Արմինֆո. Հայաստանի բարձրագույն ղեկավարությունը մեծ կարևորություն է տալիս Ֆրանկոֆոնիայի միջազգային կազմակերպության գագաթնաժողովին, որը կկայանա 2018 թվականի աշնանը Երևանում և մեր նորանկախ պատմության մեջ իրավամբ նախադեպը չունեցող միջազգային մասշտաբի իրադարձության է: Այդ մասին հայտարարել է Հայաստանի արտաքին գործերի նախարար Էդվարդ Նալբանդյանը` «Նուվել դ'Աղմենի» ամսագրում հրապարակված հարցազրույցում:
Նրա ասելով, Հայաստան են այցելելու բարձրաստիճան պատվիրակություններ աշխարհի երկրների գրեթե կեսից՝ երկրագնդի բոլոր ծայրերից։ «Նման գագաթաժողովները, ինչպես հասկանում եք, մեկ շաբաթում կամ մեկ ամսում չեն կազմակերպվում։ Միայն գագաթաժողովը Երևանում անցկացնելու որոշմանը նախորդած աշխատանքը տևել է շուրջ մեկ տարի, իսկ դրա նախապատրաստական աշխատանքները՝ Ֆրանկոֆոնիայի քարտուղարության հետ համատեղ արդեն սկսվել են», - ասել է արտգործնախարարը, հավելելով, որ մոտակա օրերին Հայաստան է այցելելու Ֆրանկոֆոնիայի միջազգային կազմակերպության քարտուղարության նախապատրաստական խումբը։ Նա նաև հաղորդել է, որ առաջիկա ամիսներին կկազմվի գագաթաժողովի վերաբերյալ փաթեթը, ուր կարտացոլվեն գագաթաժողովի խորագիրը, գլխավոր թեմաները, պատկերանիշը և այլ անհրաժեշտ տեղեկատվություն։ Գագաթնաժողովի օրակարգում կլինեն կայուն զարգացման, նորարարությունների, մշակութային ժառանգության պահպանման հարցեր:
2017 թվականի աշնանը՝ Ֆրանկոֆոնիայի հաջորդ նախարարական համաժողովի շրջանակներում Հայաստանը կստանձնի արտգործնախարարների համաժողովի նախագահությունը՝ դրանից բխող աշխատանքային ողջ ծավալով։ Իսկ ահա արդեն 2018թ. աշնանը Հայաստանը երկու տարով կնախագահի 84 անդամ, ասոցացված և դիտորդ պետություններին միավորող այս խոշորագույն կառույցում։
Արդեն այսօր Նալբանդյանը նախանշել է որ որպես Ֆրանկոֆոնիայում նախագահող երկիր՝ Հայաստանը հետամուտ է լինելու կազմակերպության նպատակներին՝ համերաշխությանը, ժողովուրդների իրավահավասարությանը, երկխոսությանը, ժողովրդավարությանը, մարդու իրավունքներին, մշակութային բազմազանությանը և այլ բարձր արժեքների ու սկզբունքների:
Նա նաև անդրադարձել որոշ անուղղակի դրական ակնկալիքների։ «Նախ՝ Հայաստանի համար չափազանց կարևոր է աշխարհի համար առավել բաց, տեսանելի և մատչելի լինելը, կարևոր է մեր լայնածավալ ներգրավվածությունը միջազգային գործընթացներում։
Որքան լայն լինեն Հայաստանի արտաքին շփումների շրջանակն ու աշխարհագրությունը, այնքան լայն ու բարենպաստ կլինեն ընձեռված հնարավորությունները՝ ամենատարբեր առումներով։ Այն իրողությունը, որ բավական համառ մրցակցության արդյունքում հենց Ֆրանկոֆոնիայի ամենաերիտասարդ անդամներից մեկին՝ Հայաստանին վստահվեց շուրջ կեսդարյա պատմություն և միջազգային հարաբերություններում ուրույն դերակատարություն ունեցող այս կազմակերպության ղեկը, խոսում է մեր պետության արդյունավետ արտաքին քաղաքականության շնորհիվ ձեռք բերված հեղինակության և մեր հանդեպ վստահության ու համերաշխության մասին։ Կասկածից վեր է, որ Ֆրանկոֆոնիայի գագաթաժողովը լրացուցիչ ճանաչելիություն կհաղորդի մեր երկրին ամենատարբեր՝ քաղաքական, տնտեսական, մշակութային, գիտակրթական, զբոսաշրջային և այլ առումներով։ Պայմանական ասած՝ գագաթաժողովը պետք է ընկալել որպես յուրօրինակ ներդրում, որից շահում են բոլոր կողմերը՝ կազմակերպությունը, անդամ պետությունները, և, իհարկե, հյուրընկալող երկիրը։ Պատահական չէ, որ պետությունները միմյանց հետ մրցում են միջազգային նմանօրինակ մեծ հավաքներ իրենց մոտ անցկացնելու համար։ Իսկ Հայաստանն, ինչպես ասացի, գագաթաժողովը կազմակերպելու իրավունքը նվաճեց բավական սուր մրցակցության արդյունքում», - նշել է Նալբանդյանը։
Նա նաև հիշեցրել է, որ 2020 թվականին նշվելու է Ֆրանկոֆոնիայի կազմավորման 50-ամյակը, և նախապատրաստական աշխատանքները տարվելու են հենց Հայաստանի նախագահության օրոք։
Արտգործնախարարը նաև ընդգծել է, որ Հայաստանի անդամակցությունից ի վեր Ֆրանկոֆոնիան անմասն չի մնացել Հայաստանի արտաքին քաղաքական օրակարգում մեր ժողովրդին հուզող առաջնային հարցերի բարձրաձայնման առումով։ «Ֆրանկոֆոնիայի միջազգային կազմակերպությանը մեր լիիրավ անդամակցության գագաթաժողովին՝ 2012թ. Կինշասայում, մեր առաջարկությամբ դրա եզրափակիչ փաստաթղթերում տեղ գտավ նաև ղարաբաղյան հիմնախնդրի բացառապես խաղաղ հանգուցալուծման վերաբերյալ հայտարարությունը, որը կոչ էր անում հակամարտության բոլոր կողմերին զերծ մնալ ուժի և ուժի սպառնալիքի կիրառումից, ինչը կարող է վտանգել կարգավորման խաղաղ գործընթացը, շարունակել բանակցությունները Մինսկի խմբի համանախագահների միասնական և անբաժան հենք հանդիսացող առաջարկությունների հիման վրա՝ մասնավորապես ուժի և ուժի սպառնալիքի չկիրառման, տարածքային ամբողջականության և ժողովուրդների իրավահավասարության և ինքնորոշման իրավունքի սկզբունքների հիման վրա։ Հաջորդող բոլոր գագաթաժողովներին այդ ձևակերպումը հավանության է արժանանում Ֆրանկոֆոնիայի անդամ պետությունների և կառավարությունների ղեկավարների կողմից», - նշել է արտգործնախարարը, հավելելով, որ Ադրբեջանի կողմից Արցախի դեմ ապրիլյան ագրեսիայի ժամանակ Ֆրանկոֆոնիայի գլխավոր քարտուղարը առաջիններից էր, որ հանդես եկավ հայտարարությամբ՝ անընդունելի համարելով ուժի կիրառումը և շեշտելով խաղաղ հանգուցալուծման այլընտրանքի բացակայությունը։ «Հայոց ցեղասպանության 100-րդ տարելիցի կապակցությամբ ՖՄԿ գլխավոր քարտուղարը՝ կազմակերպության պատմության մեջ առաջին անգամ հատուկ հայտարարությամբ իր համերաշխությունը հայտնեց հայ ժողովրդին և ցավակցությունները հղեց Ցեղասպանության անմեղ զոհերի ժառանգներին։ 2015թ. հոկտեմբերին Երևանում կայացած Ֆրանկոֆոնիայի միջազգային կազմակերպության արտգործնախարարների 31-րդ համաժողովը ցեղասպանությունների կանխարգելման բանաձև ընդունեց։ Համաժողովի մասնակից ութ տասնյակ երկրների և կառավարությունների պատվիրակությունները Ծիծեռնակաբերդի հուշահամալիրում հարգանքի տուրք մատուցեցին Հայոց ցեղասպանության զոհերի հիշատակին», - հիշեցրել է Է.Նալբանդյանը։
Անդրադառնալով Հայաստանի և Ֆրանկոֆոնիայի միջև հարաբերություններում գործնական զարգացումներին և հնարավորություններին` արտգործնախարարն ընդգծել է, որ անդամակցությունը Ֆրանկոֆոնիայի միջազգային կազմակերպությանը հնարավորություն է ընձեռում Հայաստանին՝ զարգացնել հարաբերություններն ինչպես բուն կազմակերպության, այնպես էլ անդամ պետությունների հետ՝ բազմակողմ և երկկողմ ձևաչափերով։ «Ֆրանկոֆոնիան այսօր դարձել է մեր առօրյայի մաս։ Դրա մասին են վկայում հարյուրավոր մշակութային և կրթական միջոցառումներով ուղեկցվող Ֆրանկոֆոնիայի օրերը, որոնք Հայաստանում արդեն մի քանի տարի շարունակ հանդիսանում են հայկական մշակութային կյանքի կարևոր իրադարձություններից մեկը: Անցյալ տարի դրան նվիրված շուրջ 500 միջոցառումներ են կազմակերպվել Երևանում և Հայաստանի բոլոր մարզերում, իսկ այս տարի դրանց թիվը շուրջ 600 է։ Կառանձնացնեի նաև Հայաստանի և Ֆրանկոֆոնիայի միջեւ ստորագրված՝ ֆրանսերեն լեզվի վերաբերյալ համագործակցության համաձայնագիրը, որը կոչված է ֆրանսերենի ուսուցումը մեր կրթական համակարգում և ֆրանսերենի դերը մեր համալսարաններում առավել ամրապնդելուն», - նշել է նախարարը, հավելելով, որ Ֆրանկոֆոնիան նաև կարևոր հարթակ է կառույցի անդամ երկրների հետ երկկողմ հարաբերություններն առավել զարգացնելու և ամրապնդելու համար։ «Ֆրանկոֆոնիայի շրջանակներում մեր ակտիվ ներգրավվածության հիմքում, անշուշտ, առկա են հայ և ֆրանսիացի ժողովուրդների միջև պատմականորեն միահյուսված ամուր կապերը և խորը բարեկամության զգացումը, որոնք մերձեցնում են երկու ժողովուրդներին: Պատահական չէ, որ մեր ժողովուրդների միջև հարաբերությունները բնութագրվում են որպես առանձնաշնորհյալ», - ընդգծել է Նալբանդյանը: Նա նաև շեշտել է, որ Հայաստանը շատ բարձր է գնահատում ՖՄԿ գլխավոր քարտուղար տիկին Միկաել Ժանի հետևողական ու սկզբունքային գործելաոճը՝ միտված Ֆրանկոֆոնիայի միջազգային կազմակերպության գաղափարներն ու համամարդկային արժեքները առաջ մղելուն, և վստահություն է հայտնել, որ ավելի կմեծանա ֆրանկոֆոն ընտանիքի ազդեցությունը միջազգային հարաբերություններում խաղաղության ու ժողովրդավարության հաստատման, մարդու և ժողովուրդների իրավունքների պաշտպանության գործում: «Միկաել Ժանն իր եռանդով և ստեղծարար գաղափարներով հավելյալ լիցք է հաղորդում կազմակերպության գործունեությանը», - նշել է Հայաստանի արտգործնախարարը։