Արմինֆո. Հայաստանը չի մեկնաբանում Վերին Լարսի նկատմամբ այլընտրանքային ճանապարհի բացման շուրջ Վրաստանի և ՌԴ միջև բանակցությունները:
Այդ մասին լրագրողներին հայտարարել է տրանսպորտի, կապի և տեղեկատվական տեխնոլոգիաների նախարար Հակոբ Արշակյանը` փետրվարի 8-ին կառավարության նիստից հետո: Նախարարի ասելով, բանակցությունները շարունակվում են: «Հարցը բազմիցս է հնչել: Մենք փորձել ենք չմեկնաբանել, և այժմ էլ հավատարիմ կմնանք այդ ռազմավարությանը՚, - հայտարարել է նա:
Միևնույն ժամանակ, Արշակյանի ասելով, նախագիծը, որը հնարավոր կդարձնի Վերին Լարսի նկատմամբ այլընտրանքի առկայությունը, շատ կարևոր է Հայաստանի համար: «Այդուհանդերձ, բանակցային գործընթացին չվնասելու նպատակով ձեռնպահ կմնանք մեկնաբանությունից, հաշվի առնելով հանգամանքը, խոսքը վերաբերում է ոչ թե հայ-վրացական կամ հայ-ռուսական սահմանին, այլ երկու գործընկեր երկրների միջև սահմանին: Այդ առնչությամբ ցանկանում ենք նվազագույնի հասցնել մեր մեկնաբանություններն ու միջամտությունը գործընթացին՚, - հայտարարել է նախարարը:
Հիշեցնենք. օրերս «Կոմերսանտում» հրապարակված հարցազրույցում Ռուսաստանի փոխարտգործնախարար Գրիգորի Կարասինը հաղորդել էր, որ Մոսկվան եւ Թբիլիսին ավարտել են 2011 թվի «Ապրանքների առեւտրի մաքսային վարչարարության եւ մոնիթորինգի մեխանիզմի հիմնական սկզբունքների մասին» համաձայնագրի գործնական կատարման համար անհրաժեշտ ընթացակարգերը։ Նրա ասելով, այժմ կարևոր է սկսել համաձայնագրի իրագործման գործընթացը: «Մենք սպասում էինք, մինչև վրացական կողմն անհրաժեշտ մուծումը կատարի շվեյցարական SGS ընկերությանը (որն զբաղվում է բեռների հոսքի դիտարկմամբ և դրանց ապրանքանշմամբ), ինչը կես տարի ձգձգվեց: Սակայն, արդյունքում, միջոցները մուծվել են: Փետրվարի 6-ին, ինչպես ակնկալում ենք, Ժնևում տեղի կունենա Ռուսաստանի և Վրաստանի միջգերատեսչական պատվիրակությունների հանդիպում, որին կմասնակցեն նաև շվեյցարական SGS ներկայացուցիչներ: Մենք անհամբերությամբ սպասում ենք այդ հանդիպման արդյունքին, հուսով ենք, որ այն կլինի դրական: Եթե ամեն ինչ այդպես լինի, ապա մենք, վերջապես, կարող ենք ձեռնամուխ լինել այն պայմանավորվածությունների իրագործմանը, որոնք ձեռք են բերվել 2011 թվականին՚, - նշել է փոխարտգործնախարարը: Նա նաև կարևոր է համարել, որպեսզի այդ գործընթացը չքաղաքականացվի: Աղբյուրի համաձայն, երեք միջանցքներից երկուսը կանցնեն Աբխազիայի և Հարավային Օսիայի տարածքներով: Նախատեսվում է, որ Վրաստանով դեպի Ռուսաստան գնացող բեռները մաքսակետերում կարձանագրվեն շվեյցարական SGS ընկերության կողմից, այնհետև կապարակնիքներով կանցնեն Աբխազիայի և Հարավային Օսիայի տարածքներով, իսկ արդեն Ռուսսատանի տարածքում կնիքները կհանվեն: Այդ տարածքներով անցնող ապրանքների վերաբերյմալ բոլոր տվյալները կփոխանցվեն ԱՀԿ: Ընդ որում, Գրգորի Կարասինը կոչ է արել չշտապել Վրաստանի կամ Հայաստանի հետ ապրանքաշրջանառության ավելացման ակնկալիքների հարցում: «Ժամանակից առաջ չանցնենք: Հարկավոր է, նախ, հաստատել դիտարկման մեխանիզմը: Մենք Ռուսաստանի հետ հարաբերությունների գծով Վրաստանի վարչապետի հատուկ ներկայացուցիչ Զուրաբ Աբաշիձեի հետ պայմանավորվել ենք հանդիպել նաև փետրվարի վերջին, արդեն Ժնևի հանդիպումից հետո` ևս մեկ անգամ քննարկելու, թե այդ ամենն ինչպես է աշխատելու, և դիտարկելու համար բոլոր դժվարությունները: Արագ բեկումներ մի սպասեք: Մեզ սպասում է լուրջ տեխնիկական և լոգիստիկ աշխատանք, և այն կպահաննջի ժամանակ ու համառություն: Ռուսական կողմը պատրաստ է այդպիսի աշխատանքի՚, - նշել է փոխարտգործնախարարը:
Նախորդ տարվա մայիսի 24-ին Ռուսաստանի Դաշնության և Վրաստանի ներկայացուցիչները հանդիպել էին Պրահայում և քննարկել 2011-ին կնքված «Մաքսային վարչարարության և ապրանքի առևտրի մոնիթորինգի մեխանիզմի հիմնական սկզբունքների մասին» համաձայնագրի կիրառման մանրամասները: Կողմերը համաձայնություն էին ձեռք բերել, որ Աբխազիայի, Հարավային Օսիայի տարածքներում բեռների մաքսային վերահսկողության համար պետք է ձևավորվի եռակողմ հանձնաժողով` Վրաստանի, Ռուսաստանի և շվեյցարական SGS ընկերության ներկայացուցիչներից: «Համաձայնագրի կյանքի կոչվելու պարագայում, մենք կունենանք բեռնափոխադրման այլընտրանքային ճանապարհներ՝ այն դեպքերում, երբ Վերին Լարսի ավտոճանապարհը փակ լինի՚, - իր ֆեյսբուքյան էջում գրել էր ՀՀ փոխվարչապետ Տիգրան Ավինյանը: Նա նաև նշել էր, որ համաձայնագրի իրականացման մասին զրուցել են ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինն ու Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը 2018 թվականի մայիսի 14-ին Սոչիում կայացած հանդիպման ժամանակ:
Ինչպես ավելի վաղ հաղորդել էր ԱրմԻնֆո գործակալությունը, 2017 թվականի դեկտեմբերի 22-ին Վրաստանի ԱԳՆ-ն պայմանագիր էր կնքել շվեյցարական SGS ընկերության հետ, որը կվերահսկի բեռնափոխադրումները Ռուսաստանի, Վրաստանի և Հայաստանի միջև Աբխազիայի և Հարավային Օսիայի տարածքով: Փաստաթղթի համաձայն, այլընտրանքային ավտոճանապարհային միջանցքները կարող են օգտագործվել միայն ֆորս մաժորային իրավիճակներում:
Այժմ Ռազմավիրական ճանապարհը, որի վրա է գտնվում «Վերին Լարս» անցակետը, հիմնական տրանսպորտային ուղիներից մեկն է, որը միմյանց հետ կապում է Ռուսաստանը, Վրաստանը և Հայաստանը: Ձմռանն այս ճանապարհին տեղի են ունենում ձնհալեր, որի պատճառով այդ ճանապարհը երրորդ տեղն է զբաղեցնում աշխարհի ամենավտանգավոր ճանապարհների վարկանիշում: Ըստ պայմանագրի, բեռների փոխադրման համար կլինեն երեք միջանցքներ` Աբխազիայի, Լարսի և Ցխինվալի ուղղությամբ: 2011 թվականի պայմանագիրը սահմանում է աշխարհագրական կոորդինատները, այլ ոչ թե վայրերի անունները: Դա արվել է Աբխազիայի և Հարավային Օսիայի կարգավիճակի չեզոք մոտեցման պահպանման նպատակով: