Ուրբաթ, 13 Օգոստոսի 2021 13:15

Արմինֆո. 2020 թվականի ապրիլին հայ ռեժիսոր Հրաչյա Քեշիշյանը էկրանավորել է գրող Մարկ Արենի "Այնտեղ, որտեղ ծաղկում են վայրի վարդեր. Անաատոլիական պատմություն" վեպը, որը 2008 թվականից հանդիսանում է հայկական շուկայի անփոփոխ բեսթսելեր։

 

"Բուկինիստ" գրախանութների ցանցի տնօրեն Խաչիկ Վարդանյանի խոսքով ՝ Մարկ Արենի ստեղծագործության հետ ինքը ծանոթացել է "Ռեքվիեմ Հուդայի" եւ " Այնտեղ, որտեղ ծաղկում են վայրի վարդեր: Անատոլիական պատմություն" գրքերից: "Երբ ես ռուսերեն կարդացի այդ գրքերը, հասկացա, որ դա մեզ պետք է, և բերեցի Հայաստան", - պատմել է Վարդանյանը Մարկ Արենի (Կարեն Մարգարյան) ստեղծագործական երեկոյի ժամանակ: Վարդանյանի հավաստմամբ, այդ ստեղծագործությունները լավ էին վաճառվում և հաջողություն էին վայելում Հայաստանի ընթերցող հանրության շրջանում։

 

Մարկ Արենի հետ իր առաջին հանդիպման մասին հիշողություններ կիսվելով՝ "Բուկինիստի" ղեկավարը պատմել է. "2008 թվականին էր։ "Այնտեղ, որտեղ վայրի վարդեր են ծաղկում. անատոլիական պատմություն" գրքի հայերեն թարգմանության օրինակը ձեռքին՝ մի տղամարդ մտավ աշխատասենյակ։ Ինչպես պարզվեց, ընդհանուր հաշվով, նա իր հետ բերել էր 1500 օրինակ: Այն ժամանակ ես մտածեցի, թե ինչպես է նա կարողացել տպագրել է նման քանակությամբ գրքեր, առանց հարցնելու: Չէ որ՝ Հայաստանում, նույնիսկ, 500 օրինակ տպաքանակով պետական մրցանակ ստացած գրքերը չէին վաճառվում"։ Սակայն 2008 թվականից այդ վեպը վերահրատարակվել է 14-15 անգամ՝ առնվազն 1000 օրինակով։ Իսկ անցյալ տարի, Խաչիկ Վարդանյանի խոսքով, հերթական անգամ վաճառքի է հանվել, բայց արդեն ռեկորդային տպաքանակով՝ 5 հազար օրինակ, որից 1,500-ը վաճառվել է միայն վերջին 8 ամիսների ընթացքում։ "Մենք ոչ մի անգամ շնորհանդես չենք անցկացրել, գումար չենք ծախսել սոցիալական ցանցերում գովազդի վրա ։ Ամեն ինչ որոշում է ընթերցողը", - պատմել է նա, նշելով, որ Մարկ Արենի գրքերը 13 տարի շարունակ Հայաստանում բեսթսելլեր են և հաջողությամբ էկրանավորվում են։

 

Եվ Մարկ Արենի բեսթսելերի նման վերջին հաջող էկրանավորումը Հրաչյա Քեշինյանի "Անատոլիական պատմություն" ֆիլմն էր։ Ռեժիսորի խոսքով ՝ ֆիլմն արդեն թարգմանվել է մի քանի լեզուներով, եւ այսօր լուրջ աշխատանք է տարվում ամբողջ աշխարհում կինոնկարի տարածման համար: Սակայն, առաջինը, ինչպես հաղորդել Է Քեշիշյանը, այդ ֆիլմը գնելու իր ցանկության մասին հայտնել է ֆրանսիական հեռուստատեսությունը ։ "Կարող եմ վստահաբար ասել, որ Մարկ Արենը կինոգրող է։ Նրա յուրաքանչյուր գիրքը կարելի է էկրանավորել և վերածել կինոյի", - իր կարծիքն է հայտնել ռեժիսորը։

 

Խոսելով գրքի մասին, որի հետ ծանոթացել է 2007 թվականին, Քեշիշյանը այն համարել է ֆենոմենալ՝ վեպի կառուցվածքի տեսանկյունից: "Այս ստեղծագործությունը մերժում է դրամատուրգիայի բոլոր օրենքները: Եվ ընթերցողին հանգեցնում է  այնպիսի հուզական կետի, որտեղ դուք սկսում եք ապրել յուրաքանչյուր հերոսի հետ՝ դրական թե բացասական: Այս պատմությունը հերոսը եւ հակահերոսը անընդհատ փոխում են տեղերը, եւ ստիպում են ձեզ ցանկանալ ինքնուրույն գտնել ճշմարտությունը: Այս վեպը, այս գիրքը ճշմարտության որոնման միջոցներից մեկն է", - նշել է նա, հավելելով, որ Մարկ Արենի այդ աշխատանքում ճշմարտությունն ու մտացածինն անընդհատ կողք-կողքի են ընթանում։ Քեշիշյանի կարծիքով, ամենակարևորն այն է, որ ֆիլմը Էկրան Է բարձրացել Արցախյան պատերազմի նախաշեմին։ "Այսինքն, այդ մարդն ավելի վաղ կանխատեսել էր այն աղետը, որը տեղի ունեցավ անցյալ տարվա սեպտեմբերին։ Գրեթե նույն սցենարով, ինչ շարադրված է գրքում, մեր երկրում տեղի է ունեցավ այն, ինչ տեղի է ունեցել", - ուշադրություն է հրավիրել ռեժիսորը ։ Այս առումով նա հարց է տվել, թե արդյոք մենք խելամիտ ենք մոտենում այն գրականությանը, որը կարդում ենք, որը հիմնված է կատարողական արվեստի, աուդիո եւ տեսողականի վրա, արդյոք մենք ուշադիր ենք այն մտքերի նկատմամբ, որոնք գրողներն են գրում իրենց գրքերում: "Եվ ես ուզում եմ հասկանալ, թե արդյոք արվեստագետի մտքերը, մեսիջները, գաղափարները հասնում են ընթերցողին, հանդիսատեսին։ Արդյո՞ք կարող ենք վերլուծել այն, ինչ կարդում ենք և տեսնում։ Արդյո՞ք ժամանակը չէ ավելի ուշադիր լինել մեր ժամանակակից գրողների աշխատանքներին, արդյո՞ք ժամանակը չէ հասկանալ, թե ինչի մասին են նրանք խոսում:  Ավելի իմաստուն, զգուշավոր, հասուն դառնալու, սխալներ թույլ չտալու, դասեր քաղելու եւ նույնիսկ ճշմարտությունը գտնելու փորձերի համար", - հայտարարել է ռեժիսորը։

 

Ինքը՝ Մարկ Արենը, պատմել է, որ երկար տարիներ զբաղվել է գիտական գործունեությամբ և ազատության փնտրտուքի մեջ է եկել արվեստ։ "Գիտության մեջ չի կարելի շրջանցել սահմանափակումները, իսկ արվեստը բացառում է բոլոր սահմանները: Եվ ես մտածում էի, թե ինչով կարող եմ զբաղվել։ Երգել չէի կարող, նոտաները չգիտեի, պարում էի էլ ավելի վատ։ Տառերը գիտեի, դրա համար էլ սկսեցի գրել", - պատմել է գրողը։ "Ռեքվիեմ Հուդայի" վեպի լույս տեսնելու առնչությամբ, Արենի բնորոշմամբ, պատահական հաջողությունից հետո, որը ներկայացվել էր Մոսկվայի գրքի միջազգային փառատոնում, ինքը որոշել է շարունակել գրական գործունեությունը, եւ մեկը մյուսի հետեւից լույս են տեսել նրա նոր գրքերը: Այսօր Մարկ Արենը 5 գրքի հեղինակ է ("Ռեքվիեմ Հուդայի", "Այնտեղ, որտեղ ծաղկում են վայրի վարդեր. Անատոլիական պատմություն", "Սուրբ Ծննդյան հրեշտակը", "Քառյակը", "Վիլ-Էվրար"):

 

Շուտով, ինչպես նշել է "Բուկինիստ" գրախանութների ցանցի տնօրեն Խաչիկ Վարդանյանը, լույս կտեսնի գրողի հերթական գիրքը՝ 44-օրյա արցախյան պատերազմի մասին: Բացի այդ, Կարեն Մարգարյանը տնտեսագիտության դոկտոր է, կորպորատիվ պետության օրիգինալ հայեցակարգի հեղինակը, ID Bank-ի խորհրդի անդամ: Իսկ օրեր առաջ նա ընտրվել է Հայաստանի գործատուների հանրապետական խորհրդի նախագահ։