Երկուշաբթի, 14 Օգոստոսի 2023 16:28

Արմինֆո.Սևանին օգնելու լավագույն միջոցը նրան հանգիստ թողնելն է։ Նման կարծիք է հայտնել շրջակա միջավայրի նախկին նախարար Սարգիս Շահազիզյանը՝ օգոստոսի 14-ին կայացած մամուլի ասուլիսի ժամանակ։

 

Այդ առնչությամբ նա հավելել է, որ Սևանով պետք է զբաղվեն միայն մասնագետները, սակայն այսօր բոլորը, ով ասես, խոսում են Սևանի խնդիրների մասին՝ առաջարկելով իրենց լուծումները:

 

"Այսօր մենք արհեստականորեն իջեցնում ենք լճի ջրի մակարդակը, չմտածելով այն մասին, որ կարելի է ապավինել ոչ միայն Սևանին։ Հայաստանում այնքան ջրային ռեսուրսներ կան, որ մենք կարող ենք օգտագործել և, վերջապես, հանգիստ թողնել Սևանը", - ընդգծել է նախկին նախարարը։

 

Շահազիզյանի խոսքով՝ այսօր երկրում հիմնական ճգնաժամն առնչվում է ոչ թե ջրի սակավությանը, այլ ջրային ռեսուրսների պատշաճ կառավարմանը։ Նա նշել է, որ ոռոգման ջրի 60-70 տոկոսը նպատակակետին չի հասնում։ "Եկեք ֆինանսներն ուղղենք ցանցի վերանորոգմանը: Եվ, որքան հնարավոր է, կազմակերպենք ջրի մուտքը լիճ՝ փակ ռեժիմով ՝ կլիմայական առանձնահատկությունների պատճառով, քանի որ ջրի մեծ ծավալ է գոլորշիանում", - ասել է նախկին նախարարը։ Այդ համատեքստում նա հաղորդել է, որ Սեւանի մեջ մտնող ջրի 90 տոկոսը գոլորշիանում է, իսկ կլիմայական ցանկացած փոփոխություն կարող է հանգեցնել գոլորշիացման մակարդակի բարձրացման:

 

Շահազիզյանը նշել է նաև Սևան թափվող խոշոր գետերի վրա, որոնք անցնում են բնակավայրերով, մաքրման կայանների կառուցման անհրաժեշտությունը: "Ասում ենք, ասում ենք, բայց ոչինչ չենք անում", - դժգոհել է շրջակա միջավայրի նախարարության նախկին ղեկավարը:

 

Ջրերի կորուստները պայմանավորել է նաև 7 տարի շարունակ Արփա-Սևան ջրանցքի պարապուրդը ։ Նրա խոսքով ՝ 2010-2017 թվականներին Սեւան կարող էր մտնել 1.7 մլրդ խմ, մինչդեռ,  լճի մակարդակի 1սմ-ը հավասար է մոտ 14 մլն խմ-ի:

 

Շահազիզյանը նշել է, որ Սևանի ջուրը բաց է թողնվում, հիմնականում, նախալեռնային գոտիներ՝  Եղվարդ, Կոտայքի, Արագածոտնի մարզեր, որոշ մմասը հասնում է մինչեւ Բաղրամյան։ Այդ առնչությամբ նախկին նախարարը դժգոհել է, որ չեն օգտագործվում Ախուրյանի ջրամբարի հնարավորությունները, ինչը, ըստ նրա, պայմանավորված է նորմալ ցանցի և կառավարման բացակայությամբ:

 

"Մեզ անհրաժեշտ է լուրջ պետական կառավարում, լուրջ մոտեցում", - փաստել է նա, նշելով, որ Հայաստանում ջուր կա, սակայն այն օգտագործում են ոչ ռացիոնալ:

 

Սեւանի խնդիրներից նա նշել է նաեւ ջրերի ծաղկումը, լճի ափամերձ հատվածում սոճիների չորացումը: Վերջինս Շահազիզյանը կապել է վարակված տնկիների ներմծան հետ, որոնք չեն անցել համապատասխան ֆիտովերահսկողություն:

 

Հիշեցնենք, որ հուլիսի սկզբին Ազգային ժողովը հավանություն էր տվել Սևանա լճից ջրի բացթողումների 170 մլն խմ-ից մինչև 240 մլն խմ ավելացման մասին օրինագծին: Տարածքային կառավարման եւ ենթակառուցվածքների նախարարի տեղակալ Վաչե Տերտերյանն արտահերթ նիստում ներկայացնելով օրինագիծը՝ նշել էր, որ նման անհրաժեշտություն է առաջացել եղանակային պայմանների, ջրավազանների լցվածության մակարդակի եւ գետային հոսքի ցուցանիշների պատճառով: Ընդդիմադիրների դիտարկմանը, թե այս օրինագիծը հակասում է Սեւանից 170 մլն խմ ջրբացթողումների ծավալը հաստատելու մասին իշխանությունների իսկ ընդունած օրենքին, նա հակադարձել էր, նշելով, թե նոր փաստաթուղթը քննարկվել է համապատասխան կառույցների հետ ՝ իրավական հակասությունները բացահայտելու համար։ "Մեր կողմից նախկինում ընդունված օրենքում կա "եթե" վերապահում, այնպես որ այդ "եթե"-ն եկել է: Նախագիծը քննարկել ենք համապատասխան կառույցների հետ. իրավական հակասություններ չկան", - վստահեցրել էր Տերտերյանը։ Նշենք, որ Սևանա լիճը տարածաշրջանում խմելու ջրի հիմնական աղբյուրն է, Եվրոպայի և Ասիայի ամենամեծ բարձրլեռնային լճերից մեկը, որը գտնվում է Հայկական լեռնաշխարհի սրտում ՝ 1914 մետր բարձրության վրա: Երկարությունը՝ հյուսիս-արևմուտքից հարավ-արևելք, լիճը տարածվում է ավելի քան 70 կիլոմետր, իսկ նրա ջրային հայելու մակերեսը հասնում է գրեթե 1,5 հազար քառակուսի կիլոմետրի։ Լճից սկիզբ է առնում Հրազդան գետը (Արաքսի վտակ), ընդ որում, նրա մեջ թափվում են 28 գետեր, որոնց ավազանների միագումար մակերեսը կազմում է 2776 քառ.կմ: