Երկուշաբթի, 31 Մայիսի 2021 13:26

Արմինֆո. Այսօր Սյունիքի և Գեղարքունիքի մարզերում տեղի ունեցող իրադարձությունները կարելի է հակիրճ բնութագրել հետևյալ կերպ. Ադրբեջանը փորձում է պարտադրել Հայաստանին, իսկ, անուղղակիորեն, նաև Ռուսաստանին, սահմանազատում և սահմանագծում՝ իր համար առավել շահավետ պայմաններով։ ԱրմԻնֆո-ին այդպիսի կարծիք է հայտնել Հարավային Կովկասի հարցերով ռուսաստանցի փորձագետ Անդրեյ Արեշևը։

 

"Ադրբեջանի ղեկավարության նման վարքագիծը միանգամայն հասկանալի և բնական է այն կողմի համար, որն իրեն հաղթող է համարում ղարաբաղյան հակամարտությունում։ Մայիսի 12-ից սկսած ՝ ադրբեջանական բանակը փորձում է վերահսկողության տակ վերցնել ռազմավարական ուղիներն արդեն Հայաստանի տարածքում։ Եվ մենք տեսնում ենք, որ լարվածությունն արդեն Լեռնային Ղարաբաղից տեղափոխվել է հայ-ադրբեջանական սահման։ Բաքվում փորձում են սեփական օրակարգը թելադրել Երեւանին՝ օգտվելով վերջինում գործունակ իշխանության բացակայությունից", - ընդգծել է նա։

 

Այս լույսի ներքո, Արեշեւի համար օրինաչափ հարցեր է առաջացնում Հայաստանի իշխանությունների պասիվությունը' ի պատասխան ադրբեջանական ղեկավարության նման քաղաքականության: Եվ ադրբեջանական ճնշումներին դիմակայելու և սեփական սահմանները պաշտպանելու փոխարեն վարչապետ Փաշինյանը, ըստ ռուս փորձագետի, փորձում է օգտագործել Բաքվի գործողությունները՝ Հայաստանում հակառուսական տրամադրություններն ուժեղացնելու նպատակով։ "Հայաստանի վարչապետը քողարկված մեղադրում Է Ռուսաստանին այս իրավիճակում ապակառուցողական գործողությունների, Ադրբեջանին աջակցելու և գրեթե բոլոր վերջին իրադարձությունների համահեղինակության համար։ Իսկ նրա հետ փոխկապակցված արևմտամետ ուժերն այդ ամենն ասում են արդեն ուղղակի", - ընդգծել է նա։

 

Այս ֆոնին մեկնաբանելով առկա սահմանային ճգնաժամի կարգավորման վերաբերյալ Հայաստանի վարչապետի ծրագիրը' Արեշեւն այն բնութագրել է որպես մի փոքր տարօրինակ, կասկած հայտնելով ԵԱՀԿ ՄԽ համանախագահ երկրների հետ դրա համաձայնեցման հնարավորության վերաբերյալ: Նման ծրագրի իրականացման հեռանկարը նույնպես հարցեր եւ կասկածներ է առաջացնում փորձագետի մոտ' հաշվի առնելով դրա պոտենցիալ մասնակիցների միջեւ առկա բարդությունները: Առաջին հերթին՝ ԱՄՆ-ի և Ռուսաստանի միջև։

 

Ազգային Անվտանգության խորհրդի մայիսի 27-ի նիստում ՀՀ վարչապետի պաշտոնակատար Նիկոլ Փաշինյանը ներկայացրել է Ադրբեջանի հետ սահմանին տիրող իրավիճակից դուրս գալու իր ծրագիրը: Ծրագրի էությունը սահմանի երկու կողմերի զինված ուժերի հայելային, զուգահեռ հեռացումն է մշտական տեղակայման վայրեր: Սահմանի երկայնքով պետք է տեղակայվեն միջազգային դիտորդներ ՌԴ-ից կամ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի մյուս համանախագահ երկրներից ։ Փաշինյանը այս ծրագիրը համարում է ամենակարճ ճանապարհը դեպի սահմանային իրավիճակի ապաէսկալացում։

 

Արեշևի գնահատմամբ՝ առաջարկելով առկա իրավիճակը կարգավորել ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի միջոցով, որի իրավասությունը ղարաբաղյան հակամարտության քաղաքական կարգավորումն է, և որը ոչ մի կապ չունի Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև սահմանի հետ, Փաշինյանը զուգընթաց ձգտում է սեփական անգործության պատասխանատվությունը բարդել Մոսկվայի վրա: Եվ այս ամենը՝ վերջին կես տարում Մինսկի խմբի ազդեցության էական նվազման ֆոնին։ Փորձագետը նշել է, որ Հայաստանի վարչապետն առաջարկում է սիմետրիկ կերպով հետ քաշել զորքերը սահմանից։ Սակայն, հաշվի առնելով այն հանգամանքը, որ ադրբեջանցի զինվորականներն արդեն գտնվում են սահմանամերձ բարձունքներում, ինչպես նաև այն տարածքներում, որոնց կարգավիճակը դեռ հստակ որոշված չէ, ստացվում է, որ նրա ծրագիրը, գործնականում, ենթադրում է հայ զինվորականների միակողմանի հետքաշում։

 

"Այս ամենը միանգամայն տեղավորվում է Երևանի վերջին ամիսների պարտվողական քաղաքականության մեջ, բայց, այդուհանդերձ, միանգամայն տեղին հարցեր է առաջացնում նման քաղաքականության շարժառիթների վերաբերյալ։ Մասնավորապես, անհասկանալի են սահմանին տիրող իրավիճակի համար պատասխանատվությունը Մոսկվայի վրա բարդելու Փաշինյանի փորձերի պատճառները, մինչդեռ, հենց հայ զինվորականներին հստակ հրաման է տրվել ոչ մի պարագայում չկրակել հակառակորդի ուղղությամբ։ Եվ ահա այստեղ ևս մեկ հարց է ծագում՝ իսկ ինչ պատճառներով է նման հրաման տրվել", - եզրափակել է ռուս փորձագետը։