Arminfo.info



 Երկուշաբթի, 23 Դեկտեմբերի 2013

Ստեփանյան Դավիթ

Ռասիմ Մուսաբեկով. Ավելի լավ է 10 տարի բանակցություններ վարել, քան մեկ տարի պատերազմել

Ռասիմ Մուսաբեկով. Ավելի լավ է 10 տարի բանակցություններ վարել, քան մեկ տարի պատերազմել

 


Լեռնային Ղարաբաղի շուրջ բանակցային գործընթացի 20 տարին ցույց
տվեցին
հակամարտության
կողմերի
մաքսիմալիստական
դիրքորոշումների
անարդյունավետությունը:
Ինչպե՞ս
եք
պատկերացնում
հնարավոր
կարգավորումը:


 


Հակամարտության կողմերի մաքսիմալիստական, ավելի ստույգ`
անհամատեղելի
դիրքորոշումը
գլխավորապես
կապված
է
Լեռնային
Ղարաբաղի
կարգավիճակի
հետ:
Հետևաբար,
եթե
նրանք
կարգավորման
հարցում
առաջընթացի
հասնելու
ցանկություն
ունեն,
շեշտադրումը
պետք
է
տեղափոխել
երկուստեք
նշանակալի
հարցերի
վրա,
ինչպես` օկուպացված տարածքների ազատումը`միաժամանակ ռազմական գործողությունների չվերսկսման երաշխիքով,
ապառազմականացման
միջոցով
հավասար
անվտանգության
ապահովումը,
բաժանարար
ուժերի
և
միջազգային
դիտորդների
օգտագործումը,
ինչպես
նաև
հարկադիր
բնակափոխ
անձանց
վերադարձը
և
հաղորդակցությունների
բացումը,
վերջապես,
դիվանագիտական
և
առևտրատնտեսական
հարաբերությունների
հաստատումը:
Կարգավիճակի
և
հետագայում
դրա
որոշման
մեխանիզմի
հարցի
վերաբերյալ
այսօր
անհամատեղելի
դիրքորոշումը
պնդելու
փոխարեն
կողմերին
հարկավոր
է
Լեռնային
Ղարաբաղի
համար
անցումային
կարգավիճակի
քննարկում
սկսել:
Դա
կարող
է
ոչ
միայն
որոշակի
երաշխիքներ
տալ
Լեռնային
Ղարաբաղի
համար,
այլ
նաև
ներգրավել
վերջինիս
բանակցային
գործընթացում,
Բաքվի,
արտասահմանյան
կառույցների
հետ
գործարար
փոխգործակցության
մեջ:
Լեռնային
Ղարաբաղի
անցումային
կարգավիճակի
համաձայնեցումը,
կարծում
եմ,
բանակցությունները
փակուղուց
դուրս
բերելու
առանցքային
գործոն
է:
Այն
ամենը,
ինչ
վերևում
թվարկեցի,
առկա
են
քննարկվող
Մադրիդյան
սկզբունքներում:
Հետևաբար,
հակամարտության
կողմերի
մոտ
կամքի
առկայության
և
միջնորդ
երկրների`
ի
դեմս
ԵԱՀԿ
Մինսկի
խմբի,
համախմբված
դիրքորոշման
առկայության
պարագայում
բանակցություններում
կարող
է
բեկում
ձեռք
բերվել:
Անհրաժեշտ
է
անցում
կատարել
անմիջականորեն
խաղաղար
պայմանագրի
տեքստի
շուրջ
աշխատանքին:
Չէ
որ
իրականացվելու
են
ոչ
թե
ընդհանուր
սկզբունքները,
այլ`
ձեռքբերված
որոշակի
համաձայնագիրը:


 


Հեյդար Ալիևի օրոք բանակցային գործընթացում ոչ պակաս
դեր
է
խաղացել
ժողովրդական
դիվանագիտությունը:
Մասնավորապես,
հաճախ
տեղի
էին
ունենում
լրագրողների
փոխայցեր
Բաքու
և
Երևան:
Վերջին
տարիներին
նման
շփումներ
ոչ
միայն
չկան,
այլ
նաև
տեղեկատվություն
է
տարածվել
հայերի
հետ
շփման
համար
քրեական
պատասխանատվություն
ենթադրող
օրենքի
նախագծի
մասին:
Ձեր
կարծիքով,
ո՞րն
է
շփումներ
հաստատելու
ցանկության
բացակայության
պատճառը:


 


Լինելով խորհրդարանի պատգամավոր` հայտարարում եմ, որ հայերի հետ ադրբեջանցիների շփումներն արգելող
ոչ
օրենք,
ոչ
նույնիսկ
օրենսդրական
նախաձեռնություն
չկա:
Տարատեսակ
պոպուլիստական
հայտարարություններ
արվում
են
ինչպես
ադրբեջանցիների,
այնպես
էլ
հայերի
կողմից`
նույնիսկ
խորհրդարանի
պատերի
ներսում:
Պետք
չէ
մեծ
նշանակություն
տալ
դրանց: 


 


Ինչ վերաբերում է ժողովրդական դիվանագիտությանը, հայերի և ադրբեջանցիների
միջև
ժողովրդական
դիվանագիտության
գծով
շփումները,
թեև
կրճատվել
են,
բայց
շարունակվում
են:
Վերջին
տարիներին
հիշողությանս
մեջ
մնացել
են
Բաքվում
կայացած
միջազգային
խորհրդաժողովներին
Հայաստանի
այնպիսի
հայտնի
անձանց
մասնակցությունը,
ինչպես`Ժիրայր
Լիպարիտյանը,
Ստեփան
Գրիգորյանը
և
այլոք:
Հայաստանում
կազմակերպվող
միջոցառումներն
իրենց
հերթին
հաճախ
ներկա
են
լինում
ադրբեջանցի
վերլուծաբան
Արիֆ
Յունուսովը,
ՙԶերկալո՚
թերթի
քաղաքական
տեսաբան
Ռաուֆ
Միրկադիրովը,
իրավապաշտպաններ,
երիտասարդ
առաջնորդներ:
Պարբերաբար
հանդիպումներ
են
անցկացվում
երրորդ
հարթակներում`Վրաստանում
և
Եվրոպայում,
այսպես
կոչված,
ՙՔաղաքացիական
Մինսկի
գործընթացի՚
շրջանակներում:
Ի
դեպ,
Բաքուն
բազմիցս
առաջարկել
է
Լեռնային
Ղարաբաղի
հայկական
և
ադրբեջանական
համայնքների
միջև
երկխոսության
անցկացում,
սակայն
այդ
նախաձեռնությունն
անտեսվում
է:
Չնվազեցնելով
ժողովրդական
դիվանագիտության
գործիքների
նշանակությունը
և
կարևորությունը`
հարկավոր
է
հասկանալ
դրա
հնարավորությունների
սահմանափակությունը:
ժողովրդական
դիվանագիտություն
չի
կարող
փոխարինել
պաշտոնական
բանակցությունները:
Ես
առիթ
եմ
ունեցել
մասնակցելու
այս
երկու
ձևաչափերին
էլ,
այդ
պատճառով
ասում
եմ
սա
ներսից
իրավիճակի
իմացությամբ:
Ժողովրդական
դիվանագիտությունը
կամուրջներ
է
ստեղծում,
ընդառաջող
ինչ-որ քայլեր
նախապատրաստում,
իսկ
հետագայում
կարող
է
օգնել
ձեռքբերված
դրական
արդյունքների
ամրապնդմանը:
Մեկ
խոսքով`ժողովրդական
դիվանագիտությունն
օժանդակող
դեր
է
խաղում: 


 


Հայաստանում և Ադրբեջանում ավարտվել են ընտրական փուլերը, և տևական ընմիջումից հետո Վիեննայում տեղի է ունեցել նախագահների հանդիպումը: Արդյո՞ք այն որևէ լավատեսություն է ներշնչում:


 


Երկարատև ընդմիջումից հետո նախագահների մակարդակով երկխոսության վերսկսման փաստն
ինքնին
դրական
է:
Ակնհայտ
է,
որ
այս
հարցում
ճակատագրական
որոշումներ
կարող
են
ընդունել
միայն
բարձրագույն
իշխանության
լիազորություններ
ունեցող
անձինք:


Հայացք նետելով նման հանդիպումների անցած փորձին`նշեմ, որ սկզբում դրանք բոլորը լավատեսություն էին ներշնչում,
բայց,
ցավոք,
ոչ
մի
արդյունք
չեն
ունեցել:
Սակայն,
սա
դեռ
հիմք
չի
տալիս
անհեռանկարային
համարել
սկսված
բանակցային
փուլը:
Բացասական
փորձը
նույնպես
օգտակար
է,
երբ
դրանից
անհրաժեշտ
եզրակացություններ
են
անում:
Այդ
պատճառով
ես
մնում
եմ
զգուշավոր
լավատես
և
կարևորում
հայ-ադրբեջանական
երկխոսության
շարունակությունը:
Հայաստանում
և
Ադրբեջանում
ողջամիտ
մարդկանց
համար
ակնհայտ
է,
որ
ավելի
լավ
է
10 տարի
բանակցություններ
վարել,
քան
մեկ
տարի
պատերազմել:


 


Նշեք, Ձեր կարծիքով, Ղարաբաղյան հակամարտության չկարգավորվածությամբ պայմանավորված
հիմնական
խնդիրը:


 


Ղարաբաղյան հակամարտության չկարգավորվածությամբ պայմանավորված
հիմնական
խնդիրների
թվում
Մուսաբեկովն
առանձնացրել
է
Հարավային
Կովկասում
նոր
պատերազմի
ռիսկերը
և
կայունության
բացակայությունը,
փակ
սահմանները,
առանց
այդ
էլ
սահմանափակ
ֆինանսական
և
նյութական
ռեսուրսների
ուղղումը
ռազմական
նպատակներին,
ինչպես
նաև
ամբողջական
տնտեսական
օրգանիզմ
դառնալու
տարածաշրջանի
անկարողությունը:
Սակայն,
ամենագլխավոր
խնդիրը,
նրա
կարծիքով,
փախստականնների
և
հարկադիր
տեղահանվածների
խնդիրն
է:
ՙՀենց
նրանք
են
չկարգավորված
հակամարտության
գլխավոր
զոհերը:
Կարծում
եմ,
որ
հակամարտության
հումանիտար
բաղադրիչը
պետք
է
առաջին
պլան
մղվի:


 


Ձեր վերջին հարցազրույցներից մեկում Դուք նշել եք, որ Ռուսաստանը վերջին ժամանակներս ջանք չի գործադրում Ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորման համար:
Փոխարենը
նկատվում
է
ԱՄՆ
ուժեղացումն
այս
ուղղությամբ:
Ինչո՞վ
է,
Ձեր
կարծիքով,
դա
պայմանավորված:


 


Խաղաղարար միջնորդության ողջ տարիների
ընթացքում
բազմիցս
Մինսկի
խմբի
համանախագահող
այս
կամ
այն
երկիրը
նախագահների
հանդիպման
և
հակամարտության
խաղաղարար
կարգավորման
գործընթացի
առաջխաղացման
հարցում
միջնորդի
դեր
է
ստանձնել:
ԱՄՆ-ին է պատկանել
տարածքային
փոխանակման
միջով
հակամարտության
կարգավորման
նախաձեռնությունը
ԵԱՀԿ
ստամբուլյան
գագաթնաժողովի
նախօրեին
և
Քի
Ուեսթում
և:
Նախագահների
մի
քանի
հանդիպում
ժամանակին
անցկացրեց
Ֆրանսիայի
նախագահ
Ժակ
Շիրակը,
որոնց
ընթացքում
մշակվեցին,
այսպես
կոչված,
Փարիզյան
սկզբունքները:
Ղարաբաղյան
հակամարտության
կարգավորման
գործընթացում
տևական
միջնորդություն
իրականացրեց
Դմիտրի
Մեդվեդևը:
Սակայն,
ցավոք,
բոլոր
այդ
ջանքերը
հաջողությամբ
չպսակվեցին:
Այս
պայմաններում  ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինը, ըստ երևույթին, որոշել է դադար վերցնել, որպեսզի կողմերը ՙհասունանան՚ նոր նախաձեռնությունների
համար:
Չեմ
բացառում,
որ
ՌԴ
առաջնորդը
կարող
է
իր ծառայություններն առաջարկել որպես միջնորդ և երաշխավոր`Ռուսաստանի համար լրացուցիչ աշխարհաքաղաքական շահաբաժիններ վաստակելու
նպատակով:


 


Արդյո՞ք ՙվեցյակի՚ հետ ժնևյան համաձայնագրերից հետո Հարավային
Կովկասի
ուղղությամբ
Իրանի
ակտիվացում
եք
սպասում:


 


Ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորման շուրջ
բանակցություններում
Իրանի
համար
առանձնակի
դեր
չեմ
տեսնում:
Իրանը
սահմանակից
է
հակամարտության
գոտուն:
Հետևաբար,
Թեհրանին
հարկավոր
է
տեղեկացնել
բանակցությունների
ընթացքի
մասին:
Կարևոր
է
ապահովել
վերջինիս
բարյացակամ
աջակցությունը
խաղաղարար
ջանքերին:
Սակայն,
թե’
հիմա,
թե’ապագայում
ես
Իրանին
Ղարաբաղի
շուրջ
բանակցություններում
միջնորդ
չեմ
տեսնում:
Կա
հիմնական
բանակցային
ձևաչափ`
Մինսկի
խումբը,
որի
մեջ
Իրանը,
չլինելով
ԵԱՀԿ
անդամ,
չի
կարող
մտնել:
Իսկ
ինքնուրույն
միջնորդական
առաքելությունն
Իրանի
ուժերից
վեր
է:
Անցյալում
մենք
ականատես
ենք
եղել
դրան,
երբ
1992 թ.
մայիսի
սկզբին
նախագահ
Լևոն
Տեր-Պետրոսյանը
և
Ադրբեջանի
նախագահի
պաշտոնակատար
Յահուբ
Մամեդովը
Թեհրանում
ստորագրել
են
խաղաղարար
կարգավորման
վերաբերյալ
համաձայնագիր,
ինչը
հաջորդ
օրը
խախտվել
է
Շուշիի
գրավմամբ:
Որքանով
կարող
եմ
դատել
հայկական
ԶԼՄ-ներից,
պաշտոնական
Երևանը
նույնպես
ղարաբաղյան
հակամարտության
կարգավորման
գործում
Իրանի
ինքնուրույն
դերը
չի
տեսնում`
չնայած
հակամարտող
կողմերը
խիստ
դրական
են
գնահատում
Թեհրանից
ստացվող
ազդակները:

ԱՎԵԼԱՑՆԵԼ ՄԵԿՆԱԲԱՆՈՒԹՅՈՒՆ
Ներմուծեք թվանշաններն     

Ministry of Defense of Armenia reports on blasting work in VoskeparMinistry of Defense of Armenia reports on blasting work in Voskepar
There are unagreed articles in peace treaty between Armenia,  Azerbaijan - KremlinThere are unagreed articles in peace treaty between Armenia,  Azerbaijan - Kremlin
Kremlin: withdrawal of Russian peacekeepers from Nagorno-Karabakh  corresponds to current regional realitiesKremlin: withdrawal of Russian peacekeepers from Nagorno-Karabakh  corresponds to current regional realities
RPA executive body, ARF Supreme body issue statements over  Armenia-Azerbaijan delimitation RPA executive body, ARF Supreme body issue statements over  Armenia-Azerbaijan delimitation 
Pashinyan, Klaar discuss Armenian-Azerbaijani border delimitation Pashinyan, Klaar discuss Armenian-Azerbaijani border delimitation 
Davit Grigoryan reappointed First Deputy Chair of Urban Development  Committee Davit Grigoryan reappointed First Deputy Chair of Urban Development  Committee 
Tehran: foreign troops` presence in South Caucasus does not  contribute to establishment of security, stabilityTehran: foreign troops` presence in South Caucasus does not  contribute to establishment of security, stability
Imangali Tasmagambetov: Armenia`s activities in CSTO continue; all  issues on agenda are being resolved in working mannerImangali Tasmagambetov: Armenia`s activities in CSTO continue; all  issues on agenda are being resolved in working manner
Deputy Premier, US Ambassador discuss Armenian-Azerbaijani state  border delimitation process Deputy Premier, US Ambassador discuss Armenian-Azerbaijani state  border delimitation process 
Bagrat Srbazan: formation of another working commission on  delimitation is attempted to shift responsibility for this  lawlessness to heads of communitiesBagrat Srbazan: formation of another working commission on  delimitation is attempted to shift responsibility for this  lawlessness to heads of communities
Are Narek Samsonyan and Vazgen Saghatelyan political prisoners? -  International Center on Development of Parliamentarism Are Narek Samsonyan and Vazgen Saghatelyan political prisoners? -  International Center on Development of Parliamentarism 
NATO welcomes Armenia-Azerbaijan agreements NATO welcomes Armenia-Azerbaijan agreements 
 Tension in Armenia`s Vockepar; military demining territory  Tension in Armenia`s Vockepar; military demining territory 
Working groups formed under commission on Armenian-Azerbaijani state  border delimitationWorking groups formed under commission on Armenian-Azerbaijani state  border delimitation
Putin, Pashinyan could personally discuss issues, including  withdrawal of Russian troops - Peskov  Putin, Pashinyan could personally discuss issues, including  withdrawal of Russian troops - Peskov  
Armenia`s ex-minister of defense demands meeting with Human Rights  Defender  Armenia`s ex-minister of defense demands meeting with Human Rights  Defender  
President of Belarus congratulates Armenian counterpart President of Belarus congratulates Armenian counterpart 
Final concert of Francophonie dedicated to 125th anniversary of French composer Francis PoulencFinal concert of Francophonie dedicated to 125th anniversary of French composer Francis Poulenc
Armenia to join Memory Garden international event Armenia to join Memory Garden international event 
Ruben Vardanyan contacts family Ruben Vardanyan contacts family 
Stained situation in Armenia`s Tavush Stained situation in Armenia`s Tavush 
Pashinyan: If problems arise with some houses in border delimitation  process, we will protect rights of our citizens.Pashinyan: If problems arise with some houses in border delimitation  process, we will protect rights of our citizens.
Prime Minister: Yerevan, Baku agreed to return to discussions on  Armenian village of Artsvashen, controlled by AzerbaijanPrime Minister: Yerevan, Baku agreed to return to discussions on  Armenian village of Artsvashen, controlled by Azerbaijan
Border troops to deal with issues of protecting Armenia`s borders  -  PashinyanBorder troops to deal with issues of protecting Armenia`s borders  -  Pashinyan
Pashinyan: it is essential that Armenia, Azerbaijan agreed on basic  principles of border delimitationPashinyan: it is essential that Armenia, Azerbaijan agreed on basic  principles of border delimitation
Armenian premier: For the first time, Armenia, Azerbaijan resolved  issue at negotiating tableArmenian premier: For the first time, Armenia, Azerbaijan resolved  issue at negotiating table
Armenia`s parliament deputy speaker: any talk about surrender of  Armenia`s villages and territories is blatant lieArmenia`s parliament deputy speaker: any talk about surrender of  Armenia`s villages and territories is blatant lie
Foreign office: Armenia always been supporting two-state solution for  Palestine, Israel Foreign office: Armenia always been supporting two-state solution for  Palestine, Israel 
FM: Armenian authorities believe that there is real opportunity of  establishing peace and stability in South CaucasusFM: Armenian authorities believe that there is real opportunity of  establishing peace and stability in South Caucasus
Are we really going to remain silent now? - MP on Armenian  authorities` decision to transfer villages to AzerbaijanAre we really going to remain silent now? - MP on Armenian  authorities` decision to transfer villages to Azerbaijan
UN Court to begin hearings on objections filed by Armenia within  counterclaim initiated by AzerbaijanUN Court to begin hearings on objections filed by Armenia within  counterclaim initiated by Azerbaijan
Relations between Armenia, Russia not at their brightest point -  MirzoyanRelations between Armenia, Russia not at their brightest point -  Mirzoyan
EU supports Armenia-Azerbaijan negotiations to achieve comprehensive  settlement - KlaarEU supports Armenia-Azerbaijan negotiations to achieve comprehensive  settlement - Klaar
U.S. State Dept welcomes agreement by Armenia, Azerbaijan on  principles of border delimitationU.S. State Dept welcomes agreement by Armenia, Azerbaijan on  principles of border delimitation
UN Sec Gen calls on Armenia, Azerbaijan to resolve all issues for  full normalization of relationsUN Sec Gen calls on Armenia, Azerbaijan to resolve all issues for  full normalization of relations
Tatoyan Foundation: By ceding territories to Azerbaijan, head of government undermines Armenia`s security  and rights of those territories` population Tatoyan Foundation: By ceding territories to Azerbaijan, head of government undermines Armenia`s security  and rights of those territories` population 
Vladimir Kazimirov, famous diplomat and peace advocate, passed awayVladimir Kazimirov, famous diplomat and peace advocate, passed away
Up to 10% cashback from GetTransfer with IDBank cardsUp to 10% cashback from GetTransfer with IDBank cards
"Azerbaijan receives villages, Armenia gets risks` reduction":  Premier`s Office comments on joint statement of RA, AR commissions on  border delimitation 
"We are": Russian policy promotes Aliyev`s permissiveness
Armenian Foreign Ministry: 8th meeting of state commissions on  delimitation of state border between Armenia, Azerbaijan was heldArmenian Foreign Ministry: 8th meeting of state commissions on  delimitation of state border between Armenia, Azerbaijan was held
Embassy: U.S. remains committed to partnering with Armenia to combat  transnational crimeEmbassy: U.S. remains committed to partnering with Armenia to combat  transnational crime
Aliyev to visit BerlinAliyev to visit Berlin
Aliyev leaves for Russia for talks with PutinAliyev leaves for Russia for talks with Putin
G7 countries call on Armenia, Azerbaijan to remain committed to peace  processG7 countries call on Armenia, Azerbaijan to remain committed to peace  process
Stepanyan: About 35% of refugees from Artsakh are thinking about  leaving ArmeniaStepanyan: About 35% of refugees from Artsakh are thinking about  leaving Armenia
Ruben Vardanyan launches hunger strike; he demands immediate,  unconditional release of all Armenian political prisoners illegally  held in BakuRuben Vardanyan launches hunger strike; he demands immediate,  unconditional release of all Armenian political prisoners illegally  held in Baku
Lavrov: Unilateral concessions by Armenian authorities make Armenia`s  borders undefinedLavrov: Unilateral concessions by Armenian authorities make Armenia`s  borders undefined
EU EU "takes note" of withdrawal of Russian troops from Nagorno-Karabakh
House of Representatives of Cyprus observed a minute`s silence for  Armenian genocide victimsHouse of Representatives of Cyprus observed a minute`s silence for  Armenian genocide victims
Russian MP Konstantin Zatulin responds to Armenia`s ex-premier Russian MP Konstantin Zatulin responds to Armenia`s ex-premier 
Anahit prize in Anahit prize in "Best sound design" category awarded to Andranik  Berberyan for Michael Goorjian`s Amerikatsi
Armenia`s former defense minister offers Armenia s premier to inspect  Armenia`s former defense minister offers Armenia s premier to inspect  "unusable missiles"
Crossroads of Peace project should be considered in context of  geopolitical developments - expert Crossroads of Peace project should be considered in context of  geopolitical developments - expert 
Two Arcs Art Space to host exhibition dedicated to Charles AznavourTwo Arcs Art Space to host exhibition dedicated to Charles Aznavour
Azerbaijan continues destroying Armenian churches in Nagorno-Karabakh  - Jean Christophe BuissonAzerbaijan continues destroying Armenian churches in Nagorno-Karabakh  - Jean Christophe Buisson
Azerbaijani media reports on Armenia-EU-USA high-level meeting fake -  MFA  Azerbaijani media reports on Armenia-EU-USA high-level meeting fake -  MFA  
100 pages of atrocities of Baku regime:  report has been submitted to  ICC prosecutor for consideration100 pages of atrocities of Baku regime:  report has been submitted to  ICC prosecutor for consideration
Bipartisan, Bicameral Coalition of U.S. legislators calls for  American leadership to secure justice Justice for Artsakh and  Armenian GenocideBipartisan, Bicameral Coalition of U.S. legislators calls for  American leadership to secure justice Justice for Artsakh and  Armenian Genocide
To return to PACE, Baku must fulfill  number of requirements -  rapporteur on AzerbaijanTo return to PACE, Baku must fulfill  number of requirements -  rapporteur on Azerbaijan