Չորեքշաբթի, 14 Սեպտեմբերի 2022 09:53

Արմինֆո.Հայաստանի եւ Ադրբեջանի միջեւ հակամարտությունը ռազմական լուծում չունի։ Այդ մասին սեպտեմբերի 13-ին կայացած ճեպազրույցի ժամանակ հայտարարել է ԱՄՆ Պետդեպարտամենտի պաշտոնական ներկայացուցիչ Նեդ Փրայսը՝ անդրադառնալով Հայաստանի դեմ Ադրբեջանի վերջին ագրեսիային։

 

"Իրադարձությունները զարգանում են արագ։ Ես կասեի, որ, ընդհանուր առմամբ, պարզ չէ, թե արդյոք կա մեկ անմիջական պատճառ և մեկ անմիջական գործոն։ Հաճախ դա այդպես չէ։ Այստեղ դժվար թե այդպես լինի։ Իհարկե, Կովկասում արդեն բավական վաղուց լարվածության եռում է դիտվում։ Հենց այդ պատճառով մեզ անհանգստացնում է բռնության հավանականությունը եւ հայ-ադրբեջանական սահմանի երկայնքով հարձակումների մասին վերջին լուրերը", - նշել է Փրայսը, հավելելով, որ հենց դրանով է պայմանավորված այն փաստը, որ պետքարտուղար Բլինքենն անձամբ է զբաղվում այդ հարցով։

 

"Ահա թե ինչու մենք նրա հետ երեկ երեկոյան՝ լարվածության սրումից ընդամենը մի քանի ժամ անց, հանդես ենք եկել հայտարարությամբ, որում կոչ ենք արել անհապաղ դադարեցնել բռնությունը։ Սա է պատճառը, որ նա վերցրեց հեռախոսը մինչեւ լուսաբաց: Նա հեռախոսով արևելյան ժամանակով մինչև գիշերվա ժամը 1-ը խոսել է Հայաստանի և Ադրբեջանի ղեկավարների հետ՝ ընդգծելով իր հայտարարության մեջ շարադրված հիմնական գաղափարի կարևորությունը նրանց համար, այն է՝ այդ մարտական գործողություններն անհապաղ դադարեցնելու հրամայականը։ Նա կոչ է արել նախագահ Ալիեւին անհապաղ դադարեցնել մարտական գործողությունները, հետ քաշել զինված ուժերը եւ աշխատել Հայաստանի ու Ադրբեջանի միջեւ բոլոր չլուծված հարցերը խաղաղ բանակցությունների միջոցով լուծելու ուղղությամբ", - հավելել է Փրայսը։

Այս համատեքստում նա հիշեցրել է ԱՄՆ-ի  այն դիրքորոշման մասին, որ այդ հակամարտությունը ռազմական լուծում չունի։ Պետքարտուղարության ներկայացուցիչը կոչ է արել զերծ մնալ հետագա ցանկացած ռազմական գործողություններից: "Մենք նաեւ կոչ ենք անում երկու կառավարություններին ՝ վերականգնել դիվանագիտական, ինչպես նաեւ ռազմական ուղիներով կապի ուղիղ գծերը եւ հաստատել կառուցողական երկխոսության ու այդ դիվանագիտական գործընթացի հանձնառությունը։ Մենք մտադիր ենք շարունակել ակտիվ դիվանագիտական համագործակցությունը երկու կառավարությունների հետ", - ասել է Պետդեպարտամենտի ներկայացուցիչը։

 

Անդրադառնալով ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահ Ֆիլիպ Ռիքերի Բաքու այցին՝ Փրայսը փաստել է, որ վերջինս սեպտեմբերի 13-ին հանդիպել է Ադրբեջանի բարձրագույն ղեկավարության հետ։ "Եվ մենք նախկինի պես հանձնառու ենք Հարավային Կովկասի տարածաշրջանի համար խաղաղ, ժողովրդավարական եւ բարգավաճ ապագային աջակցությանը", - նշել է նա:

 

Փրայսը նաեւ չիհամաձայնել այն պնդմանը, թե դիվանագիտությունը պարտություն է կրել բանակցություններում: Նա հավաստիացրել է, որ դիվանագիտությունը դեռեւս ողջ է, եւ հիշեցրել է, որ հակամարտությունը ծխում է մի քանի տասնամյակ եւ պարբերաբար լարվածության պոռթկում է նկատվում:

"Իհարկե, մենք ժառանգել ենք Հարավային Կովկասի տարածաշրջան, որը միայն վերջերս է ապաքինվել 2020 թվականի բռնության բավական ինտենսիվ բռնկումից", - ասել է Պետդեպարտամենտի ներկայացուցիչը, նշելով, որ գերատեսչությունների բարձր որակավորում ունեցող աշխատակիցները ուշադիր հետեւում են այս տարածաշրջանում տիրող իրավիճակին:

 

Նա նաեւ նշել է Ֆիլիպ Ռիքերի բարձր մասնագիտական որակները, ով իրազեկված է այս հարցում՝ ինչպես ոչ ոք: "Պետքարտուղար Բլինքենը բազմիցս շփվել է վարչապետ Փաշինյանի և նախագահ Ալիևի հետ ՝ կարևորելով իր անձնական դիվանագիտությունն ու մասնակցությունն այդ հարցում։ Մենք շատ հստակ հայտարարել ենք մեր պատրաստակամության մասին եւ ցույց ենք տվել կողմերի հետ երկկողմ, ինչպես նաեւ, անհրաժեշտության դեպքում, բազմակողմ հիմքի վրա փոխգործակցելու մեր պատրաստակամությունը՝ ներգրավելով դաշնակիցներին, ինչպես նաեւ տարածաշրջանի այլ գործընկերներին՝ լարվածության թուլացման եւ այդ երկրներին համապարփակ կարգավորման տրամադրելուն հասնելու համար", - ասել է Փրայսը:

 

Անդրադառնալով տարածաշրջանում Ռուսաստանի դերին գնահատական տալու խնդրանքին՝ ամերիկացի դիվանագետը հավաստիացրել է, որ Վաշինգտոնը տարածաշրջանի բոլոր երկրներին կոչ է արել կառուցողական օգտագործել իրենց ազդեցությունը: Նրա խոսքով ՝ երկրորդ ճակատի մասին ոչ մի հարց էլ չկա։ "Կասկած չկա, որ Հայաստանի եւ Ադրբեջանի միջեւ ռազմական գործողությունների էսկալացիան կամ բացահայտ բռնությունը Ռուսաստանի շահերից չի բխում։ Դա ոչ մեկի շահերից չէր բխում։ Կասկած չկա նաև, որ Ռուսաստանը հսկայական ազդեցություն ունի ինչպես Ադրբեջանի, այնպես էլ Հայաստանի վրա։ Մենք կոչ ենք արել Ռուսաստանին և կոչ ենք անում օգտագործել այդ ազդեցությունը և այդ լծակներն այնպես, որպեսզի նպաստի մարտական գործողությունների դադարեցմանը և, ավելի լայն իմաստով, այդ լարվածության ապաԷսկալացմանը", - ասել է Փրայսը, հավելելով, որ հենց այդ ազդեցության լծակների մասին է խոսել պետքարտուղար Բլինքենը սեպտեմբերի 13-ին։

 

"Ռուսաստանը կարող էր այդ ազդեցությունն օգտագործել ի վնաս, կարող էր օգտագործել այդ ազդեցությունը, որպեսզի օգնի հասնել այն բանին, ինչին մենք բոլորս ձգտում ենք. բռնության անհապաղ դադարեցում ու լարվածության նվազեցում", - ամփոփել է Փրայսը: