Երկուշաբթի, 15 Մարտի 2021 19:57

Արմինֆո. Մարտի 15-ին կայացավ Եվրոպական միության և Գերմանիայի Դաշնային Հանրապետության տնտեսական համագործակցության և զարգացման նախարարության (ԳԴՀ ՏՀԶՆ) համատեղ ֆինանսավորմամբ իրականացվող «Սևանա լճի շրջակա միջավայրի պաշտպանություն»

(EU4Sevan) ծրագրի առցանց մեկնարկը, որին ներկա էին ՀՀ շրջակա միջավայրի նախարար պրն Ռոմանոս Պետրոսյանը, ԵՄ դեսպան Անդրեա Վիկտորինը, ինչպես նաև Գերմանիայի Դաշնային Հանրապետության դեսպան  Ն.Գ. պրն Միխայել Յոհաննես Բանցհաֆը: Ծրագիրն իրականացվում է Գերմանիայի միջազգային համագործակցության ընկերության (ԳՄՀԸ)-ի և ՄԱԿ-ի Զարգացման ծրագրի (ՄԱԶԾ) կողմից:

EU4SEVAN ծրագրի նպատակն է  բարելավել Սևանա լճի ջրահավաք ավազանի ջրի մշտադիտարկման և կառավարման, ինչպես նաև կեղտաջրերի մաքրմանն ուղղված լուծումների ներդրման կարողությունների հզորացումը պետական և մասնավոր շահառուների շրջանում: Ծրագիրը նաև կաջակցի էկոհամակարգի համար բարենպաստ և ջուր խնայող հողօգտագործման ու մշակման կարողությունների բարելավմանը: Նախատեսվում է բարձրացնել Սևանա լճի պաշտպանության վերաբերյալ իրազեկումն ու տեղեկատվության հասանելիությունը ավազանին կից համայնքներում: Հայաստանում Սևանա լճի էկոհամակարգի կառավարման բաղադրիչը կիրականացվի  ՄԱԶԾ-ի հետ համատեղ:

 

Միջոցառումը համախմբել էր EU4SEVAN ծրագիրը ֆինանսավորող և իրականացնող կառույցների, պետական և Գեղարքունիքի մարզային, տեղական ինքնակառավարման մարմինների ներկայացուցիչներին, ՀՀ-ում հավատարմագրված դիվանագիտական ներկայացուցչություններին, պետական և մասնավոր ոլորտների գործընկերներին և փորձագետներին, ինչպես նաև լրատվամիջոցներին՝ նշելու ծրագրի պաշտոնական մեկնարկը:

 

Նախարար Պետրոսյանը, դեսպան Վիկտորինը և դեսպան Բանցհաֆը ողջունեցին միջոցառման մասնակիցներին: Դեսպան Վիկտորինը ողջույնի իր խոսքում նշեց. «Թեև մեր ջանքերի առանցքում Հայաստանում COVID-19-ի և հետպատերազմյան ճգնաժամերի հաղթահարումն է, կլիմայի փոփոխությունը, կենսաբազմազանության կորուստը, ռեսուրսների անխնա օգտագործումը և աղտոտումը նույնպես կենսական և համաշխարհային արտակարգ իրավիճակներ են, որոնք ազդում են ինչպես ԵՄ-ի, այնպես էլ Հայաստանի վրա և առավել արդիական են, քան երբևէ: Հետևաբար, ՀԸԳՀ-ի (CEPA) լիարժեք իրականացումը, Կայուն զարգացման 2030-ի օրակարգը, «Կլիմայի փոփոխության մասին»  Փարիզի համաձայնագիրը և միջազգայնորեն համաձայնեցված կենսաբազմազանության բոլոր նպատակները շարունակում են կարևոր մնալ` օգնելու Հայաստանին և համայն հայությանը ավելի լավ վերազինվել ընդդեմ ապագա համակարգային ցնցումների: Եվրոպայի «կանաչ գործարքը» և դրա կանաչ վերականգնման բաղադրիչը ԵՄ-Հայաստան և Արևելյան գործընկերության օրակարգերի հիմնական գերակայություններն են: «Եվրամիությունը՝ Սևանի համար» խորագրով նոր գործընկերությունը մեկ անգամ ևս ցույց է տալիս ԵՄ-Հայաստան խորին ներգրավվածությունը յուրօրինակ Սևանա լճի շրջակա միջավայրի պաշտպանության գործում: Եկե՛ք միասին հոգ տանենք Սևանա լճի կայունության մասին»:

Նախարար Պետրոսյանն իր ողջույնի խոսքում պատրաստակամություն հայտնեց աջակցել ծրագրի հետագա գործունեությանը և միջոցառումներին` որպես ծրագրի հուսալի գործընկեր: ՄԱԶԾ մշտական ներկայացուցչի ժամանակավոր պաշտոնակատար Միհաելա Ստոյկոսկան իր հերթին կարևորեց ծրագրի արդիականությունը Սևանա լճի բնապահպանական իրավիճակի ներկա փուլում և գործընկեր կառույցների բնապահպանական հարցերի շուրջ արդյունավետ համագործակցությունը: Միջոցառման ընթացքում EU4Sevan ծրագրի ղեկավար Քրիստիան Հենշելը ներկայացրեց Սևանա լճի շրջակա միջավայրի պաշտպանությանն ուղղված ծրագրի նպատակները, խնդիրները և ակնկալվող արդյունքները:

Ի լրումն EU4SEVAN–ի հիմնական արդյունքներին, ծրագիրը նախապատրաստում է ՔՈՎԻԴ-19-ի տնտեսական և սոցիալական հետևանքների չեզոքացման գործողություններ Շրջակա միջավայրի նախարարության և ԳՄՀԸ-ի «Գետերի ափամերձ տարածքների վերականգնում Հայաստանում» ՔՈՎԻԴ-19-ի արձագանքման ծրագրի  հետ համատեղ:  Այս գարնանը Գեղարքունիքի մի շարք գետերի ափամերձ գոտիներում շուրջ 600,000 ուռենիների կտրոններ և պտղատու ծառեր կտնկվեն, ինչպես նաև գետերի հուները և գետափերը կմաքրվեն թափոններից՝ ապահովելով ՔՈՎԻԴ-19-ի սոցիալ-տնտեսական հետևանքներից առավել տուժած 750 բնակչի կարճաժամկետ զբաղվածությունը:

 

ՔՈՎԻԴ-19-ի հետևանքների չեզոքացման շրջանակներում EU4SEVAN ծրագիրը նախատեսում է նաև աջակցել տեղացի ֆերմերներին շուրջ 3 հա տարածքում մշակել կաղամբի նոր տեսակներ, ինչը, էկոհամակարգերի համար բարենպաստ մշակման արդյունքում, կսպառի երկու անգամ պակաս ջուր և կապահովի 2-3 անգամ ավելի եկամուտ:

 

Սևանա լիճը քաղցրահամ ջրի պաշարներով ամենամեծ լիճն է կովկասյան տարածաշրջանում և քաղցրահամ ջրի, ոռոգման ջրի, ջրային մշակաբույսերի, ինչպես նաև Հայաստանում հիդրոէներգիայի ամենակարևոր աղբյուրը։ Լճի վիճակն ուղղակիորեն անդրադառնում է տարածաշրջանի շրջակա միջավայրի և Հայաստանի տնտեսական ներուժի վրա։ Ծրագիրը կհիմնվի առկա ձեռքբերումների և պլանների վրա և կլրացնի ու կօժանդակի Սևանա լճի շրջակա միջավայրի պաշտպանությանն (վերջնարդյունք) ուղղված գործողություններին։ Ծրագրի ֆինանսավորումը 5,7 միլիոն եվրոյին համարժեք ՀՀ դրամ է, իսկ իրականացման ժամանակաշրջան 48 ամիս (սեպտեմբեր 2020 – օգոստոս 2024):