Հինգշաբթի, 13 Հուլիսի 2023 15:45

Արմինֆո. Հարկավոր է գիտակցել, որ Ռուսաստանը կորցնում է իր քաղաքական բացառիկությունը հայ-ադրբեջանական կարգավորման հարցում։ Նման կարծիքի է Ռուսաստանի ԱԳՆ ՄՄՀՊԻ-ի Միջազգային հետազոտությունների ինստիտուտի առաջատար գիտաշխատող, քաղաքագետ Սերգեյ Մարկեդոնովը։

Ռուս քաղաքագետը համոզմունք է հայտնել, որ ՀՀ Անվտանգության խորհրդի քարտուղար Արմեն Գրիգորյանի թեզերը հուլիսի 11 - ին տված հարցազրույցում առիթ են մտածելու հայ - ադրբեջանական կարգավորման գործում Ռուսաստանի դերի մասին:

Փորձագետը փաստել է, որ Վիլնյուսում ՆԱՏՕ-ի գագաթնաժողովը "կլանել է" միջազգային տեղեկատվական ողջ օրակարգը: Սակայն, նրա ասելով, որքան էլ կարեւոր լինի համաժողովը Լիտվայի մայրաքաղաքում, մյուս իրադարձությունները եւս լուրջ ուշադրություն են պահանջում:

Այս համատեքստում Մարկեդոնովը հիշեցրել է, որ հայ-ադրբեջանական հակամարտության կարգավորումն արդեն երկար տարիներ դիտարկվում է որպես լիովին անհույս։ "Եվ ինչ-որ հանգուցալուծումներ գտնելու բոլոր փորձերը միայն կարճաժամկետ հետաքրքրություն են առաջացնում ։ Մի քանի օր ուռճացված սպասումներ, հետո նորից անհույս առօրյա կամ առօրյա անհուսություն: Մինչդեռ, հուլիսի 11-ին Հայաստանի Անվտանգության խորհրդի քարտուղար Արմեն Գրիգորյանի "Ամերիկայի Ձայն"-ի հայկական խմբագրության հետ ծավալուն հարցազրույցը մտածելու տեղիք է տալիս,  ու չարժե այն անտեսել", - համոզված է նա։

Նախ, շարունակել է փորձագետը, Գրիգորյանն Ադրբեջանի հետ հակամարտության կարգավորման գործընթացում առանցքային բանակցողներից մեկն է։ "Նշանակում է՝ ոչ միայն գիտի մանրամասներ, այլև ձևավորում է դրանք։ Երկրորդ. ԱԽ քարտուղարը հրապարակայնորեն ակտիվ գործիչ է, Հայաստանի իշխանության շատ դիրքորոշումներ նա հասցնում է լայն հանրությանը՝ դրա համար անհրաժեշտ պահին։ Հետեւաբար, ուշադրություն դարձրեք: Գրիգորյանի առանցքային գաղափարները. Իլհամ Ալիեւի եւ Նիկոլ Փաշինյանի բանակցությունները, որոնք նախատեսված են հուլիսի 21 - ին, կարող են ավելի շուտ տեղի ունենալ; Լեռնային Ղարաբաղում ռուսական խաղաղապահ զորակազմը չի արդարացնում սպասելիքները; Ղարաբաղի հայերի խնդիրը ոչ թե տարածքների, այլ քաղաքացիական իրավունքների մասին է (փաստորեն՝ ադրբեջանական պետությունում); ԱՄՆ - ի հետ հարաբերությունները Հայաստանի համար հատկապես կարեւոր են, դրանք պետք է ամեն կերպ ամրապնդել եւ զարգացնել", - ուշադրություն է հրավիրել քաղաքագետը։

Մարկեդոնովը կարծում է, որ չարժե շտապել եզրակացությունների հարցում։ Սակայն, ըստ նրա, այն քաղաքական-դիվանագիտական ձեւաավորումը, որը ներկայացրել է Գրիգորյանը, վկայում է. Արևմուտքի միջնորդությամբ շրջանակային համաձայնագիրն ավելի մոտ է, քան նախկինում։ "Սա բովանդակային առումով հակամարտության կարգավորման մասին չէ, սա "փաթեթավորման" մասին է, որը Հայաստանի եւ Ադրբեջանի վերնախավերը կկարողանան քիչ թե շատ հաջողությամբ "վաճառել" ներքին շուկայում։ Ռուսաստանի համար այս նորությունն այնքան էլ լավ չէ։ Կարելի է, իհարկե, ամեն ինչում մեղադրել Հայաստանի արևմտամետ քաղաքական գործիչներին, և նման քննադատական պաթոսը ինչ-որ բանում կարդարացվի։ Ինչ - որ մեկը կհիշի (և արդարացիորեն) Ռուսաստանի զբաղվածությունն Ուկրաինայով։ Բայց հանուն օբյեկտիվության հարկ է նշել և Կովկասի հետ մեր աշխատանքը "մնացորդային սկզբունքով "(ոչ թե 2022 թվականից, այլ շատ ավելի վաղ), և տեղեկատվական աշխատանքում մեր ճեղքերը ("լռությունն" այնտեղ, որտեղ պետք էր ձայն բարձրացնել)։ Մի խոսքով՝ համալիր խնդիր։ Հայաստանը, ԱՄՆ-ին գերադասելով Ռուսաստանից, կարող է ավելի շատ կորցնել, քան՝ ձեռք բերել։ Սակայն մեզ համար դա լավ մխիթարություն չի լինի", - համոզմունք է հայտնել Մարկեդոնովը։

Ընդ որում, նա կոչ է արել հիստերիաների մեջ չընկնել և "հավար" գոռալ։ "Բայց գիտակցել, որ Ռուսաստանը կորցնում է (և օրեցօր ավելի ուժեղ) իր քաղաքական բացառիկությունը հայ-ադրբեջանական կարգավորման հարցում, անհրաժեշտ է։ Շրջանակային համաձայնագիրը ԱՄՆ-ի և ԵՄ-ի մոդերացիայի ներքո այդ միտումը, ավաղ, կուժեղացնի։ Մրցակցությունը, իհարկե, դատավճիռ չէ, այն կարելի է և պետք է շահել։ Բայց հիմա մենք ներքաշվում ենք այս մրցուցությունում՝ կորցնելով հավասարների մեջ առաջինի ոչ պաշտոնական կարգավիճակը։ Անդառնալի չէ, բայց տագնապի հիմքեր կան։ Չափազանց կարևոր է սխալների վրա լուրջ աշխատանքը: Այն պայմաններում, երբ ժամանակը չի սպասում", - ամփոփել է Մարկեդոնովը։