Ուրբաթ, 15 Փետրվարի 2019 21:33

Արմինֆո. Հայաստանում օտարերկրյա բոլոր ներդրողները չեն, որ վարում են համակարգված և կշռադատված սոցիալական քաղաքականություն։ Այս մասին մեկ անգամ չէ, որ խոսվել է երկրի ազգային ժողովում, որտեղ նաև ընդգծվել է սոցիալական ծրագրերի մեծ պակասի փաստը, հատկապես  ռեսուրսներով համեմատաբար հարուստ լեռնահանքային արդյունաբերության ոլորտում։ Երկրում խոշոր ստրատեգիկ ներդրողները, այնուամենայնիվ, հասկանում և նախանշում են իրենց սոցիալական պատասխանատվության գոտիները։ Այդպիսի ընկերություններից է ռուսական «ԳեոՊրոՄայնինգ»-ը: Այն մշակել , կորպորատիվ և սոցիալական պատասխանատվության շջանակում, հաջողությամբ իրականացնում է «Ռեսուրսները հանուն բարեկեցության» բազմաֆունկցիոնալ ծրագիրը։ Գլխավոր առաջնահերթությունը բազմաստիճան և փոխկապակցված՝ աճող սերնդի զարգացմանն ուղղված ծրագրերն են։ Օրերս ընկերությունը Արարատ համայնքնի հետ կնքեց սոցիալական հերթական պայմանագիրը, որով նախատեսվում է կապիտալ վերանորոգել և բարեկարգել քաղաքի թիվ 1մանկապարտեզը ։ Հաստատությունն ընթացիկ տարում իր դռները կբացի նախադպրոցական տարիքի ավելի քան 200 երեխաների առջև։ Այն մասին, թե ընկերությունը մասնավորապես ի՞նչ  քայլեր է ձեռնարկում աճող սերնդի զարգացման ուղղությամբ, մենք խոսեցինք ընկերության ընկերության արտաքին քաղաքականության և սոցիալական հարցերի գծով կառավարիչ Ռուզաննա Գրիգորյանի հետ։  

Պատմեք խնդրեմ, ինչո՞ւ է ընկերության ուշադրության կենտրոնում հայտնվել այդքան պատասխանատու և նուրբ ոլորտը, այն է՝ մանուկների և պատանիների կրթությունը։  

Հավանաբար այն պատճառով, որ մեր երկրում այդ ոլորտը, կարելի է ասել դեռևս պետության կողմից լավագույնս մշակված չէ և ֆինանսավորվում է համայնքների սուղ բյուջեներից: Այն բնակավայրերում, որտեղ մենք գործունեություն ենք ծավալում, նկատելի է՝ միշտ չէ, որ միջոցները բավարարում են մանուկների և պատանիների կրթման ոլորտում «ներդրումներ» իրականացնելու, առկա խնդիրները ժամանակին լուծելու համար։Հայաստանում աշխատելու տարիներին «ԳեոՊրոՄայնինգը» սոցիալական տարբեր ծարգրերի իրականացման համար արդեն հատկացրել է ավելի քան 8,5 մլն ԱՄՆ դոլար, այդ թվում՝ աճող սերնդին կրթելու համար։

Փետրվարի 14-ին մենք ստորագրեցինք Արարատի մանկապարտեզի կապիտալ վերանորոգման և բարեկարգման մասին սոցիալական պայմանագիր։ Իսկ անցյալ տարի՝ երեխաների պաշտպանության միջազգային օրը Հայաստան էր ժամանել ընկերությունների խմբի նախագահ Ռոման Խուդոլին։  Նրա գլխավորությամբ այդ օրը տեղի ունեցավ Արարատի մանկապարտեզի վերակառուցված երկու մասնաշենքի բացման արարողությունը: Վերանորոգումն ու գույքով կահավորելն ամբողջությամբ իրականացվել էր մեր ընկերության կողմից ։

Բանն այն է, որ քաղաքային համայնքը տեղական իր փոքր բյուջեով, միայն հնարավորություն ունի ֆինանսավորել մանկապարտեզներին, որ կանոնավոր գործեն: Միշտ չէ, որ տեղական բյուջեի միջոցները բավականացնում են այդ հաստատությունների վերանորոգման և նորացման համար։

Այդ պատճառով մենք չբավարարվեցինք 2 մասնաշենքերի վերանորորգմամբ, որոնք,մեղմ ասած, անմխիթար վիճակում էին։ Ընկերության ղեկավարությունը որոշեց մանկապարտեզի շենքն ամբողջությամբ վերանորոգել, ապա՝ բարեկարգել։

Դուք սահմանափակվում եք միայն վերանորոգման աշխատանքներո՞վ, թե՝ նաև ստանձնում եք սիստեմատիկ հասարակական օգնության պարտավորություն։

Մենք ոչ միայն վերանորոգում ենք մանկապարտեզները, այլև մշակում դրանց նորացման հայեցակարգը՝ դրանում ներդնելով որոշակի սոցիալական իմաստ։ Օրինակ, Արարատի Բանավանի մանկապարտեզը գործում է «Հեքիաթին հյուր» լոզունգով։ Առաջին մասնաշենքը նվիրված է հայկական ժողովրդական, երկրորդը՝ ռուսական ժողովրդական հեքիաթներին, իսկ մյուս մասնաշենքերը, երբ դրանք պատրաստ լինեն, կկոչենք երեխաների սիրած հերոսների ՝Պերոյի, Անդերսենի, Դիսնեյի անուններով։ Մանկապարտեզները կահավորվում են անհրաժեշտ բոլոր գույքով, ինչպես նաև երեխաների ինտելեկտուալ զարգազման համար նախատեսված խաղալիքներով ու այլ միջոցներով ։  

Հարկ է նշել, որ մենք արդեն ունեինք մանկապարտեզի կառուցման նախագիծ իրականացնելու փորձը դեռ 2012 թվականին։ Սոցիալական ներդրումների Հայկական հիմնադրամի և Համաշխարհային բանկի հետ համատեզ մենք մանկապարտեզ կառուցեցինք Արարատի Այնթափ գյուղում։ Կարծում եմ, սոցիալական քաղաքականության այս ուղղությունը մեզ համար դառնալու է կարևոր և շարունակական։

Ի՞նչը կարող է ավելի կարևոր լինել, քան աճող սերնդի դաստիարակությունը և կրթությունը։ Շատ կարևոր է մթնոլորտը, որում մեծանում է երեխան. գույներ, նրան շրջապատող հեքիաթների հերոսներ,, որոնցից նա բարության, աշխարհի նկատմամբ վերաբերմունքի օրինակներ է յուրացնում։   Եթե երեխան զգում է իրեն շրջապատող հոգատարությունը և բարությունը, նրա մոտ ձևավորվում է այդօրինակ աշխարհայացք ։ Բարեկարգ, բարենպաստ միջավայրը դաստիարակում է փոքրիկի ինտելեկտը՝ձևավորելով նրա ճաշակը, և դրանով իսկ պարտրաստելով մեր երկրի համար լիարժեք պատասխանատու քաղաքացիների։

Այնուհետև Դուք երեխայի ձեռքից բռնած, պատկերավոր ասած, տանում եք դպրո՞ց, թե՝ սահմանափակվում եք միայն փոքրիկների հետ աշխատանքով։

Երեխայի անհատականության ձևավորման հաջորդ փուլում մենք նույնպես փորձում ենք օգտակար լինել։ Աճող սերնդին աջակցության մեր ծրագրի շրջանակում մշակել և իրականացնում ենք դպրոցներում ինտերակտիվ համակարգչային դասասենյակների հիմնում, որոնցում անցկացվում են օտար լեզուների, ֆիզիկայի, քիմիայի դասեր,կազմակերպվում՝ գրական-երաժշտական երեկույթներ։ Մենք արդեն երեք այդպիսի դասասենյակներ ենք կահավորելՎարդենիսում, Արարատ գյուղում և երրորդը Արմավիրում՝ Հարավ-կովկասյան երկաթուղի ընկերության հետ։

Սակայն, ընթացքում մենք հասկացանք, որ դպրոցի շրջանակում կազմակերպական բնույթի մի շարք սահմանափակումներ կան, և եթե կենտրոնները բացվեն մշակույթի պալատներում կամ համայնքների հասարակական վայրերում, ապա հնարավոր կլինի զգալիորեն ընդլայնել դրանց ֆունկցիոնալությունը, աշխատանքների ռեժիմը ևհայեցակարգ մշակել։ Ներկայումս մենք աշխատում ենք տվյալ նախագծի գաղափարի ձևավորման ուղղությամբ և մեծ հույսեր ենք կապում այդ նախագծի հետ այն առումով, որ բազմաֆունկցիոնալ կենտրոնում կուսուցանվեն  IT ծրագրեր, օտար լեզուներ, և այլն։

Աճող սերնդի հետ աշխատանքը բազմաֆունկցիոնալ է և դրանով չի ավարտվում։ Ինչպես տեսնում եք, մեր բոլոր նախագծերում առկա է մուլտիպլիկացիոն տարրը։ Մենք սերտորեն համագործակցում ենք երկրի հրատարակչությունների հետ։ 12 տարի շարունակ, յուրաքանչյուր տարի ռեգիոնների երեխաների համար գնում ենք գեղարվեստական գրքեր, մանկական նկարազարդ հանրագիտարաններ, երեխաների զարգացմանը նպաստող ռեբուսներ, մանկական և պատանեկան թեմաներով համաշխարհային գրականության հայերեն թարգմանությամբ գրքեր, հանրամատչելի գիտական գրականություն։ Մենք հազարավոր գրքեր ենք գնում «Անտարես», «Բուկինիստ», «Զանգակ» հրատարակչություններից: Այս ամենը նաև մեր կողմից անուղղակի աջակցություն է երկրի հրատարակչական ինդուստրիային, որը, հաճախ, ցածր պահանջարկի պատճառով ի վիճակի չի լինում գրքերը հրատարակել մեծ տպաքանակով

12 տարի շարունակ մենք օգնում ենք նաև տարբերվող կարողություն և հաշմանդամություն ունեցող երեխաներին, կանոնավոր կերպով հանդիպում ենք ոչ կառավարական կազմակերպությունների հետ, լսում ենք նրանց կարիքները, միջոցներ ենք ուղղում երեխաների սննդի, բուժման և այլ նպատակների համար՝ գումարները ուղղակիորեն տրամադրելով ծնողներին։ Ընդ որում, միշտ չէ, որ այդ երեխաները մեր աշխատակիցների երեխաներն են։ Այս տարիների ընթացքում մեր բարեգործական ցուցակներում տեղ են գտել ավելի քան 100 երեխա։  

«ԳեոՊրոՄայնինգի» ուշադրության կենտրոնում են նաև տաղանդով օժտված երեխաները, որոնք զբաղվում են սպորտով, արվեստներով։ Այն տարածաշրջաններում, որտեղ մեր ընկերությունը ծավալում է իր գործունեությունը , երեխաների համար կազմակերպվում են մանկական ներկայացումների, երաժշտական-զվարճալի շոուների հյուրախաղեր։

Ներկայումս աշխատում ենք նաև վոլեյբոլի, բասկետբոլի, ֆուտբոլի և մեծ թենիսի սպորտհրապարակների բացման նախահաշիվների կազմման ուղղությամբ։ Անցած տարի ամռանը  ավարտեցինք Արարատ գյուղում  բաց լողավազանի վերանորոգումը և վերակառուցումը։ Այդ լողավազանում ցերեկային ժամերին մարզվում են երեխաները, իսկ երեկոյան ժամերին, շոգ աշխատանքային օրվա վերջում լողավազանը տրամադրվում է մեծերին։  

Հայտնի է, որ «ԳեոՊրոՄայնինգ» ընկերությունը որոշակի ռեսուրսներ է ուղղում հանքային արդյունաբերության համար մասնագետների պատրաստմանը։ Քանի՞ ուսանող եք պատրաստել, և որքանո՞վ է դա կարևոր ընկերության համար։

Այո, մենք առաջին ընկերությունն ենք Հայաստանում, որն իրականացրեց կրթաթոշակային ծրագիր։ Դեռ 2012 թվականին կյանքի կոչեցինք ռեգիոնների դիմորդներին Հայաստանի և Ռուսաստանի բուհերում ուսանելու ծրագիրը։ «ԳեոՊրոՄայնինգի» ակտիվները մասնագիտական գիտելիքներ ունեցող կադրերն են՝ հանքարդյունաբերական գործի մասնագետները, մետալուրգները։ Մենք հասկանում ենք, որ եթե այսօր ռեսուրսներ չներդնենք երիտասարդ կադրերի պատրաստման համար, ապա շուտով կբախվենք կադրային դեֆիցիտի հետ։

2012 թվականին մեր ջանքերի շնորհիվ Գեղարքունիքի և Արարատի մարզերից, ընկերության հաշվին,բարձրագույն կրթություն ստացան 5 ուսանողներ՝ երկուսը ավարտելով Երևանի պետական համալսարանի երկրաբանության ֆակուլտետը, և երեքը՝ Սանկ-Պետերբուրգի լեռնային համալսարանը։ Նրանք բոլորը արդեն վերադարձել են հայրենիք և աշխատում են մեր ընկերությունում։  Այդ հաջող փորձը մեր կողմից արդեն մշակված ծրագրով կրում է մշտական բնույթ։ Այս ուսումնական տարվա սկզբում մենք հերթական դիմորդներին ուղարկեցինք Սանկտ-Պետերբուրգ։ Մեր կողմից ապահովվում է նրանց տեղափոխման, հանրակացարաններում բնակվելու ծախսերը , սոցիալական փաթեթները, ապահովագրությունը և ամենամսյա կրթաթոշակները ՝ 300-ից մինչև 500 ԱՄՆ դոլարի սահմաններում՝ կախված ուսանողների առաջադիմությունից: Դրանով էլ խթանում ենք նրանց առաջադիմության բարձրացումը։

 

Կարևոր է, որ որակյալ կադրերը վերադառնան հայրենիք, այլ ոչ թե աշխատանք փնտրեն այլ երկրներում։ Սերնդե սերունդ փոխանցվող բարձր որակավորում ունեցող հանքագործների միջին տարիքը մոտենում է 50-ին, իսկ դա վատ է ոլորտի համար։ Այդ պատճառով էլ ծրագիրն ուղղված է ոչ միայն մեր ընկերությունը որակյալ կադրերով ապահովելու նպատակին, այլև այն, որպեսզի իրենց երկրից մարդիկ չհեռանան։

Այսօր երիտասարդների համար բարձրագույն կրթություն ստանալը հեշտ չէ, քանի որ այն հիմնականում վճարովի է: Իսկ մեր պարագայում՝ հնարավորություն ենք տալիս նրանց կրթություն ստանալ, լուծելի ենք դարձնում մեր ուսանողի հետագա աշխատանքի տեղավորման խնդիրը, ունենում են համեմատաբար բարձր վարձատրվող աշխատանք, այդկերպ՝ ստեղծում են ընտանիք ու ապրում հայրենիքում։

Ինչպես տեսնում եք, մեր ծրագրերը շատ-շատ են։ Կարծում եմ, մենք  պատրաստ ենք դրանք հաղթահարելու, առավել ևս, որ սոցիալական բոլոր ծրագրերը կազմվում, քննարկվում և հավանության են արժանանում ընկերության ղեկավարության նախաձեռնությամբ և աջակցությամբ