Արմինֆո. Ամբողջ Արցախի գրավումը տեղի չունեցավ այն բանի շնորհիվ, որ Ռուսաստանը, այսպես ասենք, Ադրբեջանին դրդեց ստորագրել նոյեմբերի 9-ի համաձայնագիրը։ Նման կարծիք է հայտնել ռազմարդյունաբերական հանձնաժողովի կոլեգիայի փորձագիտական խորհրդի անդամ, պաշտոնաթող գնդապետ, "Արսենալ օտեչեստվա" ամսագրի գլխավոր խմբագիր Վիկտոր Մուրախովսկին՝ «Սպուտնիկ Արմենիա»-ի կազմակերպած Մոսկվա-Երևան հեռուստակամուրջի ընթացքում, պատասխանելով ԱրմԻնֆո-ի հարցին։
"Ադրբեջանի վերջնական նպատակը ամբողջ Ղարաբաղի լիակատար զավթումն էր ։ Առանց ռուսական միջամտության այդպես էլ տեղի կունենար։ Պատճառը հայկական պաշտպանության ոչ բավականաչափ արդյունավետ կառուցված համակարգն է։ Չեմ ուզում մանրամասնել, բայց, իմ կարծիքով, պաշտպանական գործողության շատ ասպեկտներ հայկական կողմը, մեղմ ասած, չիրականացրեց", - ընդգծել է նա ։
Նման իրադրություն, ըստ փորձագետի, առաջացել է այն պայմաններում, երբ Արցախում հայկական կողմից մարտնչել է ոչ միայն Ղարաբաղի Պաշտպանության բանակը, եղել է նաև Հայաստանի կողմից մարդկանց ու տեխնիկայի լայնամասշտաբ աջակցությունը: Մուրախովսկին նշել է ևս մեկ փաստ ՝ ըստ կողմերի պաշտոնական թվերի ՝ կորուստների հարաբերակցությունը գրեթե հավասարազոր է։ Մինչդեռ, դա, ըստ նրա գնահատականների, հակասում է ռազմական արվեստի պատմությանը. հարձակվող կողմի կորուստները պետք է եռակի գերազանցեն պաշտպանվող կողմի կորուստները: Եթե, իհարկե, պաշտպանությունը պատշաճ կազմակերպված է։
"Այո, զինվորներն ու սպաները հերոսաբար կռվել են, պաշտպանել են իրենց հայրենի հողը։ Բայց պաշտպանական գործողությանը բարձր գնահատական ես չեմ տա։ Այն, հիմնականում, ձախողվել է ։ Ցանկացած պատերազմի գլխավոր նպատակն է ավելի լավ դիրք ստանալ, քան պատերազմից առաջ էր ։ Ելնելով դրանից՝ Ադրբեջանն իր խնդիրները կատարել է։ Ինչպես և Թուրքիան, ամենայն հավանականությամբ, Թուրքերը Ադրբեջանի տարածքում մշտական ռազմաբազա կստեղծեն", - նշել է նա։
"Հայաստանը պատերազմի աշխարհաքաղաքական արդյունքներով կորցրեց Ղարաբաղի Պաշտպանության բանակի կողմից վերահսկվող տարածքները, որոնք, ընդ որում, միջազգային հանրության կողմից համարվում էին Ադրբեջանի մաս։ Հայաստանի բուն տարածքը չի շոշափվել, այդ թվում ՝ Ռուսաստանի միջամտության շնորհիվ։ Ռուսաստանը ավելացրել է իր կշիռը ինչպես Հայաստանում, այնպես էլ Ադրբեջանում։ Ավելին, խաղաղապահների մուտքով Ղարաբաղ գծել է Թուրքիայի համար կարմիր գծեր, որոնք Անկարան հատել դեռ չի համարձակվում", - ընդգծել է Մուրախովսկին։
Ընդհանուր առմամբ, Ղարաբաղի շուրջ ստեղծված իրավիճակը, փորձագետի գնահատմամբ, հիշեցնում է սիրիական Իդլիբի իրավիճակը։ Թուրքիան այնտեղ էլ սկզբում շատ բան էր ուզում, բայց հետո համաձայնվեց Ռուսաստանի հետ ազդեցության գոտիների տարանջատմանը։ Եվ այսօր, չնայած Թուրքիայի հսկայական ազդեցությանը, իրավիճակն անցել է նոր ստատուս քվոյի ռեժիմի ։ "Այնուամենայնիվ, Ղարաբաղի վերջնական կարգավիճակի հարցը պետք է լուծել ։ Հակառակ դեպքում, 5 տարի անց, ռուս խաղաղապահների դուրսբերման տեսական ժամկետը հակամարտությունը չի հանգեցնի այն աստիճանի, որ նրա վրա կարելի է պարզապես դադարեցնել ուշադրություն դարձնելը", - ամփոփել է Մուրախովսկին ։