Արմինֆո. Սոչիում Պուտին-Փաշինյան-Ալիև եռակողմ հանդիպումը Մոսկվայի կողմից Բրյուսելում Հայաստանի և Ադրբեջանի ղեկավարների նախատեսվող հանդիպումը որպես հայ-ադրբեջանական հակասությունների կարգավորման գործում իր մենաշնորհի դեմ մահափորձ գնահատելու վկայությունն է։ ԱրմԻնֆո-ին այդպիսի կարծիք է հայտնել ԱՊՀ երկրների գծով ռուսաստանցի փորձագետ Արկադի Դուբնովը։
"Այս լույսի ներքո, հավանաբար, հարկ է նշել այն շտապողականությունը, որում պատրաստվել էր Սոչիի հանդիպումը։ Եվ Եվրոխորհրդի նախագահ Շառլ Միշելի հրավերով դեկտեմբերի 15-ին Բրյուսելում կայանալիք հանդիպմանը Նիկոլ Փաշինյանի և Իլհամ Ալիևի համաձայնությունը միայն արագացրեց այդ բոլոր գործընթացները։ Մոսկվայում, կարծում եմ, բոլոր հիմքերն ունեին ենթադրելու, որ բրյուսելյան նախաձեռնությունը կարող է այս կամ այն կերպ մահափորձ լինել նույն Ղարաբաղում մենաշնորհային օպերատորի իր իրավունքի դեմ։ Եվ դա, չնայած եվրոպացիների հավաստիացումներին, որ Բրյուսելից առանձնապես հույսեր չեն մնացել՝ որպես հայ-ադրբեջանական հակամարտության կարգավորման հարցում բեկման ելակետ", - նկատել է նա։
Ըստ ռուս քաղաքագետի, ընդ որում, կարևոր է ընդգծել, որ, ըստ էության, հենց Սոչիի բանակցությունները հնարավոր են դարձել միայն նոյեմբերի 16-ին Սյունիքի մարզում անցյալ տարվա նոյեմբերից ի վեր ամենախոշոր զինված միջադեպից հետո, որը Հայաստանի վարչապետ Փաշինյանը նույն Սոչիում բավականին արդարացի որակել է "Ադրբեջանի զորքերի ներխուժում Հայաստանի ինքնիշխան տարածք" ։ Չհերքելով այս թեզի ակնհայտությունը՝ Դուբնովն ընդգծել է, որ Հարավային Կովկասում խաղաղության պատրաստակամություն ի հայտ է գալիս միայն ուժի կիրառման արդյունքում։ Ընդ որում, վերջինս Բաքուն ցուցադրել է ոչ միայն նոյեմբերի 16-ին, այլեւ 2020 թվականի աշնանը՝ 44-օրյա պատերազմի արդյունքում կոտրելով բազմամյա ստատուս-քվոն։
Ըստ Դուբնովի՝ 1994 թվի ստատուս-քվոն Մոսկվայում փորձել են պահպանել ՝ որպես գործոն, որը նպաստում է հետխորհրդային տարածքի հակամարտությունները հնարավորինս երկար սառեցված վիճակում պահելուն։ Երևանում ստատուս քվոն, իրենց հերթին, համարում էին ղարաբաղյան առաջին պատերազմի վաստակած արդյունք և հույս ունեին հնարավորինս երկար պահել այն։ Սակայն Բաքվում դրա հետ համաձայն չեին և, բոլորովին հաշվի չառնելով կորուստները, որի գնով ստիպված էին վճարել 44 օրվա դիմաց, ուժով լուծել են հարցը և հիմա հաշիվ են ներկայացնում Երևանին։ Վերադառնալով Սոչիի հանդիպման արդյունքներին՝ քաղաքագետը Պուտինի և Ալիևի ելույթներում Լեռնային Ղարաբաղի հիշատակման իսպառ բացակայությունը գնահատել է Ղարաբաղի կարգավիճակի հարցը, որպես 44-օրյա պատերազմի օրինաչափ արդյունք, ընդհանրապես փակելու Բաքվի համառ ձգտումն անուշադրության մատնելու Մոսկվայի ձգտում։ Ըստ Դուբնովի, Մոսկվայում բնավ չեն կիսում Բաքվի նման տրամադրվածությունը, սակայն, այդ փաստը գովազդելու հատուկ ձգտում նույնպես չեն դրսեւորում: Գլխավոր պատճառը Ղարաբաղում ռուս խաղաղապահներն են, ինչպես նաեւ՝ այդ տարածքում նրանց գտնվելու 5-ամյա ժամկետը երկարաձգելու Մոսկվայի ձգտումը։ "Եվ այսպես, թվում է, թե հենց ղարաբաղյան խնդրի դուրս բերումը Սոչիի օրակարգից, դատելով ըստ ամենայնի, թույլ տվեց շրջանցել Երեւանի եւ Բաքվի միջեւ հանգուցային հակասությունները, կենտրոնանալով այն հարցերի վրա, որոնք կարելի է լուծել արդեն այսօր։ Ստիպված ենք արձանագրել, որ ղարաբաղյան դիսկուրսը հայկական քաղաքականության մեջ այլևս չի գերիշխում։ Ինչի վառ վկայությունն են թեկուզ Սոչիի հրապարակային արդյունքները՝ Փաշինյանի և Ալիևի բավականին կառուցողական ամփոփիչ հայտարարությունների տեսքով", - ամփոփել է ռուս քաղաքագետը։