Արմինֆո. Ռուսաստանի խաղաղապահներն արել են գլխավորը, ինչի մասին պետք չէ մոռանալ. նրանք խաղաղություն և կայունություն են բերել հակամարտության տարածաշրջան: Այդ մասին հայտարարել է ՌԴ փոխարտգործնախարար Միխայիլ Գալուզինը NEWS.ru-ի հարցազրույցում՝ անդրադառնալով Արցախում ՌԽԶ-ի դերին։
Գալուզինը հիշեցրել է, որ Ռուսաստանի խաղաղապահ զորակազմը մտցվել է հրադադարից և ռազմական գործողություններից անմիջապես հետո ՝ Ռուսաստանի, Ադրբեջանի և Հայաստանի ղեկավարների 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարության հիման վրա։ "Նաև նրանց ջանքերի շնորհիվ ստեղծվել են անհրաժեշտ պայմաններ, որպեսզի հայկական և ադրբեջանական կողմերը կարողանան սկսել կարգավորման հիմնական ուղիների քննարկումն ու գործարկումը ՝ տրանսպորտային հաղորդակցությունների ապաշրջափակում, սահմանի սահմանազատում, խաղաղ պայմանագրի մշակում, քաղաքացիական հասարակությունների գծով շփումների զարգացում ։ Այս բոլոր ուղղություններով աշխատանքը, թեկուզ տարբեր արագությամբ, առաջ է շարժվում", - կարծում է Գալուզինը։
Նա հիշեցրել է, որ Ռուսաստանի Պաշտպանության նախարարության համաձայն, ՌԽԶ-ի ուժերով ականազերծվել է ավելի քան 689 կմ ճանապարհ, ստուգվել է 1940 շենք, հայտնաբերվել և վնասազերծվել է 26 794 պայթյունավտանգ առարկա: Ապահովվել է 31 սոցիալապես նշանակալի օբյեկտների, 40 կմ կապի գծերի և 20 կմ գազատարի գործունեությունը։ "Խաղաղապահների մասնակցությամբ տեղի բնակչությանը հասցվել է ավելի քան 222 տոննա մարդասիրական օգնություն։ Կազմակերպվել է պահվող անձանց և ռազմագերիների փոխանակում, վերադարձվել է 213 անձ, այդ թվում ՝ Հայաստան ՝ 189, Ադրբեջան ՝ 24 անձ։ ՌԽԶ-ի բժշկական ստորաբաժանումներն իրականացրել են 15 հումանիտար և բժշկական արշավներ դեպի տարածաշրջանի հեռավոր շրջաններ ։ Վերականգնվել է 224 տուն, 95 կմ էլեկտրահաղորդման գիծ, 33 կմ օպտիկամանրաթելային կապի գիծ, 32 կմ ջրագիծ, 42 կմ գազատար, 36 տրանսֆորմատորային ենթակայան:
Ինչպես հայտնի է, 2023 թվականի սեպտեմբերի 19-20-ը տեղի ունեցած մարտական բախումների արդյունքում Լեռնային Ղարաբաղն անցել է Բաքվի լիակատար վերահսկողության տակ։ Ռուսաստանի ջանքերի շնորհիվ, այդ թվում ՝ մեր վեց խաղաղապահների կյանքի գնով, հնարավոր եղավ խուսափել քաղաքացիական բնակչության շրջանում զգալի զոհերից", - նշել է ռուս դիվանագետը։
Նրա խոսքով ՝ ՌԽԶ-ի ակտիվ միջնորդությամբ 2023 թվականի սեպտեմբերի 20-ին բառացիորեն մեկ օրվա ընթացքում պայմանավորվածություն է ձեռք բերվել ռազմական գործողությունների դադարեցման մասին և բանակցություններ են սկսվել Լեռնային Ղարաբաղի հայ բնակչության և ադրբեջանական իշխանությունների ներկայացուցիչների միջև։ "Մեր խաղաղապահները ապաստան են տրամադրել խաղաղ բնակիչներին, իրականացրել մարդասիրական օգնության առաքում, կազմակերպել բժշկական տարհանում։ Հարկ է նշել, որ սեպտեմբերյան հիշատակված իրադարձությունները տեղի չեն ունեցել դատարկ տեղում ։ Հայաստանի իշխանությունները ճանաչել են Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականությունը, ներառյալ նրա կազմում Լեռնային Ղարաբաղը, դեռևս 2022 թվականի հոկտեմբերին Պրահայում ԵՄ հովանու ներքո կայացած գագաթնաժողովում ։ Ընդ որում, Երևանը մեզ տեղյակ չի պահել։ Այն ժամանակ չի քննարկվել նաև տարածաշրջանի հայ բնակչության իրավունքների և անվտանգության ապահովման հարցը։ Անշուշտ, Հայաստանի ղեկավարության այս որոշումը Լեռնային Ղարաբաղի վերաբերյալ արմատապես փոխեց այն հիմնարար պայմանները, որոնց ներքո ստորագրվեց 2020 թվականի նոյեմբերի 9 - ի եռակողմ հայտարարությունը, այն ուղղակիորեն ազդեց ՌԽԶ-ի գործունեության վրա", - եզրափակել է Գալուզինը ։
Նշենք, որ ավելի վաղ հայտնի էր դարձել Արցախից ռուս խաղաղապահների ամբողջական դուրսբերման մասին ։ Մոսկվայում դա պատճառաբանել են նրանով, որ Արցախում հայ բնակչության բացակայության պատճառով ՌԽԶ-ի կարիքը վերացել է ։