Մաքսային միությանն ընդգրկվելը Հայաստանին սպառնում է տնտեսական բարեփոխումների հետընթաց, գտնում է փորձագետը

Մաքսային միությանն ընդգրկվեն առաջիկայում Հայաստանին ոչ մի դրական բան չի տա, իսկ երկարաժամկետ հեռանկարում սպառնում է տնտեսական բարեփոխումների ոլորտի հետընթաց: Նման կարծիք է ԱրմԻնֆո գործակալության թղթայցին հայտնել Հայատանի Գործատուների հանրապետական միության ղկավար Գագիկ Մակարյանը:

Նրա խոսքերով, ներկայումս ոչ ոք և ոչ մի բան Հայաստանին չի խանգարում ավելացնել ապրանքաշրջանառությունը Ռուսաստանի հետ: Այն կազմում է մոտ 1.5 մլրդ.դոլար: ՙՌուսաստանի համար դրանք կոպեկներ են, իսկ Հայաստանը պետք է ավելի շահագրգռված լինի առևտրի զարգացման մեջ՚,-ասել է Մակարյանը: Նա նշել է, որ ՄՄ մեջ ընդգրկվելը տնտեսական առումով առանձնակի փոփոխություններ չի առաջացնի: Տեխնիկական շատ ռեգլամենտներ համապատասխանում են հայկական օրնսդրությանը: Իսկ Ռուսաստանի հետ Հայաստանն ունի նաև ազատ առևտրի վերաբերյալ Համաձայնագիր, որն արդեն նախատեսում է բազմաթիվ ապրանքների գծով անմաքս առևտուր:

Ռուսաստանի հետ առևտրի ընդլայնման հնարավորությունները  սահմանափակված են միայն տնտեսական հնարավորություններով և Հայաստանի տնտեսական ներուժով, ասել է փորձագետը: ՙՄաքսային միությանն ընդգրկվելով մենք տնտեսական առումով ոչինչ չենք շահում և ոչինչ չենք կորցնում՚,-ասել է Մակարյանը:

Նա վստահոություն է հայտնել, որ ՄՄ ընդրկվելը թելադրված էր ավելի շատ քաղաքական, քան տնտեսական նկատառումներով: ՙՌուսաստանը հանդիսանում է Հայստանի ռազմավարական գործընկերը և խաղալով այդ ձևով, Հայաստանն իր անվտանգությունն է ապահովում տարածաշրջանում, ինչը շատ կարևոր է, հատկապես Սիրիայի և Իրանի շուրջ իրավիճակների զարգացման հեռանկարների լույսի ներքո՚,-նշել է Մակարյանը:

Ըստ Մակարյանի, Հայաստանի և ԵՄ միջև նույնպես գոյություն ունի առևտրի արտոնյալ ռեժիմ, GSP+ տեսքով, որը ենթադրում է կամ մաքսային ցածր տուրքեր, կամ դրանց լիակատար բացակայություն: Այդ համակարգն ընդգրկում է 6400 անվանում ապրանքներ, սակայն իրականում Հայաստանն օգտագործում է գոյություն ունեցող արտոնությունների միայն 10%-ը, ասել է Մակարյանը: ՙՄենք Եվրոպայում վաճառելու բան չունենք՚,-նշել է նա: Փորձագետը գտնում է, որ մինչև տարեվերջ Հայաստանն, ավելի շուտ, կարող է ստորագրել ԵՄ հետ ասոցացման համաձայնագիրը, որպես քաղաքան փաստաթուղթ, բայց ԵՄ հետ Ազատ, խորը և համապարփակ առևտրի գոտու վերաբերյալ համաձայնագիրը ժամանակավորապես կսառեցվի:

Արևմտյան ԶԼՄ-ները գրում են, որ եվրոպական դիվանագետներն ապշած են, որ Հայաստանը, որը ձգտում էր կապերն ամրապնդել ԵՄ հետ, փոխարենը հայտարարեց Ռուսաստանի գլխավորությամբ Մաքսային միությանն ընդգրկվելու մասին, Կրեմլին փոխանցելով տարածաշրջանային ազդեցության պայքարի համար մղված հաղթանակը:
ՙՄենք հաշվի կառնենք Մաքսային միությանն ընդգրկվելու Հայաստանի ակնհայտ ցանկությունը: Մենք անհամբեր սպասում ենք, որպեսզի Հայաստանը մեզ պարզաբանի իր մտադրությունները, և այն, թե ինչպես են Հայաստանում պատրաստվում դա համատեղել ԵՄ հետ Ասոցացման և Խորը, ազատ և համապարփակ առևտրի համաձայնագրերի հետ: Խորհրդակցությոնների ավարտից հետո մենք կանենք մեր եզրակացությունները գործընթացի հետագայի առումով: Մենք կրկին անգամ ցանկանում ենք նշել, որ Ասոցացման և Խորը, ազատ և համապարփակ առևտրի համաձայնագերը հանդիսանում են բարեփոխումների հիմքը, այլ ոչ թե զրոյական շահումով խաղեր են և կարող են համատեղվել ԱՊՀ երկրների հետ տնտեսական համագործակցության հետ՚,-ասվում է Եվրահանձնաժողովի հայտարարության մեջ:
Հիշեցնենք, որ Վիլնյուսում ՙԱրևելյան գործընկերության՚ երկրների նոյեմբերյան գագաթնաժողովի ժամանակ նախատեսվում է Հայաստանի կողմից ԵՄ հետ Ասոցացման համաձայնագրի ու Խորը և համապարփակ ազատ առևտրի գոտու վերաբերյալ համաձայնագրի նախաստորագրումը: Սակայն, Հայաստանի նախագահ Սերժ Սարգսյանը սեպտեմբերի 3-ին Ռուսաստանի նախագահի հետ բանակցություններում հայտարարել է Մաքսային միությանը միանալու և հետո Եվրասիական տնտեսական միության ձևավորմանը մասնակցելու Երևանի մտադրության մասին:
Հատկանշական է, որ ՀՀ վարչապետ Տիգրան Սարգսյանը բազմիցս հանդես է եկել ՄՄ-ին անդամակցման դեմ`նկատի ունենալով այդ կազմակերպության երկրների հետ ընդհանուր սահմանների բացակայությամբ պայմանավորված տնտեսական աննպատակահարմարությունը:
Ինչպես ավելի վաղ լրագրողներին հայտարարել է ՀՀ ԿԲ նախկին նախագահ Բագրատ Ասատրյանը, Հայաստանի ապագան ու ներկան Եվրոպան է: Պաշտոնական վիճակագրության համաձայն, արտաքին առևտրի 60%-ը Հայաստանն իրականացնում է ԵՄ հետ, և այդ ուղղությունն առավել հեռանկարային է: Այլ բան է, որ իշխանությունները չեն կարողանում կողմնորոշվել, թե ուր պետք է գնա երկիրը: ՙՄենք հերթական անգամ փորձում են խորամանկել. ասում ենք, թե գնում ենք Եվրոպա, իսկ ռուսներին ասում, թե գնում ենք դեպի Ռուսաստան՚,- ասել է Ասատրյանը:
Միանգամայն այլ կարծիքի է տնտեսագետ, ՙԲարգավաճ Հայաստան՚ կուսակցության անդամ Վարդան Բոստանջյանը: Նրա խոսքով, Հայաստանն ընդհանրապես ինքնուրույն ոչինչ չի որոշում: ՙԱշխարհի հզոր երկրներն իրենք որոշում կկայացնեն Հայաստանի վերաբերյալ, թե ինչ միության այն պետք է անդամակցի: Հայաստանն այն երկիրը չէ, որպեսզի մեծ որոշումներ կայացնի՚,- ասել է Բոստանջյանը: Ինչ վերաբերում է տնտեական օգուտին, ներկայիս արտադրական կուլտուրայի պայմաններում Հայաստանն ավելի շատ գտնվում է Եվրասիայում, քան Եվրոպայում, և այն առայժմ այլընտրանք չունի, քանի որ հայկական ապրանքներն ու ծառայությունները պահանջարկ չեն վայելում ԵՄ-ում: 
Մաքսային միությունն ստեղծվել է ՌԴ նախագահ Պուտինի նախաձեռնությամբ Եվրասիական տնտեսական համագործակցության շրջանակում` որպես Բելառուսի, Ղազախստանի և Ռուսաստանի առևտրատնտեսական ինտեգրման ձև, որը նախատեսում է միասնական մաքսային տարածություն: Ընդ որում մաքսային միության մասնակից երկրները կիրառում են միասնական մաքսային սակագին և երրորդ երկրների հետ առևտրի կարգավորման այլ միասնական միջոցներ: