Ուրբաթ, 11 Օգոստոսի 2023 16:22

Արմինֆո. Վերջին մեկ ամսվա ընթացքում Ադրբեջանը սովի է մատնել Լեռնային Ղարաբաղի անկլավը։ Ամեն ինչ պակասում է՝ սնունդ, բենզին, դեղորայք։ Մոտալուտ աղետի մասին գրում է գերմանական die Zeit-ը։

 

Հոդվածում, որը ներկայացնում ենք ստորև, մասնավորապես, ասվում է. "Ինչպե՞ս եք անվանում, երբ հողակտորը կտրված է աշխարհից, երբ այլևս դեղեր չեն ստացվում, իսկ հիվանդները ոտքով են հասնում կլինիկաներ, քանի որ այլևս շտապօգնության մեքենաներ չկան՝ վառելիքի բացակայության պատճառով: Երբ են սուպերմարկետների դարակները դատարկ են, երբ մարդիկ ժամերով հերթ են կանգնում հացի համար, բայց այդպես էլ չեն ստանում այն։ Երբ է վիժումների թիվը կտրուկ աճում է, քանի որ հղի կանայք այլևս բժշկական օգնություն չեն ստանում: Երբ են շներն ու կատուները թափառում են փողոցներում, քանի որ իրենց տերերն՝ իրենք, ուտելու բան չունեն:

 

Լեռնային Ղարաբաղից տարրական դասարանների ուսուցչուհի 23-ամյա Նինան այդ մասին ասում է. "Մենք դանդաղ ցեղասպանության ականատեսն ենք":

 

Հենց դրա միջով են անցնում Լեռնային Ղարաբաղի անկլավում ապրող հայերը, որը տասնամյակներ շարունակ վեճի առարկա է Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև։

 

Ով լսում էր Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանին և նրա ոխերիմ թշնամուն ՝ Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևին, նրանց հազվագյուտ համատեղ ելույթներից մեկում, հազիվ թե կարողանար դուրս գալ դարավոր պատմական դոգմատիզմների կույտից: 1991 թվականին անկլավը, որը ներկայումս գրեթե ամբողջությամբ բնակեցված է հայերով, իրեն հռչակել է անկախ Արցախի Հանրապետություն, սակայն միջազգայնորեն ճանաչված չէ ։ Միջազգային իրավունքով տարածքը պատկանում է Ադրբեջանին ։ Միևնույն ժամանակ, այնտեղ ապրող հայերի մտավախությունները կարծես թե հաստատվում են. ամբողջ աշխարհն այժմ տեսնում է, թե ինչ աղետ կլինի, եթե նրանց ընդգրկեն Ադրբեջանի կազմում:

 

Ում հետ էլ խոսեք այս օրերին Լեռնային Ղարաբաղում ՝ լինի դա տարրական դասարանների ուսուցչուհի Նինան, ուսուցիչ Զարուհի Գրիգորյանը, մանկաբույժ Քրիստինե Աղաջանյանը, թե Արցախի Մարդու իրավունքների հանձնակատար Գեղամ Ստեփանյանը, դուք ամենուր կլսեք 20-րդ դարի վախեցնող խոսքերը՝ ցեղասպանություն, էթնիկ զտումներ, ցեղասպանություն։ Այսպես են տուժածները նկարագրում ոչ միայն իրենց սովը, մատակարարման աղետալի իրավիճակը: Իրենց տառապանքները նրանք կապում են 1915 թվականի պատմական փորձի հետ, երբ Օսմանյան կայսրությունը կայզերական Գերմանիայի աջակցությամբ ոչնչացրեց մինչև մեկուկես միլիոն հայերի" ։

 

Հոդվածի հեղինակները նաև ուշադրություն են հրավիրում այն փաստի վրա, որ Ադրբեջանի բռնապետ Ալիևը սպառնում է "անջատողականներին", որ նրանք կամ պետք է ապրեն ադրբեջանական դրոշի ներքո, կամ պետք է հեռանան:

"Արդեն մեկ ամիս է ՝ նա սովամահ է անում անկլավում մինչև 120 հազար հայերի։ Հայերը վախենում են պատմության կրկնությունից, ինչի մասին հայտարարում են ։ Սակայն նրանց աչքերում անկեղծ վախ է արտահայտվում այն մտքից, թե ինչ է իրենց սպասվում ադրբեջանական բռնապետության տակ ապրելու դեպքում", - նշվում է հրապարակման մեջ ։

 

Հոդվածի հեղինակները հիշեցնում են, որ շրջափակումը սկսվել է դեկտեմբերին՝ ի սկզբանե քողարկված որպես, իբր, ադրբեջանցի բնապահպան ակտիվիստների բողոք ՝ այն հատվածում, որն այժմ գտնվում է Ադրբեջանի վերահսկողության տակ, և ուր կարելի է հասնել Հայաստանից միայն մեկ ճանապարհով ՝ Քաշաթաղի (Լաչինի) միջանցքով ։ "Սկզբում ադրբեջանցիները շրջափակեցին այդ միջանցքը։ Այնուհետև նրանք տեղադրեցին անցակետ; ի վերջո, նրանք դադարեցին բաց թողնել ռուսական զորքերի մատակարարումը և Միջազգային Կարմիր Խաչի մարդասիրական օգնությունը, ինչպես նաև հիվանդների տեղափոխումը: Այդ ժամանակվանից արդեն մեկ ամիս է անցել։ Լեռնային Ղարաբաղը մեծապես կտրված է աշխարհից", - նշում են հոդվածի հեղինակները ։

 

Հրապարակման մեջ ներկայացվում են նաև հարցազրույցներ Արցախի քաղաքացիների հետ, որոնք նկարագրում են այն իրավիճակը, որում հայտնվել են Ադրբեջանի գործողությունների հետևանքով:

Ստեփանակերտցի մանկաբույժ Քրիստինե Աղաջանյանը, ով երկու երեխաների մայր է, պարբերականի հետ զրույցում ասել է, որ անընդհատ հաշվում է, թե որքան մթերք է մնացել, ինչքան ժամանակ բավականացնի: "Քույրս չորս երեխա ունի, նա այլևս չգիտի, թե ինչ պատրաստել նրանց համար ։ Պետք է վաղ առավոտից ժամերով հերթ կանգնել հացի համար։ Ոմանց   մոտ ոչինչ չի մնացել: Ինտերնետում բարտերային առաջարկներ ենք անում ՝ աղ առաջարկեք, յուղ փնտրեք։ Փողը գրեթե ոչինչ չարժե", - պատմում է Աղաջանյանը։

 

Իր հերթին՝ Արցախի մարդու իրավունքների պաշտպան Գեղամ Ստեփանյանը փաստել է, որ ադրբեջանցիները սովը որպես զենք օգտագործում են իրենց քաղաքական նպատակներին հասնելու համար: "Լեռնային Ղարաբաղի ժողովրդին փորձում են բռնի կերպով ենթարկել ։ Ադրբեջանը ցանկանում է գրավել այդ շրջանը ՝ առանց այնտեղ հայ բնակչության", - նշել է Ստեփանյանը ։