Ուրբաթ, 20 Հուլիսի 2018 15:58

Արմինֆո. Փանիկ Գյուղում Հայաստանում 102-րդ ռուսական ռազմակայանի զինծառայողների գործողությունների հետ կապված միջադեպը շատ հեռու է աշխարհաքաղաքականության մասշտաբներից, ԱրմԻնֆո-ին այդպիսի կարծիք է հայտնել ԱԺ արտաքին հարաբերությունների մշտական հանձնաժողովի նախկին նախագահ, միջազգային փորձագետ Հովհաննես Իգիթյանը:

 

«Չեմ կարծում, թե այդպիսով Հայաստանին «ցույց են տվել իր տեղը» ՆԱՏՕ-ի բրյուսելյան գագաթնաժողովին Փաշինյանի մասնակցությունից հետո, ինչպես այդ մասին գրում են որոշ ռուսական ԶԼՄ-ներ: Կարծում եմ, որ բնակավայրի շրջակայքում կրակոցները 102-րդ ռազմակայանի ղեկավարության բարձր և բիջին օղակների անկարգապահության հետևանք էր: Անկարգապահություն, որին այն սովորել է Հայաստանի նախորդ ղեկավարության երկար տարիների լռության ընթացքում»,- ընդգծել է նա:

 

Հուլիսի 19-ին կառավարության նիստում ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը Փանիկում 102-րդ ռազմակայանի ռուս զինվորականների գործողությունները համարել է սադրանք՝ ընդդեմ հայ-ռուսական բարեկամական հարաբերությունների, և սադրանք՝ ընդդեմ Հայաստանի ինքնիշխանության: «Կարծում եմ, որ մեղավորները պետք է պատասխանատվության ենթարկվեն: Իհարկե, դեռ խնդիր կա հասկանալու, թե ինչ ընթացակարգերով պետք է քննարկվի, հետաքննվի այս միջադեպը, որովհետև պետք է պայմանագրերի, ներհայաստանյան օրենսդրության հետ հարաբերությունների հարցը պարզաբանել: Ես տեղյակ եմ, որ ոստիկանությունում նյութեր նախապատրաստվում են»,-նշել է վարչապետը:

 

Ըստ փորձագետի, 102-րդ ռուսական ռազմակայանը վաղուց դուրս է եկել համապատասխան միջպետական պայմանագրի՝ վերջինիս գործունեությունը հստակ կանոնակարգող դրույթների շրջանակից: Նրա խոսքով, առաջին հերթին դա հնարավոր է դարձել պաշտոնական Երևանի բազմամյա կաշկանդվածության և զսպվածության շնորհիվ: Այսպիսով, Իգիթյանը Փանիկի միջադեպը համարում է Հայաստանի ղեկավարության և 102-րդ ռազմակայանի նախկին հարաբերություններից բխող իներցիոնության հետևանք: Այս առումով փորձագետը միջպետական մակարդակ չի հաղորդում այդ խնդրին: Իգիթյանի կարծիքով, թե Հայաստանի ղեկավարությունը, թե 102-րդ ռազմակայանի ղեկավարությունը շահագրգռված են Հայաստանի տարածքում վերջինիս գտնվելու վերաբերյալ կանոնակարգի պահպանմամբ:

 

«Ցավոք, 2010 թվականին ռազմակայանի մասին պայմանագիրը երկարաձգելով 25 տարով՝ ՀՀԿ-ն զրկեց Հայաստանին այն վերանայելու հնարավորությունից: Մինչդեռ այն կարելի էր երկարաձգել այլ՝ Հայաստանի շահերին առավել համապատասխան պայմաններով: Դա սխալ էր, և հենց այդ սխալներն էլ նման միջադեպերի են հանգեցնում»,- ընդգծել է նա: Միաժամանակ Իգիթյանը Փանիկի առնչությամբ Հայաստանի վարչապետի հայտարարությունը բնորոշել է ոչ պակաս սուր, քան կարող էր լինել բնակչության ընդդդիմադիր մասի հայտարարությունն այդ առնչությամբ: Այլ կերպ ասած՝ Փաշինյանի դիրքորոշումը, ըստ նրա, լիովին համահունչ է բնակչության, հասարակության դիրքորոշմանը: «Կառավարությունն ընթանում է հասարակության նավարկուղով՝ հասկանալով վերջինիս կարիքները: Մինչդեռ մեկ տարի առաջ համանման իրավիճակը կհանգեցներ բնակչության բողոքներին՝ իշխանության լռության ֆոնին»,- նշել է նա:

 

Միաժամանակ Իգիթյանը հակված է Փանիկի և բելառուսական «պոլոնեզների» վաճառքի վերաբերյալ Փաշինյանի հայտարարություններն առանձին դիտարկել: Ըստ նրա, առայժմ Հայաստանի վարչապետի հռետորաբանությունը մեկ միասնական գծում կապակցելը վաղաժամ է:

 

Հուլիսի 17-ին Հայաստանի վարչապետը «Եվրոռադիոյին» հարցազրույցոմ Բելառուսի կողմից Ադրբեջանին «Պոլոնեզ» համազարկային կրակի համակարգեր վաճառելու գործարքը բնորոշել է՝ որպես «Մինսկի և Երևանի միջև հարաբերությունները սրող»:  «Իհարկե, մենք մտահոգություններ ունենք այդ առնչությամբ: Այդ խնդիրը սրվում է նրանով, որ Հայաստանը և Բելառուսը ռազմաքաղաքական գործընկերներ են ՀԱՊԿ շրջանակներում: Ես այդ մասին խոսել եմ նախագահ Լուկաշենկոյի հետ»,- հայտարարել է վարչապետը:

 

«Երկար ժամանակ թվում էր, թե ՀԱՊԿ-ին և ԵԱՏՄ-ին երկրի անդամակցության առնչությամբ Հայաստանի ղեկավարության դիրքորոշումը պայմանավորվում է այդ ֆորմալ և հարկադրված անդամակցության առնչությամբ անլուրջ վերաբերմունքով: Ավելին, այս տարիների ընթացքում Երևանը ՀԱՊԿ շրջանակներում անմիջական հարաբերություններ Մինսկի հետ չի ունեցել, այդ հարաբերությունները դիտարկվել են՝ բացառապես Մոսկվայի հետ հարաբերությունների , և որպես հետևանք, Մինսկի հետ Մոսկվայի խնդիրների լույսի ներքո»,- նշել է նա:

 

Այժմ իրավիճակը, ըստ փորձագետի, լրջորեն փոխվել է, և Հայաստանը՝ ի դեմս Փաշինյանի, միանգամայն անկեղծորեն Ռուսաստանին և Բելառուսին համարում է իր դաշնակիցները՝ նույնքան անկեղծորեն հայտարարելով վերջիններիս հետ այս կամ այն խնդրի առկայության մասին: «Ադրբեջանին բելառուսական «պոլոնեզների» վաճառքի մասին Փաշինյանի հայտարարությունը պետք է այդ գործընթացի մի մասը համարել: Կարծում եմ՝ բացահայտ կարծիք արտահայտելը լիովին տեղավորվում է բարեկամական և դիվանագիտական հարաբերությունների մեջ: Տեսնենք, թե ինչպես դրան կարձագանքի Բելառուսը: Ամեն դեպքում լռել պետք չէ»,- ամփոփել է Իգիթյանը: