Երկուշաբթի, 12 Նոյեմբերի 2018 15:11

Արմինֆո. Բաքվում արձագանքել են Փարիզի ֆորումում Հայաստանի վարչապետի պաշտոնակար Նիկոլ Փաշինյանի հայտարարությանը: 

 

«Հուսով եմ, որ Հայաստանի վարչապետի պաշտոնակատար Նիկոլ Փաշինյանը գիտակցում է, որ Փարիզի Խաղաղության ֆորումում արած հայտարարությունը հիմնովին հակասում է Հայաստանի Հանրապետության արտաքին քաղաքականությանը, որը խախտել է միջազգային իրավունքի հիմնարար սկզբունքները՝ հատկապես ուժի չկիրառման սկզբունքը և օկուպացրել է Ադրբեջանի տարածքները՝ հարյուր հազարավոր ադրբեջանցիներին զրկելով հայրենիքում ապրելու իրենց հիմնարար իրավունքից: Միթե՞ նույն տարածքում ապրող մյուս էթնիկական խմբերի նկատմամբ էթնիկ զտում իրականացնելը նշանակում է ինքնորոշման իրավունք: Կամ էլ միջազգային իրավունքի գերակայությունը ենթադրվում է տարածքների ռազմական օկուպացիա և իրագործված փաստից (fait-accompli) ելնող պարտադրված որոշում>,- հարց է տվել Ադրբեջանի ԱԳՆ մամուլի ծառայության ղեկավարի պաշտոնակատար  Լեյլա Աբդուլաևան:

 

Աբդուլաևան նաև նշել է, որ այն հիմնարար սկզբունքները, որոնց մասին Փաշինյանը հիշեցնում է իր հայտարարության մեջ, հստակ պատասխանում են վերոհիշյալ հարցերին. բավական է միայն ընթերցել ՄԱԿ-ի Կանոնադրությունը Հելսինկյան եզրափակիչ ակտը:

 

ՀՀ վարչապետի պաշտոնակատար Նիկոլ Փաշինյանը «Փարիզի խաղաղության համաժողովի» շրջանակում իր ելույթով, մասնավորապես, նշել է. «Երբ մի պետություն պատերազմ է մղում կամ փորձում է իր խնդիրները լուծել ռազմական ճանապարհով, ուրեմն նա հավատում է իր ուժերին և հաղթանակին: Այդուհանդերձ, Առաջին համաշխարհային պատերազմը համամոլորակային ողբերգություն էր դրանում ներգրավված բոլոր ժողովուրդների համար, և ի վերջո հանգեցրեց այն հղացած պետությունների քայքայմանը: Կա համոզմունք, որ աշխարհաքաղաքական և ռազմական տեսանկյունից պատերազմներում միշտ լինում են հաղթողներ և պարտվողներ: Սակայն, մարդկային տեսանկյունից, ոչ ոք չի հաղթում: Պատերազմները բերում են միմիայն կորուստ, տառապանք և ավերածություններ: Եվ չնայած մեր միասնական ջանքերին և նախորդ սխալներից սովորելու կոչերին, այդ դասերը հեշտությամբ մոռացվում են: Թեև հարյուր տարի առաջ մարդկությունը հասկացավ զանգվածային ոչնչացման զենքն արգելելու անհրաժեշտությունը, ցավոք, դա չխոչընդոտեց նոր զինատեսակների ստեղծմանը: Առաջին համաշխարհային պատերազմի ընթացքում Անտանտի տերություններն առաջին անգամ գործածեցին «մարդկության և քաղաքակրթության դեմ հանցագործություն» սահմանումը` այսպիսով դատապարտելով Օսմանյան իշխանություններին 1,5 միլիոն հայերի ոչնչացման համար: Հետագայում այդ ահավոր հանցագործությունը պետք է կոչվեր 20-րդ դարի առաջին ցեղասպանություն: Այնուամենայնիվ, ընդամենը մի քանի տասնամյակ անց մարդկությունն ականատեսը եղավ Հոլոքոստին, Կամբոջայի, Ռուանդայի ցեղասպանություններին, քրիստոնյաների և եզդիների ցեղասպանություններին Մերձավոր Արևելքում, Ռոհինջա ժողովրդի դեմ գործադրված բռնություններին: Պատերազմի դասերից էր ժողովուրդների ինքնորոշման իրավունքի ձևակերպումը Վիլսոնյան հայտնի 14 կետերում: Այնուհետև այն ընդգրկվեց ՄԱԿ-ի կանոնադրության մեջ, Հելսինկիի եզրափակիչ ակտում և հիմք դարձավ ժամանակակից երկրների շուրջ կեսի անկախության համար: Առաջին աշխարհամարտի արդյունքում աշխարհի ժողովուրդներն օրենքի ուժով հաստատեցին ազատ կամքի դրսևորմամբ սեփական ճակատագիրը տնօրինելու իրենց իրավունքը: Այստեղ` Ֆրանսիայում, հարկ եմ համարում ընդգծել, որ ընդամենը մի քանի օր առաջ Ֆրանսիան հստակորեն վերահաստատեց իր սկզբունքային դիրքորոշումն այս հարցում. Նոր Կալեդոնիայի ժողովուրդը հնարավորություն ստացավ հանրաքվե անցկացնել: Ցավոք, այդ իրավունքի նկատմամբ մոտեցումն ընտրովի է: Այդ իսկ պատճառով Լեռնային Ղարաբաղի ժողովրդի` տասնամյակներ շարունակվող պայքարը իր ճակատագիրը տնօրինելու համար, դեռևս չի ստացել պատշաճ իրավական լուծում: 21-րդ դարում բացարձակապես անընդունելի է, որ ժողովրդի ինքնորոշման իրավունքը կիրառելու ցանկությունը կարող է վերածվել կենսաբանական սպառնալիքի: