Արմինֆո. Արագ ռեֆորմներ նշանակում են՝ ձախողված ռեֆորմներ: Այսօր ԱԺ ամբիոնից այդպիսի համոզմունք է հայտնել վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը՝ անդրադառնալով մի շարք ընկալումների և կարևոր սկզբունքային նշանակություն ունեցող քննադատությունների: ՙՕրինակ՝ վերջերս շատ է խոսվում այն մասին, որ կառավարությունը ռեֆորմները չի անում անհրաժեշտ արագությամբ: Ընդհանրապես ես մի այսպիսի տպավորություն ունեմ 1990-ականներից, որի քաղաքական կյանքը, որպես լրագրող ես շատ ակտիվորեն լուսաբանել եմ: Եվ իմ տպավորությունը և կարծիքն այն է, որ արագ ռեֆորմներ նշանակում են՝ ձախողված ռեֆորմներ՚, - ասել է վարչապետը:
ՙ90-ականների սկզբին իմ աչքի առաջ էր և իմ հոդվածներում արտահայտված են, թե մի քանի պարզապես փայլուն և ռազմավարական նշանակության ռեֆորմներ ինչու են ձախողվել, ինչպես են ձախողվել, միայն այն պատճառով, որ նրանց հեղինակները որոշել են և ցանկացել են ժամ առաջ դա ներդնել Հայաստանի Հանրապետությունում: Եվ այդ ռեֆորմները մինչև այսօր իրականություն չեն և մինչև այսօր Հայաստանի Հանրապետությունը կրում է այդ ռեֆորմների տեղի չունենալու ծանրագույն հետևանքները: Եվ եթե այս առումով նայենք, այդ քննադատությունը հիմնավոր է, բայց ոչ թե որպես քննադատություն, այլ որպես աշխարհայացքային ընկալում: Ես ուզում եմ անկեղծ խոստովանել, որ մեր քաղաքական թիմը, այո՛, այդպիսի նկատառում և միտում ունի, և այդ միտումը մի անգամ շատ փայլուն ձևով ձևակերպել է Ազգային ժողովի փոխնախագահ Լենա Նազարյանն իր հարցազրույցներից մեկում՝ ասելով, որ արագը դանդաղն է, բայց առանց ընդհատումների: Այսինքն՝ շատ կարևոր է չշտապել, ափալ-թափալ գործողություններ չանել: Եվ ես ուզում եմ ձեզ ցույց տալ մի օրինակ, որի հետ կապված թերևս կառավարությունն ամենաշատն է քննադատվել վերջին շրջանում՝ դատաիրավական համակարգի բարեփոխումներ: Ասվում է, թե ինչո՞ւ 1 տարի է կառավարությունը դա չէր անում, ի՞նչ էր մտածում: Հիմա թերևս ժամանակն է այդ մասին խոսել ավելի բաց և ավելի անկեղծ: Այն, որ Հայաստանում դատաիրավական համակարգը պետք է խորքային, արմատական, ռադիկալ բարեփոխումների ենթարկվի՝ նորություն չէ, սա մենք գիտենք շատ երկար տարիներ: Բայց ինձ համար միանշանակ է եղել, որ Հայաստանի Հանրապետությունում իրապես անկախ դատական համակարգ չենք կարող ունենալ, հիմա ասելու եմ շատերի համար տհաճ բան, առանց դատավորների աշխատավարձը 5, 6 անգամ բարձրացնելու: Հիմա բացատրեմ, թե ինչո՞ւ, և սա կոնկրետ իրողությամբ հիմնավորվում է: Անցյալ տարի Հայաստանի Հանրապետությունում թերևս առաջին անգամ դիտարկվել է երևույթ, երբ դատավորների թափուր տեղերի համար հայտարարված մրցույթներին, ըստ էության, տեղի է ունեցել մի երևույթ, որը մեզ հայտնի է «նեդաբոռ» անունով: Այսինքն՝ եղել են դատավորների թափուր տեղեր, բայց չեն եղել պատշաճ մակարդակով հավակնորդներ: Ինչո՞ւ՝ շատ պարզ պատճառով, եկեք մեզ դնենք այդ պոտենցիալ հավակնորդների տեղում: Գիտեն, որ կաշառք չպետք է վերցնեն, հակառակ դեպքում մեծ հավանականությամբ կձերբակալվեն, գիտեն, որ բիզնեսով չպետք է զբաղվեն, որովհետև մեծ հավանականությամբ հակակոռուպցիոն մեխանիզմները կբացահայտեն դա և կպատժեն, և գիտեն, որ պետք է ստանան մոտավորապես 400-600 հազար դրամ աշխատավարձ և պետք է որոշ դեպքերում մարդկանց դատապարտեն ցմահ ազատազրկման և այլն: Հիմա եկեք մենք ինքներս մեզ հարց տանք՝ այս պայմաններում ո՞վ կուզենա Հայաստանի Հանրապետությունում լինել դատավոր: Դուք ձեզ հարց տվեք՝ ինքներդ այս պայմաններում կուզենա՞ք լինել Հայաստանի Հանրապետությունում դատավոր: Շատ կարևոր է սա, ինչո՞վ է կարևոր, որովհետև երբ ասում ենք՝ դատավորների աշխատավարձ՝ սկսում են հիշել հանրահայտ կոռումպացված դատավորներին, ասում եմ՝ ո՞նց, դուք սրա աշխատավարձը բարձրացնեք, նրանը բարձրացնեք, չե՞ք հիշում նա ով է: Ո՛չ, նրանց մասին չէ խոսքը: Ենթադրենք ինչ-ինչ կարգապահական կոռուպցիոն գործողություններով նրանց տեղերն ազատվեցին, ո՞վ է գալու նրանց փոխարեն: Մեզ անհրաժեշտ է, որ թափուր տեղերը զբաղեցնեն բարձր պրոֆեսիոնալ, սկզբունքային, ողնաշար ունեցող, տեսլական ունեցող, հավատ ունեցող և իրավունքին հավատացող մարդիկ: Եվ այս կարգի մասնագետներն այսօր մասնավոր հատվածում իրավաբանական խորհրդատվության համար ամիսը ստանում են 2,5-3 մլն դրամ աշխատավարձ, նույնիսկ շատ: Հիմա այս մարդկանց մենք ո՞նց հրավիրենք, խնդրենք, որպեսզի իրենք գան դառնան դատավորներ: Իմ հավատը եղել է և կա, որ առանց այսպիսի խնդրի լուծման, մենք չենք կարող իրապես անկախ դատական համակարգ ունենալ, որովհետև բարձր պրոֆիլի մասնագետը գա դատավոր աշխատի և օրինակ չկարողանա իր երեխայի ուսման վարձը վճարել... ի՞նչ, զանգի մեկին ասի՝ խնդրում եմ այն հին ձևերով երեխայիս ուսման վարձը տուր, հետո էլ էթիկայի հանձնաժողովը, կամ դատախազությունը, ԱԱԾ-ն կամ խորհրդարանական քննիչ հանձնաժողովը գնան գլխին կանգնեն՝ ասեն այս ի՞նչ ես արել: Սա է խնդիրը: 2018 թվականին մենք կարո՞ղ էինք արդյոք գնալ այսպիսի քայլի: Ոչ, երկու պատճառով: Ամենակարևոր պատճառը՝ հանրայնորեն այսպիսի որոշումը չէր կարող ընկալվել և այսօր էլ չի կարող ընկալվել: Այս տարի բյուջեով, ըստ էության, մենք ունենք նման հնարավորություն, կարող ենք նման հարց լուծել: Բայց կրկին այստեղ շատ կարևոր է, որ կրկին այն նախկին բարեփոխումները, որ ասում եմ չեն կայացել, ի՞նչն է եղել պատճառը: Որովհետև հանրային բավարար ընկալում այդ պրոցեսի կատարման կարևորության նկատմամբ չի ձևավորվել, հանրությունն այդպես էլ չի հասկացել այս ի՞նչ է անում, այս բարեփոխիչն ինչո՞ւ է անում և սեփական մաշկի վրա չի զգացել դրա անհրաժեշտությունը: Այսօր եկեք խոստովանենք, որ որևէ դեպքում, դատավորների, առավել ևս գործող կազմի աշխատավարձը բարձրացնելը բազմաթիվ խնդիրներ ունի, այդ թվում՝ հանրային ընկալման տեսակետից, մանավանդ, որ բազմաթիվ սոցիալական խնդիրներ լուծված չեն: Եվ մեր ընկալումն այն է, որ մեր գործընկերները, միջազգային դոնորներն այս հարցում Հայաստանին կաջակցեն, մենք երկու, երեք տարի նոր ներգրավված դատավորների աշխատավարձերը կկարողանանք դարձնել 2,5 մլն դրամից 3 մլն դրամ: Այսինքն, դա մեր պետական բյուջեի վրա ուղիղ ազդեցություն չի ունենա: Համոզված եմ, այդ ընթացքում մենք կկարողանանք լուծել բազմաթիվ սոցիալական խնդիրներ, այդ ընթացքում և ընդդիմությունը, և իշխանությունը, և քաղաքացիական հասարակությունը, և հանրությունը կհամոզվի, որ անկախ դատական համակարգ ունենալը լավ բան է, դա բխում է բոլորիս շահերից, դա ապահովում է բոլորիս անվտանգությունը, ուրեմն դա մի ծախս է, որ իրոք արժե անել: Եվ այդ ժամանակ առանց դիմադրության հանրությունը կհամաձայնվի սեփական միջոցներից տրամադրել այդ 10 միլիարդ դրամը, որպեսզի այդ խնդիրը լուծվի, պայմանով, որ մեզ իսկապես պետք է անկախ դատական համակարգ: Ես ցանկացա ներկայացնել այս տրամաբանությունը, որովհետև վերջերս կրկին վերնագիր տեսա. ասում են՝ կառավարության կառուցվածքի փոփոխությունը տևեց 6-7 ամիս: Այո, հենց նույն պատճառով տևեց այդքան, որովհետև սկզբնական շրջանում բնականաբար շատ մեծ ալեկոծություն առաջացավ, թե այս ի՞նչ է տեղի ունենում: Այդ 5-6 ամիսների ընթացքում տեղի ունեցան հրապարակային, ոչ հրապարակային քննարկումներ, կառավարությունն իր դիրքորոշումն ավելի մանրամասն բացատրեց, իր ձեռքի տակ եղած փաստերը կիսեց այլ մարդկանց հետ: Եվ տեսանք, որ կառավարության կառուցվածքի փոփոխությունը տեղի ունեցավ առանց ցնցումների, հանգիստ, հանդարտ և համոզված եմ, որ կառավարության այս կառուցվածքն այն կառուցվածքն է, որը պետք է աշխատի: Այո, կան այլ գաղափարներ, որ հետագայում այդ գործընթացը պետք է շարունակել: Քննարկելի են այդ գաղափարները: Կրկին ուզում եմ, որ մենք այնուամենայնիվ արձանագրենք մի բան, որ պետք չէ մեկ տարվանից ակնկալել 30 տարիների խնդիրների լուծումներ և շատ կարևոր եմ համարում, որ մենք այս արձանագրումն անենք: Խոստումների մասին. 200 կամ 1000 խոստում է, արդեն անցած տարվա սեպտեմբերին ասում էին խոստումները չեն կատարում: Այսինքն, այդ 30 տարիների խոստումները, խնդիրները պետք է երեք ամսո՞ւմ կատարվեին՚, - ասել է վարչապետը:
Հայ գեներալը բացառել է հայ-թուրքական սահմանին որևէ սադրանք, քանի դեռ այնտեղ ծածանվում է Ռուսաստանի դրոշը
"Խաղաղության խաչմերուկն" իրականությունից կտրված նախագիծ է
ԵՄԱ ղեկավար. Եթե ԵՄ-ը մնա այն միավորումը, որպիսին հանդես է եկել վերջին տարիներին, ապա Հայաստանի անդամակցությունն այդ կառույցին, գործնականում, անհնար է
Քաղաքագետ. Հայաստանի իշխանությունների բոլոր գործողությունները խոսում են այն մասին, որ երկիրը ընթանում է իր պետականության լուծարման ճանապարհով
"Խաղաղության խաչմերուկը" Անկարայի և Բաքվի կողմից Երևանին պարտադրված պանթյուրքական նախագիծ է. Արթուր Խաչատրյան
Ոսկեպարում սկսվել է հանրահավաք հանուն հայոց պետականության
Չկա վերադարձ պատմական Հայաստանի գաղափարին. կոչ է անում Փաշինյանը
Պետդեպարտամենտի նախկին պաշտոնյա. Վաշինգտոնին դա կարող է դուր չգալ, բայց Հայաստանի անվտանգության լավագույն երաշխավորները Ռուսաստանն ու Իրանն են
Տիգրան Ավինյանը՝ Երևանում ծառահատումների կասեցման մասին. Եթե կա այլ գիտական կարծիք, մենք պատրաստ ենք լսել, իսկ եթե ոչ ՝ պետք չէ քաղաքից ժամանակ խլել
Փաշինյանը Հիսուս Քրիստոսի ճանապարհը համեմատել է այն դժվարությունների հետ, որոնց բախվել է իր քաղաքական ուժը
Այսօր Հայաստանում ուժերի գերլարում է պետք՝ բոլոր ունակ մարդկանց համատեղ աշխատանք. վերլուծաբան
Պետությունը շահագրգիռ է Հայաստանում բնակվող բոլոր ազգային համայնքների զարգացման հարցերում. Փաշինյան
ՌԴ ԱԳՆ. Մոսկվան Երեւանի հետ հարաբերություններում "ամրության ստուգում" է անցել
Փաշինյան. արտաքին ուժերը նույնպես դրդել են Ղարաբաղում էթնիկ զտում կազմակերպող հիմնական ուժին
Նախկին քաղաքապետ. Մեր քաղաքական ուժը գնալու է ինստիտուցիոնալ լուծումների ճանապարհով
Դաշնակիցներ, ուղեկիցներ և դաշինքների պատրանքներ. Մարկեդովնովը՝ Հայաստանի արտաքին քաղաքականության մասին՝ նոր իրողություններում
Քաղաքական գործիչ. ՌԴ-ի և ՀԱՊԿ-ի հետ դաշինքի խզումը և Երևանի կողմնորոշումը դեպի Արևմուտք կարող է կործանարար լինել Հայաստանի համար
Քաղաքական գործիչ. հայ ժողովուրդը պետք է ընտրություն կատարի պատերազմի և ՀՀ վարչապետի հրաժարականի միջև
