Չորեքշաբթի, 17 Հունիսի 2020 17:45

Արմինֆո.Վստահ եմ, որ ֆեյք նորությունների հետ կապված խնդիրների լուծման բանալին կրթությունն ու գրագիտության մակարդակի բարձրացումն է։ Այս մասին ԱԺ ամբիոնից հայտարարել է "Իմ քայլը" խմբակցության պատգամավոր, տնտեսագետ Բաբկեն Թունյանը։

 

Դրա հետ մեկտեղ նա կարեւորել է քաղաքացիների պաշտպանությունն ապատեղեկատվությունից: Անդրադառնալով ՀՀ ԱԺ կրթության եւ գիտության հարցերի հանձնաժողովին' Թունյանը նշել է, որ վերջինն այս համատեքստում պետք է ձեւակերպի կոնկրետ խնդիրներ, որոնց լուծման համար ռեսուրսների եւ միջոցների պակասի դեպքում կառավարությունը հնարավոր աջակցություն կցուցաբերի:

 

Մասնավորապես, նա ընդգծել է, որ կեղծ լուրերի հետ կապված խնդրի լուծման 2 ճանապարհ կա. "Առաջինը այն է, երբ օգտատերը պետք է զգույշ լինի ստացված տեղեկատվության հետ, այդ թվում ՝ ինքնուրույն զտի տեղեկատվության աղբյուրները։ Եվ երկրորդ եղանակը կախված է մասնագետներից, որոնց խոսքերի կշռի  կարեւորությունը պետք է բարձրանա": Անդրադառնալով առաջին եղանակին՝ պատգամավորը նկատել է, որ այստեղ անկյունաքարը կրթությունն է. մարդը պետք է տարբերի, թե ինչ է իրեն պետք, ինչ նպատակով է հրապարակվում տեղեկատվությունը, և ինչում են ուզում իրեն համոզել ։

 

Այս առումով, ըստ Թունյանի, առավել արդյունավետ է ԶԼՄ-ների բյուջեի ձևավորումը բաժանորդների հաշվին, այլ ոչ թե՝ գովազդի ։ "Եթե ես կարդում եմ The Economist-ի, Bloomberg-ի տեղեկությունները, ապա պետք է վճարեմ որակյալ արտադրանքի համար։ Ընդհանուր առմամբ, անձը պետք է պատրաստ լինի վճարել որակյալ տեղեկատվություն ստանալու համար: Ցավոք, Հայաստանում մենք հեռու ենք դրանից։ Երկրում կա ընդամենը 2 լրատվամիջոց, որոնք աշխատում են նման ձևաչափով։ Հույս ունեմ, որ մենք էլ կգանք դրան", - ասել է նա:

 

Ընդ որում, պատգամավորը փաստել է, որ այսօր Հայաստանում ֆեյք-նորությունների հետ կապված խնդիրներն ավելի քան լուրջ բնույթ ունեն: Այս խնդիրը վերջին շրջանում սրվել է և, ըստ Թունյանի, դարձել է հիմնական մարտահրավերներից մեկը։ "Բանը հասել է նրան, որ, օրինակ, Ֆեյսբուքում ֆեյք օգտատերը, հետապնդելով իր կոնկրետ նպատակներն ու շահերը, հրապարակում է անում, որը կարող է հայտնվել ԶԼՄ-ներում, որից հետո տեղափոխվել որոշակի ալիքներ։ Եվ դա տեղի է ունենում ոչ թե պատահական, այլ համակարգված", - ասաել է նա։

 

Միաժամանակ, Թունյանն ուշադրություն է հրավիրել այն հանգամանքին, որ հավաստի տեղեկատվությունը երբեք անվճար չի լինում։ "ԶԼՄ - ների բազմաթիվ ընտրության դեպքում քաղաքացիները ենթադրում են, որ անվճար կարդում են տեղեկատվություն, սակայն դրա համար վճարում են իրենց ուշադրությամբ, ինչն էլ պետք է կոնկրետ լրատվամիջոցներին, ինչի դիմաց նրանք ստանում են այլ աղբյուրներից", - նկատել է տնտեսագետը: Շարունակելով ասվածը՝ նա նշել է, որ տվյալ դեպքում ընդունելի է համարվում այն տարբերակը, եթե ֆինանսավորման աղբյուր է հանդիսանում բիզնեսը, որը դա անում է իր արտադրանքը, ծառայությունները գովազդելու նպատակով։ Սակայն լինում են քաղաքական ուժերի կողմից ֆինանսավորման դեպքեր։ Տվյալ դեպքում, պատգամավորի համոզմամբ, մարդիկ օգտվում են ոչ թե տեղեկատվություն ստանալու իրավունքից, այլ հակառակը՝ ապատեղեկացվում են։