Արմինֆո. Ռուսաստանի հովանու ներքո բանակցությունների հնարավորությունն ու Ղարաբաղում ռուս խաղաղապահների տեղակայումն այսօր կրկին օրակարգում են հայտնվել։
Սակայն կասկածելի է, թե արդյոք կողմերի առաջնորդները կցանկանան գնալ Ռուսաստանի դերի ընդլայնմանը։ Կարելի է ենթադրել, որ Ղարաբաղի ղեկավարությունը բարեհաճ կվերաբերի նման սցենարին։ Այս մասին Արմինֆո-ի թղթակցի հետ զրույցում ասել է իսրայելցի հայտնի քաղաքագետ և հասարակական գործիչ Ավիգդոր Էսկինը։
Նրա խոսքով՝ այդ ենթադրությունն ամրապնդվում է նաեւ նախկին հրամանատարների ակտիվ մասնակցությամբ պաշտպանության գործում, որոնք մասնակցել են իննսունականների մարտերին եւ հետո քաղաքականություն մտել, բայց չեն կորցրել ռազմական հմտությունները: Այդ մարդիկ արդեն մեկ անգամ չէ, որ քննարկել են ռուսական ներկայության ընդլայնման հնարավորությունը՝ անկախ կարգավիճակի հնարավորության պահպանման դեպքում։ Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի վերաբերմունքը իրավիճակի նման զարգացմանը միանշանակ չէ ։ Եթե ոչ ինքը, ապա շատերը նրա շրջապատում կցանկանային Հայաստանը տեսնել ավելի անկախ Ռուսաստանից, իսկ Ղարաբաղը (այս կամ այն սահմաններում) ՝ Հայաստանի մաս, այլ ոչ թե՝ անկախ հանրապետություն։
Այնուամենայնիվ, այս օրերին ՀՀ կառավարության ղեկավարը մշտապես կապի մեջ է Մոսկվայի հետ և երկու անգամ զրուցել է նախագահ Պուտինի հետ ։ Միևնույն ժամանակ Նախագահ Իլհամ Ալիևը ձեռնպահ է մնում Ռուսաստանի նախագահի հետ ուղիղ զրույցներից և ակնհայտորեն ավելի շատ կողմնորոշվում է դեպի Թուրքիան և վերջինիս նախագահ Էրդողանը։ Եվ դա՝ Ալիևի և Պուտինի միջև երկարամյա անձնական բարյացակամ հարաբերությունների դեպքում։
Ինչպես կարծում է Էսկինը, նման բարդ իրավիճակի դեպքում կարեւոր է հստակեցնել, թե որքան լուրջ են պատերազմող կողմերի միջեւ բանակցություններին մասնակցի կարգավիճակն ուժեղացնելու Անկարայի ծրագրերը: Մոսկվայի հետ հավասար կարգավիճակ ստանալու Էրդողանի հնարավոր ձգտումը հազիվ թե ընդունելի լինի Հայաստանի և Ղարաբաղի, ինչպես նաև Ռուսաստանի համար ։ Սակայն, ռազմական գործողություններն ունեն իրենց դինամիկան, և այսօր դիտվող պատային իրավիճակը կարող է հանգեցնել կարգավորման գործում ռուսական գործոնի ակտիվացման ։ Դա տեղի է ունենում՝ կրակի դադարեցման ֆրանսիական նախաձեռնության ֆոնին։ Սակայն, Ֆրանսիայի առաջնորդ Մակրոնն Անդրկովկասի գործերում քիչ փորձ ունի ։ Այո, եւ աշխարհագրական հեռավորությունը չի նպաստում նրա հնարավոր հաջողությանը։ Դրան կարելի է ավելացնել նաև Բաքվի թերահավատությունը նրա թեկնածությանը՝ հայկական սփյուռքի հետ ջերմ կապերի պատճառով։
Հիշեցնենք, որ նախօրեին միջազգային մամուլում սկսեցին խոսել Ղարաբաղում ռուս խաղաղապահների տեղակայման հնարավորության մասին, այն բանից հետո, երբ ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը Al Jazeera հեռուստաալիքին տված հարցազրույցում հայտարարել էր, որ Լեռնային Ղարաբաղում ռուս խաղաղապահների տեղակայման հարցը կարող է քննարկվել ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի շրջանակներում: Պատասխանելով լրագրողի հարցին, թե կցանկանար տեսնել ռուս խաղաղապահներին Լեռնային Ղարաբաղում՝ Փաշինյանը մասնավորապես ասել է. < Տեսեք, այդ հարցերը կարող են քննարկվել ավելի մեծ համատեքստում` ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի շրջանակներում>։
Միեւնույն ժամանակ, Վլադիմիր Պուտինի մամուլի քարտուղար Դմիտրի Պեսկովը ՌԲԿ-ին հայտարարել է, որ Ռուսաստանը կարող է իր խաղաղապահներին Լեռնային Ղարաբաղ մտցնել միայն Ադրբեջանի եւ Հայաստանի համաձայնությամբ: <Խաղաղապահները կարող են մտնել երկու կողմերի համաձայնությամբ միայն>, - ասել է Պեսկովը:
Պետդումայի ԱՊՀ հարցերով կոմիտեի փոխնախագահ Կազբեկ Տայսաևն իր հերթին <ՌԻԱ Նովոստիին> հայտնել է, որ Լեռնային Ղարաբաղում ռուս խաղաղապահների ներկայության հարցը հասունացել է, կասկած չկա, որ այն համակողմանի կուսումնասիրվի: Պատգամավորը հիշեցրել է, որ ՀԱՊԿ-ի շրջանակներում ՌԴ - ն ու Հայաստանը միմյանց հանդեպ ունեն հստակ պարտավորություններ։