Հինգշաբթի, 8 Ապրիլի 2021 16:13

Արմինֆո.Փաշինյան-Պուտին հանդիպման ընթացքում քննարկումների համար թեմաները, իմ կարծիքով, բավական շատ էին. ՀԱՊԿ, ԵԱՏՄ, այդ կառույցներում անդամակցության խնդիրները։ Առավել ևս ՝ հետպատերազմյան իրավիճակում, երբ Արցախի անվտանգությունն արդեն ապահովում է Ռուսաստանը։ ԱրմԻնֆո-ին այդպիսի կարծիք է հայտնել Կովկասի ինստիտուտի տնօրեն Ալեքսանդր Իսկանդարյանը։

 

Ապրիլի 7-ին Մոսկվայում տեղի է ունեցել ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի հանդիպումը ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինի հետ: Շուրջ 4 ժամ տևած բանակցությունների ընթացքում զրուցակիցները քննարկել են առևտրատնտեսական կապերի և տրանսպորտային հաղորդակցությունների վերականգնումը, խաղաղապահների օգնությամբ Արցախում իրավիճակի կարգավորումը, եվրասիական տարածքում ինտեգրման միավորումներում փոխգործակցության հեռանկարները:

 

"Հայաստանը հնարավորություն չունի իրապես անմիջականորեն շփվելու Ադրբեջանի հետ, և Երևանը դա անում է Մոսկվայի միջոցով։ Իհարկե, ռազմագերիների խնդիրը, Հայաստանի նկատմամբ Ադրբեջանի ճնշման փորձերը՝ Ռուսաստանի միջոցով միջնորդավորված։ Եվ, իհարկե, հաղորդակցությունների ապաշրջափակումը: Հարց, որում Մոսկվայի, Երեւանի եւ Բաքվի շահերը նույնպես նույնական չեն", - նշել է նա։

 

Քաղաքագետի գնահատմամբ՝ Մոսկվան այսօր բոլոր ուժերով փորձում է խուսափել նոյեմբերի 9-ի կարևորագույն հայտարարության ստորագրումից հետո օդում կախված իրավիճակից։ Եվ հենց հունվարի 11-ի  փաստաթուղթը խոսում է իրադարձությունները առաջ տանելու և զարգացնելու Ռուսաստանի ձգտման մասին։ Հաղորդակցության ապաշրջափակումը, նրա կարծիքով, այդ գործընթացի կարեւորագույն մասն է։ Իսկանդարյանը հատուկ ընդգծել է, որ այս ամենը տեղի է ունենում Հայաստանի նախընտրական իրավիճակում, որտեղ վարչապետ Փաշինյանի համար կարեւոր է ընտրազանգվածին գոնե ինչ-որ հաջողություններ ներկայացնել:

 

Ընդ որում, ըստ Իսկանդարյանի, ի հեճուկս Հայաստանում տարածված պատկերացումների, Ռուսաստանը Ադրբեջանի վրա ազդեցության անսահմանափակ հնարավորություններ չունի։ Սակայն Մոսկվան, այնուամենայնիվ, կարող է ազդել Բաքվում կայացվող որոշումների վրա։ Եվ Ռուսաստանի օգնությամբ Հայաստանի անվտանգության ուժեղացման ուղղությամբ աշխատել, նրա կարծիքով, իհարկե, կարելի է։ Այլ հարց է, թե որքան հեռու է պատրաստ է գնալ այդ ուղղությամբ  հենց Ռուսաստանը։

 

Մեկնաբանելով Պուտին-Փաշինյան հանդիպման ժամանակ Հայաստանի ներքաղաքական իրավիճակը քննարկելու հնարավորությունը՝ Իսկանդարյանն ընդգծել է, որ հարցը հենվում է Հայաստանի ռեսուրսների վրա, այլ ոչ թե՝ անձերի։ Նրա համոզմամբ՝ հարցն այն չէ, թե ով է այսօր Հայաստանում իշխանության ղեկին, Փաշինյանը, թե մեկ ուրիշը։ Հարցն այն է, որ հետպատերազմյան Հայաստանի ռեսուրսները բավական սահմանափակ են։ Ըստ այդմ, Ռուսաստանի և Հայաստանի միջև հարաբերությունները ձևավորվում են, առաջին հերթին, ելնելով այդ փաստից, այլ ոչ թե նրանից, թե ով է գտնվում իշխանության ղեկին հանրապետությունում։

 

"Չեմ կարծում, որ իշխանության ղեկին այն ճանապարհով հայտնված մարդն, որով դա արեց Փաշինյանը, կարող է համապատասխանել Մոսկվայի շահերին։ Եվ այո, ըստ որոշ տեղեկությունների, դրան կարելի է ավելացնել Պուտին-Քոչարյան բավականին ջերմ հարաբերությունները։ Բայց, մյուս կողմից, Մոսկվան, ի դեպ, Երիեւանը նույնպես, միշտ կարողացել է անձնական հարցերը տարբերակել քաղաքականությունից ։ Մասնավորապես՝ աշխարհաքաղաքականությունից: Այս լույսի ներքո՝ Մոսկվան, կարծում եմ, սպասում է Հայաստանի ներքաղաքական դիմակայության ավարտին։ Դրանից հետո իր օրակարգի մասին կխոսի դրա արդյունքներով որոշվող առաջնորդի հետ", - ընդգծել է նա։

 

Մեկնաբանելով առաջիկա ընտրությունների հեռանկարները՝ Իսկանդարյանը կանխատեսել է բավականին ցածր մասնակցություն, քանի որ ընտրողներին ընտրությունների տանելը շատ դժվար կլինի։ Նրա կարծիքով, մարդիկ, պարզապես, հոգնել են: Հոգնել են ամեն ինչից: Եվ այսօր հասարակությունը շոկի մեջ է ։ Բայց աստիճանաբար դուրս կգա դրանից։ Ավելին, արդեն դրանից դուրս է գալիս։ Այդ թվում՝ քաղաքական ոլորտում։

 

"Ընդ որում, ես չեմ կարծում, որ այսօր Հայաստանում ձևավորվել է երկու բևեռ՝ իշխանություն և ընդդիմություն։ Կա Փաշինյանի բևեռը, բայց չկա միասնական ընդդիմադիր բևեռ Ռոբերտ Քոչարյանի, Սերժ Սարգսյանի, Լևոն Տեր-Պետրոսյանի, "Սասնա ծռերի" և մյուսների հետ։ Եվ դա ինձ համար բավականին դժվար է այն պատկերացնել։ Դա Հայաստանում երբեք չի եղել, և ես չեմ ակնկալում, որ դա տեղի կունենա հիմա։ Իշխանությունը վերցնելու հույս ընդդիմությունը չունի, բայց նրա բոլոր ուժերն առանձին-առանձին հույս ունեն վերցնել իրենց պայմանական 5 տոկոսը։ Ինչն այդ նույն ընդդիմությանը դարձնում է մրցակից իրար միջեւ, այլ ոչ թե՝ իշխանության համար", - ամփոփել է քաղաքագետը։