ՀՀ ԱԺ փոխնախագահ, Հանրապետական կուսակցության մամուլի քարտուղար Էդուարդ Շարմազանովն ԱրմԻնֆո լրատվական գործակալությանը հարցազրույցում իր գնահատականն է տալիս ներքաղաքական վերջին գործընթացներին, նախընտրական արշավին, ինչպես նաև հետընտրական կանխատեսումներ անում:
Պրն. Շարմազանով, եթե ելնենք դասական ընտրությունների տրամաբանությունից, ապա ընտրողը պետք է ընտրությունը կատարի՝ քաղաքական ուժերի ներկայացրած նախընտրական ծրագրերի հիման վրա: Եթե այլ քաղաքական ուժերի դեպքում այդ ծրագրերը հիշեցնում են բարի ցանկությունների մանիֆեստ, ՀՀԿ ծրագիրը նման է ծանր հիվանդի էպիկրիզի, «մեր ախտորոշումը» գրիֆով փաստաթղթում կուսակցությունն ինքն է թվարկում պետական կառավարման գրեթե բոլոր ոլորտներում բազմաթիվ թերություններն ու բացերը: Ստացվում է, որ ՀՀԿ-ն 17-ամյա իշխանավարության ընթացքում անգործությա՞ն էր մատնված:
Ոչ, այդպես չէ: Պարզապես այդ 17 տարիներին մենք բազմաթիվ անգամ հնարավորություն ենք ունեցել արձանագրել բոլոր մեր ձեռքբերումները, որոնք, հավաստիացնում եմ Ձեզ, ավելի շատ են, քան բացթողումներն ու թերությունները, որոնց մասին քաջատեղյակ է ընտրողը: Եվ հիմա մեր ծրագրում որոշել ենք ղեկավարվել այլ տրամաբանությամբ՝ արձանագրել բոլոր այն թերությունները և խնդրահարույց հարցերը, որոնք լուծման կարիք ունեն, և մատնացույց անել դրանց կարգավորման ուղիները:
Չե՞ք կարծում արդյոք, որ ձեր ծրագրում այդքան մեծ քանակությամբ խնդիրներ և չլուծված հարցեր արձանագրելով բոլոր ոլորտներում ՝ ՀՀԿ-ն կարող է հիասթափություն առաջացնել ընտրողի մոտ:
Ոչ, չեմ կարծում: Ի տարբերություն այլ քաղաքական ուժերի, որոնք ընտրողներին ներկայանում են միայն իրենց ծրագրով և նախընտրական արշավի ժամանակ բոցաշունչ ելույթներով՝ ՀՀԿ մասին հասարակայնությունը կարող է դատել այդ տարիներին կատարած աշխատանքով և փաստացի ձեռքբերումներով: Եվ մեր նախընտրական արշավը, հասարակայնության կողմից մեր կուսակցության ընկալումը ցույց են տալիս, որ մենք ընթացել և ընթանում ենք ճիշտ ուղղությամբ: Ընտրողների հետ մեր շփումներից ակնհայտ է դատնում, որ հասարակայնությունը վստահում է ՀՀԿ-ին:
Այդ դեպքում ինչպե՞ս կմեկնաբանեք Հասարակական կարծիքի ուսումնասիրության համառուսաստանյան կենտրոնի (ВЦИОМ) և «Gallup International Association»-ի վերջին սոցահարցումների տվյալներին, որոնց համաձայն՝ ՀՀԿ վարկանիշը չի գերազանցում 25%-ը:
Կարծում եմ՝ դա նորմալ մեկնարկային ցուցանիշ է կառավարող կուսակցության համար ցանկացած երկրում, և այդ ցուցանիշը լավ պատասխան է բոլոր այն ընդդիմադիր և, ինչու ոչ, մարգինալ ուժերին, որոնք հավաստում էին, որ ՀՀԿ վարկանիշը «մինուս անվերջություն է»: Կարող եմ ասել, որ անցած ընտրությունների նախաշեմին կուսակցության վարկանիշը, համանման սոցհարցումների համաձայն, նույնիսկ 25%-ից ցածր էր, բայց ընտրությունների արդյունքում մենք առաջինն էինք: Այնպես որ՝ այս առումով ընթացիկ ընտրություններում մենք նույնիսկ բարձրացրել ենք մեր վարկանիշը, որում, ի դեպ, հաշվի չեն առնված շատ կոմպոնենտներ, օրինակ՝ մեր ռեյտինգային թեկնածուների ձայները, որոնք նույնպես կգումարվեն կուսակցության ձայներին: Բացի այդ, հարցումն իրականացվել է մինչև նախընտրական արշավը, իսկ դրա արդյունքների համաձայն՝ կուսակցության վարկանիշն այս օրերի ընթացքում, անշուշտ, բարձրացել է: Այս ամենը հաշվի առնելով՝ վստահ եմ, որ ՀՀԿ-ն կստանա ընտրողների ձայների ծանրակշիռ քանակ:
Դուք հավաստում եք, որ ՀՀԿ-ն վստահություն է վայելում հասարակության շրջանում, այդ դեպքում կուսակցության նախընտրական արշավն ինչո՞ւ են իրականացնում գործիչներ, ովքեր գործնականում չեն ասոցացվում Հանրապետական կուսակցության հետ /Կարեն Կարապետյան, Վիգեն Սարգսյան, Արփինե Հովհաննիսյան, Արմեն Ամիրյան/: Հիշեցնեմ, որ նույն վարչապետը մինչև նախընտրական արշավը հայտարարել էր, որ ՀՀԿ-ին անդամակցությունը միայն բացասաբար կանդրադառնա իր իմիջի վրա…
Չեմ հասկանում, թե ինչ է նշանակում ասոցացվում են կամ չեն ասոցացվում: Կամ հանդիսանում են ՀՀԿ անդամ, կամ՝ ոչ: Ձեր նշած գործիչները ՀՀԿ անդամներ են, և դա փաստ է: Այն, որ նրանք բոլորն այս օրերին քարոզչություն են իրականացնում Հանրապետական կուսակցության օգտին, նույնպես փաստ է: Պատճառը, թե ինչու է նախընտրական արշավն իրականացնում հենց Կարեն Կարապետյանը, պարզ է. կառավարման խորհրդարանական կարգի դեպքում, որին անցել է մեր հանրապետությունը, առանցքային դեր է հատկացվում հենց վարչապետին, իսկ մենք արդեն հայտարարել ենք, որ ՀՀԿ հաղթանակի դեպքում կառավարության ղեկավար կլինի Կարեն Կարապետյանը, այդ պատճառով էլ որոշվել է հնարավորություն ընձեռել նրան այդ նախընտրական քարոզարշավի ընթացքում ավելի շատ շփվել ընտրողների հետ:
Պրն. Շարմազանով, այն, որ Կարեն Կարապետյանը չի ասոցացվում ՀՀԿ հետ և հասարակայնության կողմից ընկալվում է ավելի շուտ որպես «ավտոնոմ» գործիչ, վկայում են նաև իմ մատնանշած հարցումների տվյալները: Այդ տվյալների համաձայն՝ ՀՀԿ վարկանիշը չի գերազանցում 25%-ը, մինչդեռ Կարապետյանի վարկանիշը գերազանցում է 80%-ը…
Այն, ինչի մասին խոսում եք, մինչև նախընտրական քարոզարշավն էր: Այժմ նա չի կարող չասոցացվել ՀՀԿ հետ, քանի որ արդեն վերջին 18 օրվա ընթացքում Կարապետյանը հանրապետության բոլոր մարզերում և բնակավայրերում քարոզչություն է իրականացնում Հանրապետական կուսակցության «օգտին»: Բացի այդ, դիմելով Կարապետյանի «երկրպագուների» այդ 82%-ին՝ պետք է ասեմ, որ եթե նրանք ցանկանում են այսուհետ ևս տեսնել նրան կառավարության ղեկին, պետք է քվեարկեն ՀՀԿ օգտին, այլ ճանապարհ չկա: Կարեն Կարապետյան, որպես ՀՀԿ-ից առանձին գործիչ, գոյություն չունի. մենք միասնական թիմ ենք, որը գլխավորում Հայաստանի նախագահ, մեր կուսակցության ղեկավար Սերժ Սարգսյանը:
Պրն. Շարմազանով, Դուք նշեցիք, որ ՀՀԿ հաղթանակի դեպքում ձեր կուսակցությունից վարչապետի պաշտոնի թեկնածու է կլինի Կարեն Կարապետյանը, բայց դա մինչև 2018 թվականը, երբ լրանում է նախագահ Սերժ Սարգսյանի լիազորությունների ժամկետը: Արդյո՞ք հնարավոր եք համարում 2018 թվականից հետո սցենարի փոփոխություն, և, ասենք, Սերժ Սարգսյանով Կարեն Կարապետյանի փոխարինում:
Մենք այդ հարցը չենք քննարկել, մեզ համար հիմա առաջնահերթ խնդիրն առաջիկա ընտրություններում հաղթանակն է, և այդ դեպքում, ինչպես արդեն ասել եմ, վարչապետի պաշտոնի համար մեր թեկնածուն կլինի Կարեն Կարապետյանը: Թե ինչ կլինի 2018 թվականից հետո, ժամանակը ցույց կտա:
Իսկ ինչպե՞ս եք վերաբերում այն փաստին, որ, վերջին սոցհարցումների համաձայն, «Ծառուկյան» դաշինքի վարկանիշը գերազանցում է ՀՀԿ վարկանիշը:
Դա «Ծառուկյան» դաշինքի վարկանիշը չէր, քանի որ, երբ անցկացվել են այդ հարցումները, դաշինք, որպես այդպիսին, դե-յուրե, չկար: Դա Ծառուկյանի անձնական վարկանիշն էր, բայց եթե համեմատենք այդ ցուցանիշը Կարեն Կարապետյանի վարկանիշի հետ, բոլոր դափնիները մեզ են պատկանում: Ընդհանրապես թերահավատորեն եմ վերաբերում դաշինքներին հայկական իրականությունում, քանի որ դրանք ձևավորվում են ոչ գաղափարական հիմքի վրա, և, ինչպես ժամանակն է ցույց տալիս, արագ փլուզվում են:
Պրն. Շարմազանով, Ձեզ չի՞ շփոթեցնում այն փաստը, որ ընտրություններին մասնակցող գրեթե բոլոր քաղաքական ուժերը հայտարարում են ՀՀԿ հետ հետընտրական կոալիցիա ձևավորելու ցանկության բացակայության մասին:
Մենք ինքներս չենք ձգտում ինչ-որ քաղաքական ուժի հետ ինքնանպատակ դաշինքներում համախմբվել: Առավել հավանական եմ համարում ՀՅԴ հետ ՀՀԿ հետընտրական դաշինքը:
Կանխատեսումներ անելն անշնորհակալ գործ է, բայց, ինչպես Չերչիլն է ասել. «Լավ քաղաքական գործիչը պետք է կանխատեսումներ անի, հետո հմտորեն բացատրի, թե ինչու դրանք չիրականացան»: Ինչպիսի՞ն է առաջիկա խորհրդարանական ընտրությունների Ձեր կանխատեսումը՝ որպես լավ քաղաքական գործիչ:
Միանշանակ կարող եմ ասել, որ 6-րդ գումարման խորհրդարանում ներկայացված կլինեն ՀՀԿ-ն, «Ծառուկյան» դաշինքը և ՀՅԴ-ն, որը կողմնակիցների կայուն բանակ բունի: Եվս երեք ուժ կարող է հայտնվել խորհրդարանում, բայց հիմա նրանց չեմ նշի: Ընդհանրապես կցանկանայի, որ 6-րդ գումարման խորհրդարանում հայտնվեին կայուն գաղափարական հիմքեր ունեցող կուսակցություններ, սակայն մեր ժամանակների ընտրողը նախապատվություն է տալիս ոչ թե գաղափարախոսությանը, այլ՝ պոպուլիզմին:
Ձեր գնահատականը ներկայիս նախընտրական արշավին, որն աչքի ընկավ
հաճախակի դարձած «ռազբորկաներով»…
Չեմ կարծում, թե ներկայիս նախընտրական արշավն այդ առումով տարբերվում է նախորդներից: Պարզապես, ելնելով ընտրությունների ռեյտինգային համակարգի առանձնահատկությունից՝ այդ ընտրություններում մեծ թվով թեկնածուներ են գրանցվել՝ ավելի քան 1600, որոնցից յուրաքանչյուրն ունի իր կողմնակիցները, հարազատները, ծանոթները, և նույնիսկ եթե նրանց մի մասը ներգրավված լինի ինչ-որ միջադեպերում, սխալ տպավորություն կստեղծվի, որ դրան ինչ-որ կերպ կապված են ընտրությունների հետ: Չնայած դրան՝ հավաստում եմ, որ ընտրությունների ռեյտինգային համակարգն այսօր օպտիմալ է Հայաստանի համար, և դա ասում եմ ոչ միայն ես, ոչ միայն ՀՀԿ-ն, այլ նաև՝ հինգերորդ գումարման խորհրդարանում ներկայացված քաղաքական ուժերը, այդ թվում՝ ընդդիմադիր, որոնք կոնսենսուսի հիմունքով ընդունեցին նոր Ընտրական օրենսգիրքը:
Եվ վերջում… Ձեր կարծիքով, արդյո՞ք սպասվում է խորհրդարանական ընտրությունների երկրորդ փուլ:
Տեսականորեն հնարավոր է ամեն բան, բայց գործնականում՝ ոչ, քանի որ Հանրապետական կուսակցությունն առաջին իսկ փուլում, միայնակ կամ կոալիցիոն գործընկերոջ հետ միասին, մեծամասնություն կստանա և կառավարություն կձևավորի:
ԿԱՐԴԱԼ ԲՈԼՈՐ ՄԵԿՆԱԲԱՆՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ