջումների գնալու պատրաստակամություն, պատրաստ է ինչ-որ բան փոխել կառավարությունում, մի խոսքով` համազգային իմաստուն առաջնորդի կերպար ստեղծել: Թե ինչ խնդիր է լուծում Րաֆֆի Հովհաննիսյանը, ես չեմ կարող ասել: Իմ քաղաքական գիտելիքներն ինձ հնարավորություն չեն տալիս մինչև վերջ հասկանալ, թե ինչ է ուզում ՙԺառանգության՚ առաջնորդը, ինչու է որոշել հացադուլ հայտարարել, առավել ևս, որ նա արդեն մեկ անգամ Ազատության հրապարակում հացադուլ արել է: Այդ ամենն ինձ համար աղոտ է և անհասկանալի: Ինչևէ, մեկ բան կարող եմ վստահ ասել. Րաֆֆի Հովհաննիսյանն օրինականացրել է Սերժ Սարգսյանի իշխանությունը՝  կամա թե ակամա: Սարգսյանի լեգիտիմությունը Րաֆֆի Հովհաննիսյանի խղճի վրա է: Եթե Հովհաննիսյանի նպատակը Հայաստանում իրավիճակը փոխելն է, ապա նա վաղուց պետք է հասկացած լիներ, որ նույնիսկ եթե Սերժ Սարգսյանը լիովին փոխի կառավարության կազմը, լուծի խորհրդարանը և նշանակի նոր մարզպետներ, ապա այդ դեպքում նույնպես ոչինչ չի փոխվի, եթե համակարգը մնա նախկինը: Հարկավոր է փոխել տնտեսական քաղաքականությունը, կողմնորոշվել աշխարհաքաղաքական վեկտորի առնչությամբ, զարգացնել ժողովրդավարությունը` այդ խոսքի ոչ թե վիրտուալ, այլ իրական իմաստով: Այն, ինչ այսօր տեղի է ունենում, չես անվանի այլ կերպ, քան` ներկայացում, և խելոք մարդիկ դա հասկանում են:

Օրինակ`ԱՄՆ, Գերմանիայի և Լեհաստանի դեսպանները, ովքեր քննադատել են իշխանությունների գործողությունները ՙՍիվիլիթաս՚ հիմնադրամի և վերջինիս հիմնադիր Վարդան Օսկանյանի նկատմամբ...

Կարծում եմ, որ նույնիսկ աֆրիկական որևէ խուլ երկրում չես հանդիպի նման երևույթի, երբ օտարերկրյա  դեսպանները նման բացահայտ և անկողմնակալ ձևով քննադատեն այն երկրի իշխանություններին, որտեղ գտնվում են: Երբ մարդն սկսում է անտեսել խաղի բոլոր կանոնենրը, նա սկսում է խաղալ ինքն իր հետ`գտնվելով ինչ-որ վիրտուալ իրականության մեջ: Կարծում եմ`Հայաստանի իշխանությունների գործողություններն ամբողջովին տեղավորվում են այդ տրամաբանության մեջ: Նրանք անցել են բոլոր սահմանները, իսկ ՙՍիվիլիթասի՚ գործն այդ անհեթեթության, անարխիայի և քաղաքական անգրագիտության դրսևորումներից մեկն է միայն: Նման քաղաքականությունը վերջին հաշվով հանգեցնում է ցնցումների, չեմ վախենում ասել`հեղափոխության:

Կան արդյո՞ք մարդիկ, ուժեր, որոնք կարող են իրենց վրա վերցնել այդ հեղափոխության ղեկը:

Կարծում եմ, որ նրանք այն մարդիկ են, ովքեր այդ ողջ թատերական ներկայացմանը չեն մասնակցում: Դա կլինի ընդհանուր գաղափարով միացած մարդկանց խումբ, այլ ոչ թե քաղաքական ուժ: Հեղափոխություն անում են ոչ թե քաղաքական ուժերը, այլ անձերը, անհատները, կադրերը:

Թույլ տվեք վերադառնալ Օսկանյանի և ՙՍիվիլիթաս՚ հիմնադրամի թեմային:

Կարծում եմ, որ Ազգային անվտանգության ծառայությունն Օսկանյանի և նրա հիմնադրած հիմնադրամի միջոցով փորձում է հայտնաբերել այն մոդուլային հիմնադրամները ու կազմակերպությունները, որոնք ֆինանսավորել են ՙՍիվիլիթասին՚:  Իսկ դրանք թե’ ամերիկյան, թե’ նորվեգական, թե’գերմանական կազմակերպություններ են: Այստեղ նմանություններ եմ տեսնում ռուսական իրավապահ մարմինների հետ, որոնք խուզակություններ են կատարում ոչ առևտրային կազմակերպությունների շենքերում: Հայաստանյան իշխանությունների գործողությունները Արևմուտքի գործադրած վիթխարի ճնշմանը դիմադրելու փորձ է: Իսկ այդ ճնշումը գործադրվում է ընտրախավի և Սերժ Սարգսյանի վրա, ով Արևմուտքի աչքում երբեք օլիգարխիկ համակարգից առանձին չի դիտվում: Արևմուտքը ճնշում է գործադրում գումարի միջոցով, ինչը հայկական օլիգարխիայի կյանքի իմաստն է: Օլիգարխների կուտակած գումարները հիմնականում պահվում են արևմտյան բանկերում, և այսօր արևմտյան ընտրախավերը, ըստ երևույթին, որոշել են թաքցնել այդ գումարները կամ լավագույն դեպքում վերադարձնել միայն 20-30%-ը: Կիպրոսի շուրջ աժիոտաժը և Մոսկվայի նյարդային արձագանքը շատ բան են մեզ ասում: Կիպրոսյան բանկերում ավանդների վրա հարկեր կիրառելու վերաբերյալ Կիպրոսի իշխանությունների որոշումն ուղղակի հարված է ռուսաստանյան օլիգարխների և նրանց հետ փոխկապակցված հայ օլիգարխների շահերին: Հասկանալի է, որ Հայաստանի իշխանությունը դիմադրելու է: Եվ ՙՍիվիլիթաս՚ հիմնադրամի հետապնդումը դիմադրության արդյունք է:

Այս համատեքստում պետք է ուշադրություն դարձնենք նաև Րաֆֆի Հովհաննիսյանի շարժմանը: Իր բոլոր առավելություններով և թերություններով հանդերձ, նա կարողացել է Սարգսյանի իշխանության քննադատության դիրքերից հանդես եկող հզոր արևմտամետ ընդդիմադիր կառույց ստեղծել: Այս պայմաններում Սարգսյանը զարմանում է, որ Արևմուտքը գումար չի տալիս վերջինիս: Ավելին, Ասոցացման համաձայնագրի ստորագրման համար Հայաստանի առջև խիստ պայմաններ են դրվում, և Կիպրոսից հետո Բրյուսելն էլ ավելի կխստացնի իր դիրքորոշումը: Ասեմ ավելին, որքանով ինձ հայտնի է, Եվրամիությունը մտադիր է պայմաններ առաջադրել նաև Ղարաբաղյան հարցում: Իսկ դա արդեն գումարներ չեն: Դա սպառնում է Սերժ Սարգսյանի համար շատ լուրջ հետևանքներով:

Դուք հիշատակեցիք տնտեսական խնդիրները`որպես ամենաարդիականն այսօրվա դրությամբ: Ի՞նչ համարժեք միջոցներ պետք է ձեռնարկի երկրի ղեկավարությունը դրանց լուծման համար:

Առաջին հերթին խոսքը վերաբերում է Աբխազական երկաթուղու բացմանը, արդյունավետ տնտեսական մոդելների մշակմանը, ներդրումների ներգրավմանը: Պետք է ամեն կերպ հասնել երկաթուղու բացմանը: Բայց այսօր ես հայկական կողմից բավարար ջանքներ, նախաձեռնություններ չեմ տեսնում: Դրանք չկան երկու պարզ պատճառով`քաղաքական անհեռատեսություն և վրացական կողմի, Ռուսաստանի, Աբխազիայի հետ, մեր իշխանությունների տեսակետից, երկարատև և տանջալից բանակցությունների մեջ խառնվելու ցանկության բացակայություն. հանկարծ ԱՄՆ-ն էլ կմիջամտի իրավիճակին: Հայաստանի կառավարության համար իրականում ավելորդ գլխացավանք, երկաթուղու բացման շուրջ բանակցությունների տեսքով, հարկավոր չէ: Եթե մենք խելացի լինենք, կկարողանանք խաղալ աշխարհաքաղաքական կենտրոնների շահերի վրա`քաղելով սեփական օգուտը, ինչպես ժամանակին Իսրայելն արեց: