Արմինֆո.Մեզ համար սա ոչ թե, պարզապես, երկրագնդի ինչ-որ հատված է, այլ վայր, որտեղ ապրում են մարդիկ, որոնք Արցախի ամենաարժեքավոր արտադրանքն են: Փետրվարի 21-ին Ստեփանակերտում մամուլի ասուլիսի ժամանակ այդ մասին հայտարարել է ռուսաստանցի դիտորդ, քաղաքագետ Վլադիմիր Եվսեևը` ամփոփելով Արցախում կայացած սահմանադրական հանրաքվեի արդյունքները:
«Մենք տեսել ենք, թե ինչպես են նրանք իրենց պահում չափազանց բարդ իրավիճակում: Նրանք ունեն անտարակուսելի առանցք, ընդ որում` թե տղամարդիկ, թե կանայք, որոնք արժանավայել հաղթահարում են իրենց բաժին ընկած բարդությունները: Ինձ վիճակվել է որպես միջազգային դիտորդ մասնակցել Արցախի խորհրդարանական ընտրություններին, մենք արդեն այն ժամանակ այցելության համար ընտրել էին մի քանի վայր, որոնք բավականին լարված էին` անվտանգության տեսանկյունից, քանի որ պետք է հասկանայինք, թե Արցախի ժողովուրդն ինչպես է պատրաստ դիմակայել արտաքին թշնամուն: Այս անգամ մեր ուղևորության նպատակներից մեկն էր գնահատել, թե ինչպես են մարդկանց վրա ազդել 2016 թվականի ողբերգական իրադարձությունները: Ինչ տեսանք մենք. մարդիկ պատրաստ են վերադառնալ նույնիսկ լրջորեն տուժած Թալիշ: Դա խոսում է այն մասին, որ արցախցին իր հողերը ոչ ոքի չի զիջի: Մենք այցլեցինք վայրեր, որտեղ նրանք այժմ ապրում են, ակնհայտ է, որ մարդիկ պատրաստ են ոչ միայն դիմակայել արտաքին թշնամուն, նրանք պատրաստ են հանգիստ ապրել, սակայն հարկավոր է, որպեսզի այդ արտաքին սպառնալիքը թուլանա», - նշել է Եվսեևը: Նա հաղորդել է, որ իրենց առաքելությունը եղել է մի քանի ընտրատեղամասերում և կարող է փաստել. ընտրությունները, ինչպես սովորաբար, ընթացել են ժողովրդավարական ճանապարհով, մարդկանց նկատմամբ ճնշում չի գործադրվել, և բարձր մասնակցությունը խոսում է տեղի բնակիչների գիտակցության բարձր մակարդակի մասին: «Կցանկանայի միայն ընդգծել, որ ԼՂՀ կայացել է որպես ժողովրդավարական պետություն, որը լիովին կարող է ապրել ինքնուրույն և պաշտպանել իրեն: Մենք դրական ենք գնահատում մեր դիտարկման արդյունքները, կարծում ենք, որ այն ժողովրդավարական ընթացակարգերը, որոնք անհրաժեշտ են, կատարվել են, և Ղարաբաղի ժողվոուրդը ևս մեկ անգամ հաստատել է, որ կարող է և պետք է ունենա անկախություն», - ասել է Եվսեևը:
Ռուսաստանցի դիտորդ, քաղաքագետ և լրագրող Վալերի Կոռովինն, իր հերթին, նշել է, թե իր համար հաճելի է գիտակցել, որ այդ տարածքը բնակեցված է մարդկանցով, որոնք սիրում են Ռուսաստանը, հավատում են նրան ու պատրաստ են Ռուսաստանի հետ կապել իրենց ճակատագիրը: «Կարող եմ միայն ասել, որ պաշտպանում եմ ձեր պատմական ընտրությունը»:
Արևելագիտության ինստիտուտի Կենտրոնական Ասիայի և Կովկասի ուսումնասիրման կենտրոնի աշխատանքային խմբի համակարգող Ալեքսանդր Սկակովը հաղորդել է, որ ռուսաստանցի դիտորդների շրջանում հարցեր չեն ծագել հանրաքվեի կազմակերպման և անցկացման առնչությամբ: «Ակտիվությունը բարձր էր: Ստացվեց այնպես, որ ես երեք անգամ որպես ԵԱՀԿ /ԺՀՄԻԳ դիտորդ հետևել եմ ընտրություններին Ադրբեջանում և երկու անգամ` Հայաստանում: Թեև կազմակերպությունը շատ հարգարժան է, սակայն ընտրությունները գնահատվում են, ելնելով ոչ թե իրողություններից, այլ` որոշակի շահերից: Ես ներկա եմ եղել Հայաստանի նախագահական ընտրություններին և Մոսկվա վերադառնալուց հետո մեկնաբանություն եմ տվել, ինչն այնքան էլ դուր չէր եկել ԵԱՀԿ առաքելությանը, և նա ինձանից գանգատվել էր Ռուսաստանին: Ինչ վերաբերում է Լեռնային Ղարաբաղին, ապա ամենակարևորը, որ մենք տեսանք, դա ժողովրդի վստահությունն է իր ընտրությանը և ապագային», - ասել է ռուսաստանցի դիտորդը:
Սկակովը նաև հայտարարել է, որ իրեն չի մտահոգում Ադրբեջանի «ԱԳՆ սև ցուցակը»: «Այն մարդիկ, որոնք այցելել են ոչ թե Լեռնային Ղարաբաղ, այլ Հայաստան, նույնպես մի շարք խնդիրների են բախվում Ադրբեջան մուտք գործելիս. դա նորմալ չէ: Մարդու կարևորագույն իրավունքներից մեկն ազատ տեղաշարժվելու իրավունքն է», - նշել է նա: