Երկուշաբթի, 25 Ապրիլի 2022 11:55

Արմինֆո. Հարավային Կովկասում խաղաղության եւ կայունության ապահովումը Ռուսաստանի արտաքին քաղաքականության առաջնահերթություններից է, որի իրականացումը կախված չէ արտաքին պայմանների փոփոխությունից:

"ՌԻԱ Նովոստի"-ի հետ հարցազրույցում այդ մասին հայտարարել է Ռուսաստանի ԱԳՆ ԱՊՀ երկրների չորրորդ դեպարտամենտի տնօրեն Դենիս Գոնչարը, պատասխանելով այն հարցին, թե արդյոք Ուկրաինայում ռուսական հատուկ գործողությունը կարող է ազդել Ռուսաստանի, Ադրբեջանի եւ Հայաստանի ղեկավարների եռակողմ պայմանավորվածությունների իրականացման հեռանկարների վրա։

 

Նա հիշեցրել է, որ այդ ուղղությամբ առանցքային տարր է մնում Ռուսաստանի, Ադրբեջանի եւ Հայաստանի ղեկավարների 2020թ. նոյեմբերի 9-ի, 2021թ. հունվարի 11-ի եւ նոյեմբերի 26-ի  եռակողմ հայտարարությունների հիման վրա հայ-ադրբեջանական հարաբերությունների կարգավորմանը նպաստելը:

"Ինչպես հայտնի է, 2020թ. նոյեմբերին հրադադարի ռեժիմի ապահովման նպատակով շփման գծի երկայնքով ղարաբաղյան հակամարտության գոտում տեղակայվել է ռուսական խաղաղապահ զորախումբ (ՄՄՀ) ։ Մեր խաղաղապահներն օգնում են նաև խաղաղ կյանք հաստատել ՝ մարդասիրական օգնություն հասցնել, վերականգնել ենթակառուցվածքները, ականազերծել տարածքները։ Ռուսաստանի, Ադրբեջանի և Հայաստանի ղեկավարների եռակողմ պայմանավորվածությունների իրականացման շրջանակներում լուծվում է խնդիրների մի ամբողջ համալիր։ Խոսքը հայ-ադրբեջանական սահմանի սահմանազատման և հետագա սահմանագծման գործընթացի գործարկման, տարածաշրջանում տնտեսական և տրանսպորտային կապերի ապաշրջափակման մասին է։ Մասնավորապես, մենք պատրաստ ենք խորհրդատվական աջակցություն ցուցաբերել սահմանի սահմանազատման երկկողմ հանձնաժողովին, տրամադրել անհրաժեշտ քարտեզագրական նյութեր", - ասել է Գոնչարը։

 

Ընդ որում, նա ճշտել է, որ Մոսկվան գործը տանում է եռակողմ աշխատանքային խմբի շրջանակներում տրանսպորտային ենթակառուցվածքի վերականգնման եւ զարգացման կոնկրետ նախագծերի շուտափույթ համաձայնեցման ուղղությամբ՝ Ռուսաստանի, Ադրբեջանի եւ Հայաստանի փոխվարչապետների համատեղ նախագահությամբ: Բացի այդ, շարունակել է դիվանագետը, Ռուսաստանի հովանու ներքո նախաձեռնվել է էթնիկ-կրոնական երկխոսություն եւ շփումներ երկու երկրների քաղաքացիական հասարակության գծով: Աջակցում ենք Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև խաղաղության պայմանագրի համաձայնեցմանը։

 

"Ռուսական կողմը տրամադրված է այսուհետ ևս ամեն կերպ օգնել Բաքվին և Երևանին գտնել շփման եզրեր, ստեղծել վստահության և փոխըմբռնման մթնոլորտ։ Ընդ որում, մենք ողջունում ենք երրորդ երկրների նախաձեռնությունները, որոնք կարող են լրացնել մեր եռակողմ ջանքերը, այլ ոչ թե հիմնված են աշխարհաքաղաքական խաղերի տրամաբանության վրա։ Ցավոք, մենք տեսնում ենք, որ Ուկրաինայում Ռուսաստանի հատուկ գործողության ֆոնին մի շարք արևմտյան ԶԼՄ-ներում և փորձագիտական շրջանակներում Անդրկովկասում լարվածության աստիճանը բարձրացնելու կոչեր են հնչում: Ըստ երևույթին, մեր հարավային սահմաններին Ռուսաստանի համար լրացուցիչ խնդիրներ ստեղծելու, նրա խաղաղապահ ջանքերը խափանելու և դրանով իսկ սեփական դիրքերն այդ տարածաշրջանում ուժեղացնելու նպատակով։ Չենք կարծում, որ ուժերի ներկայիս հավասարակշռության փոփոխությունը կաշխատի Հարավային Կովկասում կայունության ամրապնդման ուղղությամբ", - ասել է Գոնչարը։

 

Մեկնաբանելով Ռուսաստանի եւ Արեւմուտքի հարաբերությունների ճգնաժամի ազդեցությունը Ադրբեջանի եւ Հայաստանի հետ Մոսկվայի համագործակցության վրա՝ ռուս դիվանագետը մատնանշել է ադրբեջանցի եւ հայ գործընկերների հավասարակշռված դիրքորոշումը Ուկրաինայի շուրջ ստեղծված իրավիճակի եւ Արեւմուտքի կողմից այդ աննախադեպ հակառուսական արշավի առնչությամբ:

 

"Մենք շատ լավ հասկանում ենք, թե արտաքին ուժերի ինչպիսի ճնշման է բախվում Ադրբեջանի եւ Հայաստանի ղեկավարությունը, եւ գնահատում ենք այն, որ թե Բաքվում, թե Երեւանում արտաքին քաղաքական գիծ կառուցելիս առաջնորդվում են, առաջին հերթին, սեփական ազգային շահերով", - նշել է Ռուսաստանի ԱԳՆ ԱՊՀ երկրների չորրորդ դեպարտամենտի տնօրենը:

 

Դրա հետ մեկտեղ, նա նշել է, որ Ռուսաստանը նախապես սկսել է միջոցներ ձեռնարկել համաշխարհային տնտեսության մեջ Արեւմուտքի փաստացի անմաքուր գործողությունների հետ կապված ռիսկերի նվազեցման ուղղությամբ: Գոնչարը հավելել է, որ ըստ առկա փորձագիտական գնահատականների, Ռուսաստանի եւ Ադրբեջանի ողջ առեւտրի շուրջ 30 տոկոսն իրականացվում է ռուբլով:

 

"Ռուս-ադրբեջանական տնտեսական կապերի ճարտարապետությունն, ընդհանուր առմամբ, քիչ է ենթակա արտաքին բացասական գործոններին և արագ հարմարվում է ոչ ստանդարտ իրավիճակներին։ Դա ցույց տվեց կորոնավիրուսի համավարակը։ Այսպես, 2021 թվականին մեր երկրների միջև փոխադարձ առևտրաշրջանառությունը գերազանցել է նախաքովիդյան ցուցանիշները և կազմել ռեկորդային 3,4 մլրդ ԱՄՆ դոլար։ Ռուսաստանը մնում է Ադրբեջանի առաջատար տնտեսական գործընկերների շարքում եւ առաջին տեղն է զբաղեցնում ադրբեջանական նավթային արտադրանքի ներկրողների շրջանում: Շարունակելու ենք իրականացնել առկա պայմանագրային պայմանավորվածությունները և առաջ մղել նոր ներդրումային նախագծեր", - ասել է նա։

 

Անդրադառնալով Հայաստանի հետ համագործակցությանը՝ Գոնչարն ուշադրություն է հրավիրել այն փաստին, որ փոխգործակցության նոր խորշերի ակտիվ որոնողական աշխատանքներ են տարվում: "Այդ հարցերը քննարկվել են ապրիլի 11-12-ը Մոսկվայում էկոնոմիկայի նախարար Վահան Քերոբյանի հետ Ռուսաստանի Դաշնության տնտեսական զարգացման նախարարության, Առեւտրի նախարարության, Գյուղատնտեսության նախարարության եւ Թվայնացման նախարարության ղեկավարության բանակցությունների ընթացքում։ Այդ թեմատիկայի քննարկումը շարունակվել է նաեւ բարձր մակարդակով, մասնավորապես, Նիկոլ Փաշինյանի եւ Վլադիմիր Պուտինի եւ Միխայիլ Միշուստինի ապրիլի 19-ին եւ 20-ին կայացած հանդիպումներում: Պայմանավորվել են ընդլայնել ազգային արժույթների օգտագործումը փոխադարձ առեւտրի շրջանակներում հաշվարկներում։ Երեւանն արդեն սկսել է գազի դիմաց վճարել ռուբլով։ Քննարկվել է նաեւ ոչ սակագնային կարգավորման միասնական միջոցների, ներմուծման մաքսատուրքերի նվազեցման անհրաժեշտությունը", - նշել է նա։

 

Դիվանագետը նաեւ ընդգծել է, որ Հայաստանի եւ Ռուսաստանի ղեկավարները պայմանավորվել են հանձնարարություններ տալ կառավարություններին մշակել փոխհատուցման միջոցների համալիր ինչպես երկկողմ ձեւաչափով, այնպես էլ ԵԱՏՄ գծով: Երեւանը դիտարկում է ռուսական որոշ ընկերությունների՝ Հայաստանում արմատավորվելու ցանկության առնչությամբ բացվող հնարավորությունները:

 

Ալիեւը գնահատել է Ռուսաստանի դերը Հայաստանի եւ Ադրբեջանի հարաբերությունների կարգավորման գործում: Ռուսաստանի առաջատար տնտեսական օպերատորները, ներառյալ "Գազպրոմը", "Ռոսատոմը", "Ռուսական երկաթուղին", "Ռուսալը", ՎՏԲ բանկը, Գեոպրոմայնինգը եւ շատ ուրիշներ, շարունակում են երկրում ստեղծել նոր աշխատատեղեր, իրականացնում են ժամանակակից տեխնոլոգիաների եւ իրավասությունների փոխանցում, խոշոր հարկատուներ են: Ակնկալում ենք նման դրական դինամիկայի պահպանում", - ամփոփել է Գոնչարը։