Արմինֆո. 2023 թվականին Ադրբեջանում պահպանվել են Մարդու իրավունքների հետ կապված երկարաժամկետ խնդիրները։ Կառավարությունը խստորեն սահմանափակել է արտահայտվելու, հավաքների և միավորումների ազատությունը։ Այդ մասին ասվում է Human Rights Watch միջազգային իրավապաշտպան կազմակերպության զեկույցում՝ աշխարհում մարդու իրավունքների իրավիճակի ամփոփման Ադրբեջանի բաժնում։
Զեկույցի հեղինակները նշում են, որ, չնայած խոշտանգումների մասին տխրահռչակ գործի քննության որոշակի առաջընթացին, ոստիկանությունում և կալանավայրերում խոշտանգումներն ու դաժան վերաբերմունքը շարունակվել են: Այնուհետև նշվում է, որ, թեև նախագահական ներումը մայիսին առնչվել է մի քանի մարդկանց, որոնց դատապարտումները համարվել են քաղաքական դրդապատճառներով, այնուամենայնիվ, տասնյակ մարդիկ մնացել են ապօրինի բանտարկված:
Այնուհետև նշվում է, որ իշխանությունների կողմից բնապահպանական խնդիրների վերաբերյալ երկու առանձին զանգվածային բողոքների դաժան ճնշումը ցույց է տվել նրանց անհանդուրժողականությունը օրինական մտահոգությունների հրապարակային արտահայտման նկատմամբ, ինչպես նաև հասարակության հիասթափությունը շրջակա միջավայրը պաշտպանելու կառավարության անկարողությունից:
"Դատախազությունը կարճել է 2014 թվականին հետապնդման առարկա դարձած մի քանի ՀԿ-ների նկատմամբ հարուցված քրեական գործերը ։ Մյուսների նկատմամբ հետաքննությունները, ըստ ամենայնի, բաց են մնացել։ Սահմանափակող օրենքները թույլ չեն տվել քաղաքացիական հասարակության խմբերին ինքնուրույն գործել և ֆինանսավորման հասանելիություն ստանալ", - ասվում է զեկույցում։
Լեռնային Ղարաբաղ բաժնում զեկույցի հեղինակները նշում են, որ սեպտեմբերի 19-ին Ադրբեջանը ռազմական գործողություն է սկսել "Լեռնային Ղարաբաղի նկատմամբ լիակատար վերահսկողությունը վերականգնելու համար": "Լեռնային Ղարաբաղի ուժերը հանձնվեցին մեկ օր տևած մարտերից հետո։ Ավելի քան 100 հազար էթնիկ հայեր՝ տարածաշրջանի գրեթե ողջ հայ բնակչությունը, փախան Հայաստան։ Ռազմական գործողությունը հաջորդել է այդ տարածաշրջանում պարենի, դեղորայքի, հիգիենայի միջոցների եւ առաջին անհրաժեշտության այլ պարագաների ամիսներ տեւած սուր պակասին՝ Ադրբեջանի կողմից Հայաստանի եւ Լեռնային Ղարաբաղի միջեւ ավտոմոբիլային եւ հետիոտն երթեւեկության խափանման պատճառով, որը սկսվել էր 2022 թվականի դեկտեմբերին։ Հունիսի կեսերից Ադրբեջանն արգելափակել էր մարդասիրական բեռների բոլոր փոխադրումները և պարբերաբար արգելափակել էր Կարմիր խաչի միջազգային կոմիտեի (ԿԽՄԿ) կողմից հիվանդների տեղափոխումը: Ադրբեջանը հոսանքազրկել էր նաև էլեկտրահաղորդման և գազի գծերը, ինչը հանգեցրել էր էլեկտրաէներգիայի ամենօրյա կանոնավոր անջատումների: Դեռ սեպտեմբերին ռազմական գործողությունից առաջ պարբերաբար ռազմական բախումներ էին տեղի ունենում հայ - ադրբեջանական սահմանի երկայնքով գտնվող այլ շրջաններում, ինչի մասին կառավարությունը հայտարարեց սեպտեմբերին", - ասվում է զեկույցում։
Ընդգծվում է նաև, որ ադրբեջանական իշխանությունները ձերբակալել են առնվազն 9 քաղաքացիական ակտիվիստի, որոնք համացանցում քննադատել են սեպտեմբերի 19-ին Լեռնային Ղարաբաղում ռազմական գործողությունը: "Սեպտեմբերյան ռազմական գործողությունից հետո Ադրբեջանը ձերբակալել է դե-ֆակտո իշխանությունների մի քանի առաջնորդների՝ նրանց մեղադրելով, մասնավորապես, ահաբեկչության ֆինանսավորման, ապօրինի զինված կազմավորումների ստեղծման և սահմանն ապօրինի հատելու մեջ", - ասվում է զեկույցում: