Չորեքշաբթի, 15 Մարտի 2017 13:45

Արմինֆո.Թուրքմենստանը Հայաստանը դիտարկում է որպես կարևոր գործընկեր Հարավային Կովկասում` Ասիայից դեպի Եվրոպա յուրօրինակ կամուրջ: Այդ մասին հայտարարել է Թուրքմենստանի ԱԳՆ Եվրոպայի բաժնի պետ Սերդար Դուրդիևը` ԱրմԻնֆո-ի թղթակցի հետ զրույցում:

 

Նա փաստել է, որ հայ-թուրքմենական հարաբերությունները չափազանց բարձր մակարդակում են: Նրա ասելով, հարաբերություններին հզոր լիցք են հաղորդել նաև Թուրքմենստանի նախագահ Գուրբնագուլի Բերդիմուխամեդովի Հայաստան և ՀՀ ղեկավար Սերժ Սարգսյանի Թուրքմենստան այցերը: «Վերջին տարիներին հատկապես դինամիկ են զարգանում մեր կապերը, մենք քաղաքական մակարդակով փոխգործակցում ենք  ինչպես երկկողմ ձևաչափով, այնպես էլ միջազգային կազմակերպությունների, մասնավորապես, ՄԱԿ, ԵԱՀԿ շրջանակում, փոխգործակցություն կա ԱՊՀ-ում, միմյանց սատարում ենք միջազգային հարթակներում: Այսինքն` երկխոսությունն արդյունավետ է, վերջին ժամանակները աշխուժացել են շփումներն արտգործնախարարությունների միջև: Ինչ վերաբերում է երկկողմ առևտրատնտեսական հարաբերություներին, ապա կարող եմ ասել, որ դիտվում է լավ դինամիկա` թեև ծավալներն առայժմ այնքան էլ մեծ չեն: Դրական դինամիկա կա, և համագործակցության հիմնական ռազմավարական ուղղություններն են էներգետիկայի և տրանսպորտի ոլորտները: Թուրքմենստանը Հայաստանը դիտարկում է որպես կարևոր գործընկեր Հարավային Կովկասում, որպես յուրօրինակ կամուրջ Ասիայից դեպի Եվրոպա», - նշել է դիվանագետը: Ընդ որում նա հավելել է, որ Հայաստանը պաշտպանում է Թուրքմենստանի քաղաքականությունը տրանսպորտի ոլորտում, և Հայաստանի պատվիրակությունը մասնակցել է նախորդ տարի Աշխաբադում կայացած առաջին համաշխարհային տրանսպորտային համաժողովին: Նա ասել է, որ այդ երկու ռազմավարական ոլորտներն այսօր արդիական են համագործակցության օրակարգում: Նրա ասելով, լուրջ տեղաշարժեր կան այնպիսի ոլորտներում համագործակցության առումով, ինչպես` արդյունաբերական համալիրը, գիտությունը, մշակույթը, կրթությունը:

 

Անդրադառնալով էներգետիկայի ոլորտի փոխգործակցությանը` Դուրդիևն ասել է, որ կան համագործակցության տարբեր սխեմաներ: «Կա ներուժ:  Թուրքմենստանն արևմտյան ուղղությամբ նավթի-գազի ոլորտում համագործակցության ուղղություններից մեկն է, համապատասխանաբար, ձեր նախագահի հետ հանդիպումների ժամանակ նույնպես այդ թեման միշտ շոշափվել է: Առայժմ որոշակի նախագծեր չկան, սակայն կան գաղափարներ, կան արևմտյան ուղղությամբ թուրքմենական գազի մատակարարումների հեռանկարներ: Այժմ, հնարավոր է, վաղ է խոսել որոշակի նախագծերի մասին, սակայն մշակվում են տարբեր սխեմաներ: Հայաստանը լուրջ գործընկեր է լոգիստիկայի` թուրքմենական էներգապաշարները դեպի Արևմուտք վերաուղղելու առումով, այդ թվում` Կովկասի տարածաշրջանով: Ուստի, այդ իմաստով, կարծում եմ, կան հետաքրքիր ծրագրեր, կան նախագծեր, և, ինչպես ասում են, բարենպաստ պայմանների դեպքում դրանք հնարավոր կլինի իրագործել», - հայտարարել է թուրքմեն դիվանագետը:

 

Պատասխանելով այն հարցին, թե արդյոք Թուրքնմենստանը դիտարկել է ԵԱՏՄ անդամակցության հնարավորությունը, Դուրդիևնը նշել է, որ ինտեգրման այդ նախագծին Աշխաբադի մասնակցության հարց դրված չէ. երկիրը շարունակում է պահպանել իր միջազգայնորեն ճանաչված չեզոքությունը: «Այդուհանդերձ, մենք հարգանքով ենք վերաբերվում այդ կառույցի գործունեությանը և շահագրգռված ենք դիտարկելու համատեղ աշխատանքի տարբերակներ, օրինակ, նույնպիսի ձևաչափով, ինչպես Համագործակցության շանհայյան կազմակերպությունում (ՀՇԿ): Մենք կազմակերպության անդամ չենք, սակայն մեզ հրավիրում են ՀՇԿ աշխատանքներին` որպես պատվավոր հյուրի: Նման տարբերակներ կարող են դիտարկվել նաև այստեղ», - եզրափակել է թուրքմենստանի ԱԳՆ Եվրոպայի բաժնի պետը:

 

Նշենք, որ Հայաստանը տարածաշրջանային բոլոր պետությունների հետ բանակցություններ է վարում հանրապետություն գազի մատակարարումների տարբերակների որոնման շուրջ: Ինչպես ավելի վաղ ԱրմԻնֆո-ի թղթակցի հետ զրույցում հաղորդել է ՀՀ էներգետիկ ենթակառուցվածքների և բնական պաշարների փոխնախարար Հայկ Հարությունյանը, ով գլխավորել է Հայաստանի պատվիրակությունն Աշխաբադում գազի առևտրի շուրջ բանակցություններում,  Հայաստանը բոլոր տարածաշրջանային պետությունների հետ բանակցություններ է վարում հանրապետություն գազի մատակարարումների համար տարբերակների որոնման հարցի շուրջ: Փոխնախարարի ասելով, խոսքը վերաբերում է թուրքմենական գազի Հայաստան մատակարարման առավել օպտիմալ ուղիների որոնմանը: Ավելի վաղ հաղորդվել է, որ Աշխաբադը Թեհրանին առաջարկել է օրական մինչև 15 մլն խմ ավելացնել գազային սվոփի ներկայիս ծավալը Հայաստանի և Ադրբեջանի համար: Սակայն, ինչպես նշել է Հայկ Հարությունյանը, Հայաստանի պարագայում խոսքը վերաբերում է զգալիորեն նվազ ծավալների փոխանակմանը: Նրա ասելով, Իրան-Հայաստան գազատարի թողունակությունը կազմում է օրական ընդամենը 6 մլն խմ, և սվոփի նման զգալի ծավալների ապահովումը ֆիզիկապես, պարզապես, անհնար է: Հունվարի 13-ին մամուլի ասուլիսում պատասխանելով ԱրմԻնֆո-ի հարցին` վարչապետ Կարեն Կարապետյանը հայտարարել էր, որ Հայաստանի կառավարությունն աշխատում է հանրապետություն գազի մատակարարման տարբեր սվոփային սխեմաների շուրջ: Վարչապետի ասելով, Հայաստան գազի սվոփային մատակարարումները քննարկվել են 2017 թվականի առաջին աշխատանքային օրը` Իրանի և Թուրքմենստանի դեսպանների հետ:

 

Հիշեցնենք, որ Ռուսաստանից Հայաստանի բնական գազի մատակարարման միակ ուղին Վրաստանի տարածքով մշտապես քննարկումների առարկա է դառնում` Մոսկվայի և Թբիլիսիի միջև հարաբերությունների զարգացման համատեքստում: Սակայն այսօրվա դրությամբ այն այլընտրանք չունի, քանի որ գոյություն ունեցող երկրորդ գազատարն Իրանից ի զորու չէ ապահովել անհրաժեշտ ծավալներ: ԱրմԻնֆո-ի վերլուծաբանների կարծիքով, միանգամայն հնարավոր է, որ Հայաստանը ձգտում է թուրքմենական գազի սվոփային մատակարարումներ սկսել Իրանի տարածքով: Խոսքը վերաբերում է մի կողմից թուրքմենականն գազի Իրան մատակարարումներին, որն իր հերթին համանման ծավալներ կներմուծի մյուս կողմից Հայաստան: